تاریخ مسجد جامع ارومیه تغییر کرد

«برخلاف تصور برخی صاحب‌نظران، گنبدخانه مسجد تاریخی ارومیه، بنای اولیه مسجد نیست، احتمالا این بنا در دوره‌ی ایلخانی، روی بنای چهلستون ساخته شده است.»
به گزارش ایسنا، کیومرث حاجی‌محمدی - سرپرست هیأت باستان‌شناسی مسجد ارومیه - با تاکید بر این مطلب می‌گوید: گمانه‌زنی با هدف شناخت لایه زیرین مسجد جامع ارومیه نشان داد گنبد خانه مسجد برخلاف نظر بسیاری از صاحب نظران بنای اولیه مسجد نیست و احتمالا بنای گنبد خانه در دوره‌ای متاخرتر (ایلخانی) روی بنای چهلستون ساخته شده است.
وی پاسخ به پرسش‌هایی مانند چگونگی توالی لایه­‌های زیرین گنبدخانه براساس منابع تاریخی و مکتوب و همچنین امکان به دست آوردن بقایا و شواهدی از بناهای دوران پیش از اسلام در زیر مسجد جامع را از دلایل گمانه‌زنی به منظور شناخت لایه زیرین مسجد جامع ارومیه اعلام کرد.
او با توجه به تاریخ بنای مسجد جامع ارومیه و کاربری آن و احتمال تعیین توالی در لایه­‌های زیرین را فرضیه نخست اجرای طرح اعلام کرد و افزود: فرضیه دوم این بود که با بهره‌­گیری از منابع تاریخی و مکتوب و همچنین داده­‌های باستان­شناختی، احتمالا بتوان به وجود ساختارهای پیش از بنای مسجد جامع در زیر بنای اصلی مسجد (گنبدخانه) پی برد.
این باستان‌شناس کاوش و مطالعه لایه‌ها و ساختارهای محتمل زیرین بنای اصلی مسجد جامع، پدیدارسازی کف­‌های زیرین و قدیمی­تر بنا و مطالعه و شناخت کارکردهای احتمالی بنا، قبل از دوران اسلامی را از اهداف گمانه‌زنی مسجد جامع ارومیه اعلام کرد .
او در ادامه به بیان مواردی در خصوص مسجد جامع ارومیه‌، شناخت و اهمیت آن و تاریخچه بنا در دوره‌های سلجوقی، ایلخانی تا صفویه، زندیه و احتمالا قاجار پرداخت و با اشاره به برآیند کاوش گفت: کف فضای گنبدخانه مسجد جامع ارومیه سطح وسیعی را دربرمی­‌گیرد که در صورت امکان کاوش در آن می‌­توان به نتایج حائز اهمیتی دست یافت.

وی افزود: اما دخل و تصرفات صورت گرفته در فضا مانند حفر پناهگاه (جان­پناه)، ایجاد سکو و مصطبه از گستردگی فضا کاسته و بخش محدودی از آن را در دسترس قرار می‌­دهد.
حاجی محمدی به بیان شرح لایه­‌ها و ساختارهای فرهنگی از بالا به پایین پرداخت و گفت: کف آجر فرش با بکار گیری دو نوع آجر مربع و مستطیل که احتمالا در دوره پهلوی ایجاد شده و در زیر کف آجر فرش حجم متوسطی از قلوه سنگ در ابعاد وجود دارد که متوسط (گِراول) جهت زیرسازی ایجاد شده است، در زیرانباشت زیر سازی، کفی با استفاده از تخته سنگ­‌های در ابعاد متوسط و لاشه سنگ، به صورت خشکه­ چین ایجاد شده است.
سرپرست هیأت کاوش مسجد جامع ارومیه بیان کرد: باتوجه به نحوه چیدمان و موقعیت قرارگیری کف و اختلاف ارتفاع آن نسبت به محراب، به نظر می‌رسد کف اولیه مسجد در سالیان اخیر در اثر دخل و تصرفات از بین رفته است.