خانه‌نشینی احمدی‌نژاد و عدم استقبال جهانی از گفتمان مدیریت جهان

هر رئیس جمهور در سراسر جهان بعد از پایان دوران ریاست جمهوری‌اش تبدیل به یک فعال سیاسی و مدنی می‌شود که تلاش می‌کند تجربیات خود را از حکومت داری در اختیار دیگران بگذارد. برخی از این روسای جمهور به دلیل داشتن روابط گسترده با جهان و هم چنین داشتن تئوری‌های سیاسی و فلسفی، سفرهای خارجی متعددی را بعد از دوران ریاست جمهوری خود تجربه می‌کنند. یکی از نمونه‌های بارز این روسای جمهور نلسون ماندلا و همچنین جیمی کارتر رئیسان جمهور سابق آفریقا جنوبی و آمریکا هستند. ماندلا به دلیل مبارزه با آپارتاید و نژاد پرستی مورد استقبال تمام مردم جهان قرار می‌گرفت و حتی تهران نیز چند روزی از مرد صلح جهان پذیرایی کرد. کارتر نیز به دلیل تفکرات ضد دیکتاتوری که در زمان ریاست جمهوری‌اش در قبال کشورهای دیکتاتوری نشان داده بود به عنوان یک نظریه پرداز سیاسی به کشورهای مختلف دعوت می‌شود تا نقطه نظرات خود در مورد شرایط جهان بیان کند.

بسیاری از طرفداران محمود احمدی نژاد نیز بر این باور بودند که رئیس دولت‌های نهم و دهم می‌تواند به عنوان یک نظریه پرداز سیاسی نقش یک مصلح جهانی را بازی کند. آنها تصور می‌کردند که رئیس جمهور سابق ایران می‌تواند بعد از دوران ریاست جمهوری‌اش بیشتر روزهای خود را در کشورهای دیگر جهان بگذراند و در آنجا به تحلیل شرایط جهانی و تبیین گفتمان انقلاب اسلامی بپردازد.

جریان احمدی نژاد و مشایی بر این باور بود که جهان رئیس جمهور ایران را به عنوان یک نظریه پرداز پذیرفته است و بسیاری از کشورهای شیوه مدیریت احمدی نژاد در ایران را در دستور کار خود قرار داده‌اند. احمدی نژاد نیز بارها و بارها در سخنرانی‌ها و مناظره‌های خود به این معنا تاکید داشت. به طور نمونه اودر جشنواره دستاوردهای علمی و فناوری ستاد توسعه فناوری انرژی های نو در سال ۹۲ گفت:« در بیش از ۱۰۰ سیاستمدار دنیا در گفتگو با من این توقع یعنی مدیریت جهان را بیان کردند و آنها می گویند ایران پتانسیل مدیریت جهان را دارد.»

همانطور که مشاهده می‌کنید آنها تصور جهانی شدن احمدی نژاد را داشتند و می‌خواستند از او یک تئورسین بزرگ در عرصه مدیریت جهانی بسازند اما پایان دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد و آغاز دوران رییس جمهور سابق بودن وی، خط بطلانی بود بر این اندیشه!

آنهایی که تصور می‌کردند احمدی نژاد روزهای خود را در هواپیما شب می‌کند و از این کشور به آن کشور سفر می‌کند، دیدند که هیچ کشوری و هیچ مجمع جهانی از احمدی نژاد برای سخنرانی و نظریه پردازی دعوت نمی‌کنند. خانه نشینی احمدی نژاد برای آنها شوک بزرگی بود. احمدی نژاد حتی از سوی دوستان دوران ریاست جمهوری‌اش یعنی کشورهای آمریکای لاتین نیز برای حضور در کشورشان دعوت نشده بود. حتی برخلاف تمام تلاش‌های این جریان برای حضور احمدی نژاد در مراسم سالگرد چاوز، رئیس جمهور سابق ایران در این مراسم نکرد.

فراموش شدن احمدی نژاد در عرصه جهانی به خوبی نشان می‌دهد که سیاست خارجی احساسی او در عرصه بین المللی همانطور که در میان مردم ایران با « نه» بزرگ روبرو شد و آنها روحانی را به عنوان نماد عقلانیت در سیاست خارجی انتخاب کردند، با استقبال کم روبرو شد. به نظر می‌رسد اسقبال از سخنان احمدی نژاد بر اساس آنچه خود می‌گوید هم ناشی از احساسات زود گذر بوده است و کشورهای جهان علاقه‌ی چندانی به تفکرات احمدی نژاد نداشتند.

رئیس جهور سابق ایران در زمان ریاست جمهوری خود به جز حضور هر ساله در آمریکا و نشست سازمان ملل، بیشتر میهمان کشورهای همسایه و کشورهای آمریکا لاتین بود. شاید به جرات بتوان گفت سرد ترین دوران ایران بعد از پایان جنگ با کشورهای دیگر جهان مربوط به دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد بوده است.

به نظر می‌رسد احمدی نژاد سخت در تلاش هستند که مقدمات سفر او به خارج از کشور رافراهم کنند. روز گذشته ایسنا به نقل از رسانه‌های ترکیه‌ای از سفر احتمالی احمدی نژاد به ترکیه خبر داد. در متن این خبر آمده بود:« نعیم اوزترک، رییس مرکز خیریه‌ای در شهر بورسا به نام نجم الدین اربکان که مسوول برگزاری این مراسم است، گفت: در سفری که به تهران داشتم با احمدی‌نژاد دیدار کردم و از وی‌ قول شرکت در این مراسم را گرفتم. وی با استقبال از این دعوت گفت که در صورتی که اتفاق خاصی نیفتد در این مراسم شرکت خواهم کرد.

هم‌چنین اوزترک به نقل از احمدی‌نژاد گفت که وی بسیار علاقه دارد که به شهر بورسا سفر کند. » همانطور که مشاهده کردید احمدی نژاد در دیدار خود با این مقام ترک از ابراز علاقه‌اش برای سفر به ترکیه سخن به میان آورده است.

این رفتار احمدی نژاد در حالی اتفاق می‌افتد که هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی به عنوان دو رئیس جمهور پیشین ایران، از سوی روسای کشورهای جهان دعوت رسمی می‌شدند. دعوت عراق و عربستان از آیت‌الله هاشمی و استقبال گرم روسای این دو کشور از نمونه‌های بارز این رفتار است. سید محمد خاتمی نیز به عنوان تئورسین گفت‌وگوی تمدن‌ها بعد از دوران ریاست جمهوری‌اش بارها و بارها به کشورهای اروپایی و اسلامی سفر کرد. آمریکا، انگلستان، مصر، عربستان، نروژ، هندوستان، ایتالیا، آلمان، فرانسه، اتریش، ترکیه، تونس، استرالیا کشورهایی بودند که خاتمی بعد از دوران ریاست جمهوری‌اش به آنها سفر کرده است. این درحالی است که خاتمی رسما بعد از انتخابات سال ۸۸ از کشور خارج نشده است.

همانطور که مشاهده می‌شود، جهانیان نیز همچون ایرانیان گفتمان احمدی نژاد را گفتمان غالب جمهوری اسلامی نمی‌دانند و معتقد هستند که گفتمان در سیاست خارجی گفتمانی بر اساس عقلانیت و اعتدال است. فعال شدن دستگاه دیپلماسی در دولت روحانی و سفرهای متعدد مقامات رسمی کشورهای مختلف جهان به خوبی بیانگر همین معناست.

در پایان باید دید طی روزهای آینده، آیا محمود احمدی نژاد موفق خواهد شد به عنوان رئیس جمهور سابق ایران در کشورهای خارجی حضور پیدا کند یا خیر؟