نفت ایران؛ هدیه روس‌ها به عراق!

سناریوهای جدید توسعه صنعت نفت در غیاب شرکت‌های چینی در حالی در شرکت ملی نفت ایران نهایی می‌شود که با مشارکت گازپروم روسیه؛ عراق تولید و صادرات نفت از یک میدان مشترک با ایران را آغاز کرد.

در طول یک‌دهه گذشته تاکنون با خروج برخی از غول‌های نفت و گاز جهان از ایران، شرکت‌های چینی نزدیک به ۵۰میلیارددلار قرارداد به‌منظور توسعه میادین نفت، گاز، احداث پالایشگاه و ساخت دکل‌های حفاری با ایران امضا کردند.

در بخش عمده‌ای از این قراردادها همچون طرح توسعه آزادگان‌جنوبی، طرح توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی، طرح توسعه یادآوران و چندین بلوک اکتشافی فعالیت پیمانکاران چینی جز وقت‌کشی دستاورد دیگری برای صنعت نفت کشور نداشت.

از این رو در طول سه‌سال گذشته تاکنون اخراج شرکت‌های چینی از طرح توسعه میادین نفت و گاز ایران همچون آزادگان جنوبی، فاز ۱۱ پارس‌جنوبی و پارس‌شمالی آغاز شد.

با گذشت نزدیک به صدروز از اخراج غول نفتی چینی‌ها در طرح توسعه میدان آزادگان به‌عنوان بزرگ‌ترین میدان مشترک نفتی بین ایران و عراق، تعداد دکل‌های حفاری ایران در این حوزه مشترک افزایش یافته است.

در شرایط فعلی عراق با برداشت روزانه ۲۱۰ هزار بشکه نفت از میدان آزادگان‌جنوبی بیش از چهار برابر ایران از این میدان مشترک طلای سیاه برداشت می‌کند و با پیشی‌گرفتن از ایران حالا شتاب در طرح توسعه میادین سندباد (مشترک با یادآوران ایران)، بدری (مشترک با میدان آذر ایران) و سایر میادین مشترک نفتی را در دستور کار قرار داده است.

چینی‌ها در طول حدود شش‌سال فعالیت در میدان آزادگان‌جنوبی نه‌تنها به تعهدات قراردادی خود در قبال شرکت ملی نفت ایران پایبند نبوده که زمینه تاخیر و وقت‌کشی در استخراج نفت از میدان آزادگان‌جنوبی را فراهم کردند. با اخراج چینی‌ها از آزادگان‌جنوبی با دستور بیژن زنگنه، وزیر نفت، در طول سه‌ماه گذشته تاکنون تعداد دکل‌های حفاری شاغل در این میدان مشترک با عراق افزایش یافته است.

بیژن زنگنه، وزیر نفت در تشریح برنامه طرح توسعه آزادگان‌جنوبی در غیاب چینی‌ها، گفت: با ترک تشریفات، حفاری ٤٠ حلقه چاه در میدان آزادگان به شرکت ملی حفاری واگذار و دو مناقصه برای حفاری ٤٠ حلقه چاه دیگر به‌صورت دو بسته جداگانه برگزار می‌شود.

به‌گفته این عضو کابینه دولت تدبیر و امید، بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در مرحله نخست در این میدان ١٥٠ حلقه چاه حفاری و در مرحله دوم تعداد چاه‌ها به ١٨٥ حلقه افزایش می‌یابد.

حمیدرضا گلپایگانی، مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران در تشریح آخرین وضعیت حفاری توسعه این میدان مشترک نفتی با اشاره به فعالیت همزمان دو دستگاه دکل حفاری، گفت: به‌زودی هشت دستگاه دکل حفاری دیگر در میدان آزادگان‌جنوبی مستقر خواهند شد.

این مقام‌مسوول با تاکید بر اینکه در طرح توسعه آزادگان‌جنوبی حفاری ٥٠ حلقه چاه جدید در دستور کار قرار دارد، اظهار کرد: حفاری تمامی این چاه‌های نفتی به‌صورت کلید در دست انجام خواهد شد.
شرکت ملی حفاری ایران همچنین با انتشار گزارشی، اعلام کرده است: تا چند‌روز آینده سه دستگاه دکل جدید حفاری در میدان مشترک آزادگان‌جنوبی مستقر خواهند شد.
در حال حاضر به‌طور متوسط روزانه ۵۰هزاربشکه نفت از آزادگان‌جنوبی برداشت می‌شود که در صورت تکمیل حفاری ١٨٥ حلقه چاه، تولید ٣٢٠هزار بشکه نفت در روز و ١٩٧میلیون‌فوت‌مکعب گاز پیش‌بینی می‌شود.
وقت‌کشی و تاخیر در طرح توسعه میادین مشترک نفتی ایران تنها منحصر به پیمانکاران چینی نبوده بلکه شرکت گازپروم روسیه هم در طرح توسعه میدان مشترک نفتی آذر سابقه سال‌ها وقت‌کشی را دارد.

با این وجود این غول نفت و گازی روس‌ها پس از اخراج از طرح توسعه میدان آذر در نیمه‌مشترک این میدان نفتی در عراق (بدری) مشغول به کار شدند و حتی تولید نفت از این میدان مشترک با ایران را از چندروز گذشته آغاز کردند.

بر این اساس وزارت نفت عراق با انتشار گزارشی، اعلام کرده است شرکت گازپروم نفت روسیه تولید از میدان بدری (مشترک با آذر ایران) را با میانگین روزانه ۱۵هزار بشکه در روز آغاز کرده است.
عراقی‌ها در حالی پیش‌بینی می‌کنند تا سال ۲۰۱۷ میلادی تولید نفت از میدان بدری به ۱۷۰هزاربشکه در روز برسد که عاصم جهاد، سخنگوی وزارت نفت عراق از آغاز انتقال نفت از این میدان مشترک با ایران به‌منظور پرکردن مخازن نفتی و تهیه منابع صادرات در روز دوشنبه (۲۱ ژوییه) خبر داده است.

در طرح توسعه میدان مشترک بدری، کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های گازپروم، شرکت
دولتی نفت ترکیه (پی.تی.‌ای.او) و شرکت گاز کره‌جنوبی (کوگاز) در دور دوم مناقصه‌های نفتی عراق در سال ٢٠٠٩ موفق به دریافت حق امتیاز توسعه میدان نفتی بدری شدند.

همزمان با عزم جزم عراق برای آغاز تولید نفت از دومین میدان مشترک و بزرگ نفتی با ایران، شرکت‌های گازپروم و لوک‌اویل روسیه نزدیک به پنج‌سال در توسعه این میدان مشترک نفتی ایران وقت‌کشی کردند و در نهایت به بهانه تحریم از ادامه حضور در این پروژه‌های نفتی انصراف دادند.

منبع: شرق