فارسی سازی درجات نظامی در تاجیکستان

کمیته زبان و اصطلاحات تاجیکستان با درخواست وزارت دفاع این کشور فارسی زبان، در پی جستجو و تعیین معادل فارسی (تاجیکی) برای درجه های نظامی روسی برآمده است.
به گزارش روز یکشنبه ایرنا به نقل از رسانه های محلی در صورت قبول و تایید اصطلاح های تاجیکی (فارسی) درجه هایی نظیر 'ژنرال پالکاونیک' (سرهنگ تمام)، که میراث زمان شوروی و اقتباس از زبان روسی است، برچیده و معادل فارسی جایگزین آنها خواهد شد.
برخی از زبانشناسان تاجیک می‌گویند، که این مسئله خیلی پیچیده است و به تاجیکی تبدیل کردن اصطلاحات نظامی که در یکصد سال گذشته رایج شده اند کار آسانی نیست.
« گلجهان محمدیاراو» یک عضو کمیته زبان و اصطلاحات تاجیکستان گفت: شورای همگون سازی مسئله تبدیل درجه های نظامی را در دست بررسی دارد و در آینده نزدیک پیشنهادات این شورا به وزارت دفاع ارسال می شود.
به گفته وی، برخی از زبانشناسان معتقدند این درجه ها بین‌المللی هستند و ضرورتی برای معادل سازی آنها نیست اما برخی دیگر طرفدار تبدیل رتبه‌های نظامی به زبان تاجیکی هستند و گزینه‌هایی را نیز پیشنهاد می کنند. تاجیکستان پس از سقوط شوروی نام عنوانهای نظامی را هم با همان اصطلاحهای روسی‌اش حفظ کرد. همانگونه که در روسیه اصطلاحهای کاپیتان و پالکاونیک و ژنرال رایج است، در تاجیکستان هم همانگونه نام برده می‌شود.
«امید جیهانی»، زبان پژوه تاجیک به بخش تاجیک تارنمای آزادی گفت: قوانین تاجیکستان به زبان تاجیکی (فارسی) مقام دولتی (رسمی) داده‌اند و از این رو واژه ها و اصطلاحات کاربردی نیروهای مسلح نیز باید ملی باشند.
او گفت، تاجیکها از گذشته های بسیار دور دارای ارتش بوده اند و واژه و اصطلاحاتی در زبان خود دارند که می تواند جایگزین واژه‌های روسی شوند.
وی تصریح کرد: ما واژه هایی نظیر ارتش، سپاه، لشکر، گند، هنگ، گردان، وشت، تهم، گروه و رده داریم، که به ترتیب با واژه های روسی ارمیه، کارپوس، دیویزیه، بریگده، پالک، بتلیان، راته، وزواد، آتدیلینی و زوینا برابر هستند.
به گفته وی، از این اصطلاحات، که نام یگانهای ارتشی یا واحدهای نظامی هستند، به ترتیب برای فرماندهانشان درجه ها یا رتبه‌های ارتش سالار، سپهسالار، لشکرسالار، گندسالار، سرهنگ، سرگرد، سروشت، تهمبان، گروهبان و رده بان را ساخته‌اند.
جیهانی می‌گوید، ژنرالهایی که اصرار دارند نیروهای مسلح تاجیکستان باید درجه های نظامی روسی را نگه دارند، 'اشتباه می‌کنند'. چون به گفته او، 'تاجیکستان روسیه نیست، که ارتشش پالکاونیک، پادپالکاونیک ، پرپارشیک و سترشینه و ریداوای داشته باشد، که همگی واژه‌های روسی هستند'.
مردم کشور زبان تاجیکستان فارسی را با خط روسی سیریلیک می خوانند و می نویسند.
در پی تغییر خط در تاجیکستان به لاتین و سپس به سیریلیک از سال 1307 (1928 میلادی) خط فارسی در این کشور با وجود تلکم مردم تاجیک به زبان فارسی ، کنار گذاشته شد و با وجود 22 سال از استقلال این کشور خط روسی سیریلیک خط الرسم رسمی این کشور است.