خطرات برچیدن سایت هسته ای کره شمالی

در فاصله کمتر از یک هفته مانده به برچیدن سایت پیونگ ری کارشناسان هسته‌ای هشدار می دهند که برچیدن این سایت از طریق انفجار می‌تواند ضمن دارا بودن پیامدهای ایمنی، امکان استفاده مجدد رهبران کره شمالی از مواد شکافت پذیر در آینده را فراهم کند.
به گزارش ایسنا، خبرگزاری رویترز در گزارشی با اشاره به اینکه تعطیلی سایت آزمایش هسته‌ای پیونگ ری می تواند به چالشی جدی تبدیل شود نوشت: تخریب نامناسب تونل‌های سایت پیونگ‌ری در کره شمالی از طریق انفجار می‌تواند باعث انتشار مواد رادیو اکتیو شود. مواد هسته‌ای می‌تواند در اثر این انفجارها دفن شود اما می‌تواند بعدها با استخراج آن مورد استفاده مجدد قرار گیرد. حتی اگر همه تونل‌های آزمایش‌های هسته‌ای در این سایت تخریب شوند، مهندسان کره شمالی قادر خواهند بود به آسانی با حفر یک تونل جدید آزمایش هسته‌ای جدیدی را انجام دهند.
به گفته کارشناسان خلع تسلیحات سناریوهای متفاوتی پس از آنکه کره شمالی درهفته گذشته اعلام کرد که قصد دارد تا سایت هسته‌ای پیونگ‌ری را از طریق انفجارهای کنترل شده تخریب کند، در این باره وجود دارد.
پیونگ یانگ به طور علنی از رسانه‌های بین‌المللی خواسته است تا با حضور در سایت پیونگ‌ری تخریب آن را نظاره‌گر باشند؛ در حالی که هیچ اشاره‌ای به حضور بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشده است که این موضوع به تردید کارشناسان و دانشمندان هسته‌ای در مورد کارآمدی این طرح دامن زده است.
گزارش‌های اخیر منتشر شده نشان می‌دهد که برخی مناطق سایت پیونگ ری پس از آخرین آزمایش هسته‌ای کره شمالی با مقیاس ۱۰۰ کیلوتن در ماه سپتامبر ۲۰۱۷ ناپایدار شده است.
به گفته سوکان یول، استاد مهندسی انرژی هسته‌ای دانشگاه ملی سئول نابودی سایت هسته‌ای پیونگ ری می‌تواند یک اقدام پرمخاطره باشد اما کره شمالی قادر خواهد بود از طریق انجام اقدامات قابل اطمینان و ایمن این سایت را تعطیل کند.
به گفته او این اقدام می‌تواند از طریق پر کردن این تونل‌ها با شن، سنگ و بتن انجام شود.
وی ادامه داد: هنوز مقادیر زیادی از تشعشعات رادیو اکتیو در یکی از تونل‌های سایت پیونگ ری که بیشترین تعداد آزمایش‌های هسته‌ای کره شمالی از جمله آزمایش هسته‌ای هیدروژنی سال ۲۰۱۷ در آن انجام شده است، وجود دارد.
این در حالی است که تونل‌های زیرزمینی آزمایش‌های هسته‌ای به نحوی طراحی شده‌اند تا پس از انفجار هسته‌ای و در پی موج این انفجار به طور خودکار ورودی این تونلها مسدود شود تا تشعشعات هسته‌ای از آن خارج نشود.
برخی از کارشناسان به این نکته اشاره دارند که کره شمالی طی شش آزمایش هسته‌ای جلوگیری از تشعشعات رادیو اکتیو را فراگرفته است.
جان ولفستال مدیر گروه بحران هسته‌ای و عضو سابق بخش کنترل تسلیحات شورای امنیت ملی آمریکا در اینباره می گوید: در روند تعطیلی سایت پیونگ ری اگر انفجارها به طور مناسب انجام شود، هیچ خطری به دنبال نخواهد داشت. اما سوال اساسی انجاست که آیا این تونلها به نحوی مهر و موم می شوند که نمی توان بار دیگر از آن استفاده کرد؟
به گفته او تنها خطری که در اینباره وجود دارد آن است که ما تخریب چند تونل در این سایت را به عنوان یک مانع فیزیکی برای ازسرگیری آزمایش‌های هسته‌ای کره شمالی در آینده در نظر بگیریم.
به گفته سو کان یول، علاوه بر مهر و موم تونل‌ها و ساخت و ساز تخریب‌ها همه سایت هسته‌ای پیونگ‌ری باید در راستای جلوگیری از استفاده مجدد از مواد هسته‌ای موجود در آن برای ساخت تسلیحات هسته‌ای یا فروش در بازار غیرقانونی توسط رهبران آینده کره شمالی تحت نظارتهای شدید بین‌المللی قرار گیرند.
تعطیلی این سایت می‌تواند نشان دهنده تلاش کره شمالی برای تثبیت جایگاه خود به عنوان قدرت هسته‌ای که دیگر به آزمایش هسته‌ای نیازی ندارد، باشد.
به گفته او تلاش‌هایی که در گذشته برای نابودی سایت‌های آزمایش‌های زیرزمینی انجام شده، گاهی با موفقیت چندانی روبرو نشده است. در سال ۱۹۹۹ آمریکا بودجه ۸۰۰ هزار دلاری را برای انفجار ۱۰۰ تن دینامیت به منظور تخریب یک تونل آزمایش هسته‌ای که متعلق به اتحاد جماهیر شوروی و واقع در قزاقستان بود، هزینه کرد.
وسعت این سایت که به آن لقب کوه پلوتونیوم را داده بودند، به اندازه کشور بلژیک بود و در جریان جنگ سرد ۴۵۶ آزمایش هسته‌ای که ۳۴۰ آزمایش آن در تونل‌های زیرزمینی انجام شده بود.
بنابر گزارش مرکز پژوهشی بلفر در دانشگاه هاروارد برای پاکسازی و ایمن سازی این سایت با صرف بودجه ۱۵۰ میلیون دلاری ۱۷ سال صرف شد.
فرانسه که ۱۳ آزمایش هسته‌ای زیرزمینی را در دشت صحرا در دهه ۶۰ میلادی انجام شده است نیز این سایت زیرزمینی را مهر و موم کرده است؛ اگرچه گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال  ۲۰۰۵ نشان می‌دهد اغلب مکان‌های آن دارای رد پای تشعشعات هسته‌ای هستند.
ساکنین محلی و دولت الجزایر اعلام کرده‌اند که آزمایش‌های انجام شده هسته‌ای از جمله آزمایش سال ۱۹۶۲ که به یک حادثه منجر شد و در پی آن تشعشعات هسته‌ای به بیرون انتشار یافت، تاثیرات دراز مدتی بر سلامت جامعه این کشور گذاشته که تا امروز نیز ادامه داشته است.
چین، پاکستان و هند نیز آزمایش‌های هسته‌ای زیرزمینی را انجام داده‌اند.
 این در حالی است که آمریکا حداقل ۸۲۸ انفجار هسته‌ای را در سایت نوادا انجام داده است. اگرچه آمریکا از سال ۱۹۹۹ تاکنون آزمایش هسته‌ای را انجام نداده اما این سایت نیز تعطیل نشده است.
کارشناسان هسته‌ای می گویند که برنامه پیونگ یانگ برای تعطیلی سایت پیونگ ری می تواند یک ژست سیاسی مشوق در آستانه برگزاری نشست میان کیم جونگ اون و دونالد ترامپ در ماه ژوئن باشد.
اما آنها هشدار داده‌اند که این اقدام الزاما نمی‌تواند به معنای گام نخست در مسیر دستیابی آمریکا به هدف خلع کامل، بازگشت ناپذیر و قابل راستی‌آزمایی تسلیحات هسته‌ای کره شمالی باشد.
وزارت خارجه آمریکا پاسخ روشنی را به خبرگزاری رویترز در مورد اینکه آیا از آمریکا خواسته شده است تا ناظران فنی خود را بر روند برچیدن سایت هسته‌ای پیونگ‌ری اعزام کند، اعلام نکرده است.
یک منبع آگاه در این باره به رویترز می‌گوید که تعطیلی غیرقابل بازگشت و دائمی سایت پیونگ ری که بتواند مورد نظارت بازرسان بین‌المللی نیز قرار گیرد، یک گام کلیدی در روند خلع تسلیحات کره شمالی خواهد بود. ما به دنبال این موضوع خواهیم بود.
از طرفی چین که دارای مرز مشترک با کره شمالی است و سایت پیونگ ری تنها ۱۰۰ کیلومتر با مرز این کشور فاصله دارد، به طور علنی اعلام نکرده است که در برچیدن این سایت همکاری خواهد داشت یا خیر.
بسیاری نسبت به حسن نیت کیم جونگ اون برای خلع کامل تسلیحات هسته‌ای خود که برای حکومت او حکم بقا را دارد، ابراز تردید کرده‌اند و در همین حال هشدار می دهند که حتی اگر او با چنین اقدامی موافقت کند، خلع تسلیحات کره شمالی یک روند بسیار طولانی خواهد بود.
به گزارش ایسنا، «تائه یونگ هو» که پیشتر به عنوان معاون سفیر کره شمالی در انگلیس خدمت می کرده است و اکنون پناهنده سیاسی محسوب می‌شود، در این باره معتقد است:روند کنونی دیپلماسی و مذاکرات ایجاد شده میان واشنگتن و پیونگ یانگ به طور کامل نمی‌تواند باعث خلع تسلیحات هسته‌ای کره شمالی شود و تنها کاهش تهدید هسته‌ای از جانب این کشور امکانپذیر خواهد بود. در انتها کره شمالی یک قدرت هسته‌ای باقی خواهد ماند.
سایت هسته‌ای پیونگ ری که قرار است هفته آینده از طریق انفجارهای کنترل شده تخریب و ورودی تونل‌های آن نیز مسدود شود، اکنون تنها سایت آزمایش‌های هسته‌ای فعال در جهان است. در این سایت آزمایش‌های هسته‌ای در یک سیستم تونل گونه واقع در زیر کوه منتپ در شمال شرق کره شمالی انجام می شود. در نتیجه آزمایش‌های هسته‌ای که در سپتامبر ۲۰۱۷ به عنوان بزرگترین آزمایش هسته‌ای کره شمالی انجام شد، ۲۰۰ نفر از کارکنان این سایت کشته شدند. پس از انجام آزمایش هسته‌ای سال ۲۰۱۷ همچنین دو زمین لرزه به بزرگی ۲.۹ و ۲.۶ ریشتر در این سایت ثبت شد.
کره شمالی تاکنون شش آزمایش هسته‌ای را در سایت پیونگ ری انجام داده است. این آزمایشها در  اکتبر ۲۰۰۶، می ۲۰۰۹ ، فوریه ۲۰۱۳، ژانویه ۲۰۱۶، سپتامبر ۲۰۱۶ و سپتامبر ۲۰۱۷ انجام شده است. مقیاس این آزمایش‌ها به ترتیب دو کیلوتن ، ۵.۴ کیلوتن، ۱۶ کیلوتن، ۱۶.۵ کیلوتن، ۲۵ کیلوتن و ۱۰۰ کیلوتن بوده است.