شرط ماندگاری طرح تحول نظام سلامت از نگاه پرستاران

با اجرای طرح تحول نظام سلامت در سطح بیمارستانهای دانشگاهی و دولتی، دست اندرکاران نظام سلامت متفق القول بر این عقیده اند که کمبود نیروی پرستاری، تنها مانع در مسیر ارائه خدمات کیفی و کمی به بیماران است. بر اساس طرح تحول نظام سلامت، پرداختی بیماران بستری در بیمارستانهای تحت پوشش طرح تحول نظام سلامت، حداکثر ۱۰ درصد هزینه های بیمارستان است. همین مسئله باعث شده تا بیماران نیازمند و محروم جامعه که پیش از این توان مراجعه به بیمارستانها را نداشتند، با فراغ بال نسبت به وضعیت درمانی خود اقدام کنند. همین موضوع باعث شده تا حجم پذیرش و مراجعات بیماران به بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی، به یکباره افزایش یابد، در حالی که کادر پرستاری مجبور است وقت بیشتری را در بیمارستان صرف کند.

شرط ماندگاری طرح از نگاه پرستاران

کورش نادری عضو شورای عالی نظام پرستاری، طرح تحول نظام سلامت را با توجه به کاهش هزینه های درمانی مردم، طرح بسیار جامع و خوب ارزیابی کرد و افزود: در حقیقت این طرح توانست به یکی از نیازهای اساسی مردم و بیماران پاسخ گفته و آنچه مردم از جیب خود برای درمان می پردازند را به میزان قابل توجهی کاهش دهد لذا از این جهت بسیار قابل تقدیر است.

وی معتقد است که با توجه به افزایش درآمدهای بیمارستانها به دنبال اجرایی شدن این طرح، بسیاری از بیمارستانها دیگر با تنگناهایی که در گذشته گرفتار آن بودند، رو به رو نیستند و این مسئله نیز از نقاط قوت طرح تحول نظام سلامت محسوب می شود.

عضو شورای عالی نظام پرستاری اضافه کرد: اما به هر حال در کنار این نقاط قوت یکسری اشکالاتی نیز در طرح دیده می شود که مهمترین آن دیده شدن یک گروه خاص در این طرح است به گونه ای که در بحث تعرفه ها و ماندگاری در مراکز درمانی و مناطق محروم فقط یک گروه خاص در تیم سلامت لحاظ شده اند و دیگر گروهها از جمله پرستاران در آن نادیده گرفته شده اند.

وی نبود عدالت در برخورد با گروههای مختلف تیم سلامت را مهمترین نقیصه طرح تحول نظام سلامت عنوان کرد و گفت: باید پذیرفت که اجرای این طرح، بار مضاعفی را به بخش درمان به ویژه حیطه کاری پرستاری وارد کرده است و برای اجرای عادلانه این طرح باید حقوق این گروه زحمتکش نیز در این طرح دیده شود.

نادری افزود: امید است که مسئولان و متولیان امر با درک این نقطه ضعف، راهکاری موثر برای اصلاح آن بیاندیشند زیرا با رفع این نقیصه، طرح تحول نظام سلامت می تواند یکی از طرح های خوب و ماندگار باشد که در کشور انجام شده است.

وی ادامه داد: بی شک بی توجهی مسئولان به رفع این نقیصه می تواند موجب بی انگیزگی در اکثر کارکنان بخش سلامت می شود و قطعاً در صورت بروز چنین امری، تحقق کامل اهداف طرح تحول نظام سلامت با چالش مواجه خواهد شد.

نادری گفت: متأسفانه از زمانی که بخش درمان در ایران شکل گرفت، همواره یک بی عدالتی کامل در پرداخت ها وجود داشته است و در حال حاضر، اجرای طرح تحول نظام سلامت این بی عدالتی را تشدید کرده است و فاصله دریافتی بین گروه های مختلف تیم درمان را به شدت افزایش داده است.

وی وجود تبعیض های غیر منطقی بین دریافتی گروههای مختلف تیم سلامت را مورد تأیید قانون، اخلاق و انصاف ندانست و گفت: ما نیز اذعان داریم که در تمام دنیا نیز گروه پزشکی از حق و حقوق بالاتری از سایر کارکنان برخوردارند اما این فاصله باید منطقی باشد و نباید بسان آنجه در کشور ما مشاهده می شود این فاصله از هیچ منطق و عدالتی تبعیت نکند.

نادری خاطر نشان کرد: قطعاً این روال باید اصلاح شود و در طرح تحول نظام سلامت نیز رفع این نقیصه می تواند در پیشبرد طرح بسیار کارآمد بوده و در نهایت به رضایتمندی هر چه بیشتر مردم و بیماران بینجامد.

امید پرستاران برای رفع تدریجی مشکلات طرح تحول سلامت

عضو شورای عالی نظام پرستاری گفت: طرح تحول سلامت واقعاً تحول ایجاد کرده است و شاید وجود مشکلاتی مانند نادیده گرفتن پرستاران در ابتدای چنین اقدامات بزرگی طبیعی باشد اما جامعه پرستاری این امید را دارد که در زمان منطقی این مشکلات هم بر طرف شود.

محمد حاتم مراد افزود: طرح تحول نظام سلامت با توجه به اینکه با اتخاذ برخی سیاستها به نفع مردم و جامعه بوده و توانسته مقداری از مشکلات مردم را رفع کند، بسیار خوب و جامع است.

وی افزود: البته چون طرحی نوپا است با یکسری اشکالاتی مواجه است، هر چند به نظر می رسد این مشکلات برای طرحی که در شروع کار است تا حدی طبیعی است و با گذر زمان به مرور این مشکلات شناسایی و مرتفع می شوند.

رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری زاهدان با اشاره به نقش غیر قابل انکار پرستاران در تمام عرصه ها و طرح ها مرتبط با بحث بهداشت و درمان گفت: باید پذیرفت که تیم درمان بدون پرستار ناقص است و طرح تحول نظام سلامت نیز از این قاعده مستثنی نیست.

وی افزود: لذا بسیار جای تأسف است که این گروه بزرگ و تأثیرگذار در طرح تحول نظام سلامت آن طور که باید و شاید دیده نشده اند و انتظار می رفت، قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری در قالب این طرح می توانست اجرایی شده و با توجه به بودجه ای که به وزارت بهداشت تخصیص یافته است، به طور قطع اجرای این قانون بسیار راحت امکانپذیر بود.

حاتم مراد ادامه داد: به هر حال پرستاران به عنوان گروهی که زحمت می کشند و تمام وقت بالای سر بیمار هستند و تأثیر بسزایی در مراقبت و درمان مریض دارند است باید از یارانه سلامت به اندازه سهم خود در این نظام برخوردار شوند.

وی افزود: با شیوه ای که در طرح تحول نظام سلامت در بحث پرداختی ها اتخاذ شد در واقع عملاً بحث فاصله پرداختی بین گروه های مختلف تیم درمان همچنان بدون تغییر باقی ماند و هر چند جامعه پرستاری بسیار فهیم است و بدون هیچ چشمداشتی به انجام وظیفه و خدمت به مردم و بیماران به بهترین نحو ممکن می پردازد اما به هر حال در جریان کار، به تدریج انگیزه خود را از دست می دهند.

رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری زاهدان خاطر نشان کرد: مسئولان و تصمیم گیران بخش سلامت باید در نظر داشته باشند که به هر حال قطعاً مسائل روانی و روحی گروه های فعال در بخش بهداشت و درمان در کیفیت عملکرد آنها بی تأثیر نخواهد بود و در نهایت این مردم و بیماران هستند که از دستیابی به کیفیت مطلوب خدمات محروم می مانند.

طرح تحول سلامت بدون اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری عادلانه نیست

عضو شورای عالی نظام پرستاری گفت: اجرای طرح تحول نظام سلامت به نفع مردم است اما بدون اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری عادلانه نیست و دستورالعمل های مالی آن معطوف به منافع یک گروه خاص است.

عبدالله صفری افزود: طرح تحول نظام سلامت طرحی خوب است ولی بدون اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری به نفع پرستاران نیست.

وی ادامه داد: اگر چه این طرح به نفع مردم است و همواره یکی از آرزوهای دیرینه مردم و سیستم سلامت تحقق اهداف این طرح بوده است ولی به دلیل برخی بی توجهی ها و تعلل ها در اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری شاهد آن هستیم که این قانون در طول این ۷ سال خاک خورده و عملیاتی نشده است در نتیجه واقعاً تیم سلامت علی الخصوص پرستاران به طرح های اجرایی وزارت بهداشت از جمله طرح تحول نظام سلامت خوشبین نیستند.

عضو شورای عالی نظام پرستاری افزود: تا کنون کمبود بودجه و پول همواره مانعی بر راه اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری عنوان می شد اما امروز شاهدیم که میلیاردها تومان به دانشگاه های علوم پزشکی تخصیص یافته است ولی قانونی که هم مجلس و هم شورای نگهبان آن را تأیید و تصویب کرده و ابلاغ شده است، به راحتی سالهاست که خاک می خورد.

وی اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری را یکی از اولویت های جامعه پرستاری خواند و گفت: بهتر این بود که پیش از اجرای طرح تحول نظام سلامت، ابتدا قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری را اجرایی می کردند تا پرستاران نیز با انگیزه مضاعفی دنبال طرح های وزارت بهداشت از جمله طرح تحول نظام سلامت، می بودند.

صفری افزود: باید قبول کرد که این طرح بار کاری مضاعفی را بر کل سیستم درمان به ویژه پرستاران تحمیل کرده است و در حال حاضر بسیاری از بیماران بخش های خصوصی به بخش های دولتی سرازیر شده اند و سنگینی این افزایش مراجعان بر دوش سیستم درمان علی الخصوص پرستاران است.

وی ادامه داد: این در حالی است که هیچ تغییری در نظام پرداخت یا عادلانه شدن نظام پرداخت صورت نگرفته است و در این طرح اغلب دستورالعمل ها معطوف به منافع یک گروه خاص در سیستم بهداشت و درمان می شود و انتظار این بود که تمام تیم درمان به صورت عادلانه دیده می شدند.

عضو شورای عالی نظام پرستاری خاطر نشان کرد: بنده به عنوان یک عضو کوچک از جامعه پرستاری بر این باورم که باید پیش از اینکه طرحی، طراحی و تدوین شود، تمام جوانب به صورت جامع دیده شود و تمام دست اندرکاران آن طرح به صورت عادلانه مد نظر گرفته شوند زیرا مطمئناً هر طرحی که در آن صرفاً یک گروه خاص دیده شود، در دراز مدت جواب نخواهد داد.