نمایشگاه کتاب چطور بوده؟

در حالی که بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود خبرنگار کتاب ایسنا در گفت‌وگوهایی با تعدادی از ناشران حاضر در نمایشگاه نظر آن‌ها را درباره نمایشگاه امسال جویا شده است.

مسوول غرفه «نشر ماهی» شرایط این دوره از نمایشگاه را در مقایسه با سال‌های گذشته این‌گونه ارزیابی می‌کند: از نمایشگاه امسال راضی هستیم. امسال نسبت به سال گذشته بهتر است. ما عنوان‌های جدید و پرطرفدار بیش‌تری داشتیم و آن‌ها را با قیمت بالاتری عرضه کردیم. در مورد فضای کلی نمایشگاه باید بگویم که خیلی فرصت نمی‌کنیم به بیرون از غرفه برویم.

مسوول غرفه «انتشارات نیلوفر» نیز می‌گوید: امسال هم مثل هر سال است. خوانندگان ما را می‌شناسند و به سراغ‌مان می‌آیند. فروش و استقبال مردم مثل سال‌های گذشته است. از لحاظ فضای غرفه نیز فرقی نکرده است.

او درباره مشکلاتی که در نمایشگاه کتاب امسال با آن‌ها روبه‌رو بوده‌اند می‌گوید: غرفه ما شماره ۱۹ است، اما در جدول نصب‌شده، روی آن خط خورده و مخاطبان سخت می‌توانند ما را پیدا کنند. هیچ دلیلی برای این تغییر مکان ارائه نشده است. فضای‌مان هم کم است. درون غرفه هم یک ستون قرار گرفته که بیش از پیش جای ما را تنگ کرده است.

محمد دهدشتی مدیر فرهنگی «انتشارات امیرکبیر» درباره وضعیت نمایشگاه امسال می‌گوید: فروش‌مان نسبت به سال‌های قبل افزایشی نداشته؛ اگر نگویم که در همان مقدار محدود مانده است. تا آن‌جا که با برخی ناشران صحبت کردم، برای بسیاری از ایشان فروش راضی‌کننده نیست، اما در هر صورت نمی‌شود قضاوت نهایی کرد. در مجموع توقعِ بیش‌تر از این داشتیم.

او در ادامه به فعالیت اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان اشاره می‌کند: بعد از چند سال، اتحادیه ناشران چند کمیته را در اختیار گرفته و این می‌تواند آغازی باشد برای یک روند رو به بهبود. در سال‌های آینده می‌شود کارهای بیش‌تری در اختیار کمیته‌ها قرار ‌گیرد، همکاری با ناشران بیش‌تر شود و وزارت ارشاد به کارهای مهم‌تری برسد. پیش‌بینی می‌شود سال آینده فعالیت کمیته‌ها بیش‌تر باشد که این از لحاظ اقتصادی هم مفید است.

او در ادامه درباره نقاط ضعف و قوت نمایشگاه کتاب تهران ۹۴ می‌گوید: همه دست‌اندرکاران سعی کردند چه از نظر محتوایی و چه اجرایی کار خوب باشد و این قابل تقدیر است، اما هنوز از نقطه راضی‌کننده فاصله داریم؛ مخصوصا درباره‌ جنبه‌های علمی و فرهنگی نمایشگاه، تاثیرات پایدار از لحاظ فرهنگی و اقتصادی روی سرانه مطالعه در ایران، تیراژ کتاب و ارتباط بین ناشران و مولفان و خوانندگان. برای هر نمایشگاه باید اهداف بلندمدتی مدنظر داشته باشیم که به نظر من پتانسیل نمایشگاه خیلی بیش‌تر از آن چیزی است که تا حالا دیده‌ایم.

مسوول غرفه «نشر نی» نظرش را درباره نمایشگاه امسال این‌گونه بیان می‌کند: نسبت به سال گذشته فروش پایین‌تری داشتیم و استقبال چه از سوی موسسات و دانشکده‌ها و چه بازدیدکننده‌های عمومی کم‌تر شده است. تا امروز که این‌طور بوده، امیدواریم وضع در روزهای آینده بهتر شود.

او در ادامه درباره فضای کلی نمایشگاه می‌گوید: فضا خوب است. مخاطبان سابقه چندساله از ما در نمایشگاه دارند و غرفه‌مان را می‌شناسند. کمی برای آوردن کتاب‌ها و رفت‌وآمد افراد مشکل داشتیم که البته هر سال وضع همین‌طور است. تنها می‌توانیم ابراز امیدواری کنیم که در سال‌های آتی اوضاع بهتر شود.

غرفه‌دار «نشر ثالث» که به نظر می‌رسد از اوضاع این دوره نمایشگاه راضی است، اظهار می‌کند: امسال نمایشگاه خیلی بهتر بود. کتاب‌خوان‌های حرفه‌ای بیش‌تری داشتیم و کلا شرایط بهتر از سال‌های گذشته بود. ما امسال با ۵۰۰ عنوان کتاب که ۹۰ جلد آن‌ها چاپ‌ اول هستند و ۴۰ تای آن‌ها در سال ۹۴ منتشر شده‌اند، به نمایشگاه آمده‌ایم.

او درباره‌ مشکلاتی که در نمایشگاه کتاب امسال با آن‌ها روبه‌رو بوده‌اند، می‌گوید: تحویل غرفه خیلی دیر انجام شد، اما امسال با ورود اتحادیه ناشران به بخش امور اجرایی، وضع بهتر شد. اتحادیه با مشکلات آشناتر است. البته چون اولین سال است که این تغییر ایجاد شده، کمی مشکل به وجود آمد که امیدواریم در سال‌های آینده مرتفع شود.

«نوین کتاب گویا» یکی از ناشران متفاوت نمایشگاه امسال است؛ این ناشر به عرضه کتاب‌های صوتی می‌پردازد و با شعار «کتاب‌ بشنوید» در این دوره از نمایشگاه حضور پیدا کرده است. با یکی از مسوولان غرفه کوچک این ناشر گپی زدیم: ما نسبت به سال‌های گذشته تغییراتی در سیستم عرضه کتاب‌های گویا داشتیم و به همین دلیل نمی‌شود با سال‌های قبل مقایسه کرد. امسال نوع غرفه‌مان را نسبت به سلیقه مخاطب شناسایی و طراحی کردیم. ما این‌جا در غرفه‌مان دستگاه پخش داریم که خیلی به جذب مخاطب کمک کرد. کتاب گویا یک نوع قلقلک ذهنی برای مخاطبان است و سعی کردیم در جهت آگاهی‌سازی مخاطبان قدم برداریم. تلاش کردیم بگوییم حتی اگر مردم از غرفه ما خرید نکنند، می‌توانند این‌جا بایستند و از این فناوری استفاده کنند.

«نوین کتاب گویا» که از سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را در حوزه انتشار کتاب‌های صوتی آغاز کرده، هم‌اکنون عرضه‌کننده ۳۴ نسخه کتاب گویاست. مسوول غرفه این انتشارات درباره‌ مشکلاتی که در نمایشگاه امسال با آن‌ها روبه‌رو شده، می‌گوید: همان‌طور که می‌بینید ما این‌جا چند تبلت گذاشته‌ایم تا مخاطبان بتوانند به کتاب‌های صوتی گوش دهند و بعد خرید کنند. در همین چند روز نمایشگاه، یکی از این تبلت‌ها دزدیده شد! علاوه بر این، امسال فضای کم‌تری در اختیار داشتیم. با این حال، طراحی غرفه باعث شد این کمبود رفع شود.

مسوول غرفه «کتابسرای تندیس» نیز نظرات خود را درباره نمایشگاه کتاب امسال این‌طور بیان می‌کند: امسال نمایشگاه خلوت‌تر از سال‌های قبل بود. بیلبورد‌هایی که باید در خدمت خبررسانی برای برگزاری نمایشگاه کتاب باشند، با یک حربه فرهنگی به نام «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» از دور خارج شدند. مردم از برپایی نمایشگاه اطلاعی ندارند. سال‌های گذشته این‌طور نبود و در گوشه‌گوشه شهر نام نمایشگاه کتاب به چشم می‌خورد. البته نمایشگاه به ظاهر خلوت‌تر شده اما مراجعان هدف‌مند‌تر از قبل هستند. به نظر می‌رسد شرایط پیش‌آمده روی کتاب‌خوان‌های حرفه‌ای تاثیر نداشته است.

او در ادامه می‌گوید: اگر شما کتاب را براساس نیاز جامعه چاپ کنید، جامعه به شما روی خوش نشان می‌دهد. اگر بگوییم خبری نیست، نشان آن است که ما نتوانسته‌ایم سلیقه مخاطب را خوب تشخیص دهیم. باید همگام با مردم پیش برویم، مخصوصا در دنیای امروز که اطلاعات به سرعت برای همه قابل دسترسی است.

مسوول غرفه «انتشارات یساولی» که یکی از ناشران کتاب‌های هنری است درباره برآورد کلی از این دوره از نمایشگاه کتاب می‌گوید: فروش نسبت به سال قبل بهتر نبوده اما مخاطبان غرفه را می‌شناسند و به سراغ‌مان می‌آیند. در کل از استقبال راضی نیستیم و فضای غرفه کم است. امسال نسبت به سال‌های دیگر غرفه‌مان سه متر بزرگ‌تر بود، اما باز هم شما ببینید که خیلی از کتاب‌ها را روی زمین و درهم‌وبرهم چیده‌ایم.

او درباره‌ نقاط مثبت این دوره از نمایشگاه کتاب می‌گوید: امسال اطلاع‌رسانی خیلی بهتر از سال‌های قبل است و مردم راحت‌تر می‌توانند غرفه ما را پیدا کنند.