اندیشکده "آمریکن پراگرس" در مقالهای به قلم "برایان کاتولیس" از اعضای ارشد این مرکز به سفر اخیر "کلینتون" به آنکارا و گسترش همکاریها میان ترکیه و آمریکا برای سرنگون کردن حکومت "اسد" در سوریه اشاره کرد و با مرور تاریخ یک ساله دخالتهای آمریکا در امور دمشق، محورهای فعالیت واشنگتن را برشمرد.
* آمریکا تلاش خود را برای سرنگون کردن حکومت "اسد" در سوریه افزایش میدهد
سفر اخیر "هیلاری کلینتون" وزیر خارجه آمریکا به ترکیه علناً نشان داد که سیاست آمریکا درباره سوریه وارد مرحله جدیدی شده است. مرحلهای که در آن، آمریکا نقش فعالانهتری را در ساقط کردن حکومت "اسد" در سوریه به عهده میگیرد و همزمان برای مقابله با خطرهای ادامه درگیریها نیز خود را آماده میکند.
* ترکیه و آمریکا گروهی مشترک را جهت تدوین سیاست علیه دولت سوریه تشکیل دادند
"کلینتون" تشکیل یک گروه رسمی آمریکایی-ترکیهای شامل متخصصین نظامی، اطلاعاتی و سیاسی برای انجام "برنامهریزیهای بسیار دقیق عملیاتی" در قالب گزینههای سیاسی پیرامون مسئله سوریه را اعلام و به این ترتیب پیامی را مخابره کرد مبنی بر این که آمریکا دارد همکاری خود را با متحدان منطقهایش افزایش میدهد و مستقیماً در مسئله مقابله با خشونتها در سوریه باقی خواهد ماند.
* اجتناب آمریکا از دخالت نظامی در سوریه نشان میدهد این کشور تلاش دارد در مورد دولت "اسد" با آیندهنگری بیشتری رفتار کند
این برنامهریزیهای دقیقتر به هیچ وجه منتقدان دولت را راضی نخواهد کرد؛ افرادی که معتقدند آمریکا باید در سوریه مداخله نظامی مستقیم کند. با این حال، گامهای برداشته شده نشان میدهد که رویکرد دولت اوباما در مقابل سوریه منطقی است: ابتدا نتایج و خطرهای احتمالی هر اقدامی را ارزیابی میکند که ممکن است در سوریه انجام دهد. همانگونه که "کن سوفر" عضو اندیشکده "مرکز امریکن پراگرس" در یادداشت سیاسی زیر میگوید، آمریکا رویکردی جامع و یکپارچه را در برخورد با درگیریای اتخاذ کرده که هیچ راهحل سادهای ندارد.
* تلاش آمریکا برای تضعیف سوریه در جبهههای دیگر از جمله سیاسی و اقتصادی
آمریکا در سیاستهایش در قبال سوریه در سال گذشته بر چندین محور متمرکز بوده است. اول، تلاش کرده تا به روشهای دیپلماتیک و اقتصادی حکومت "اسد" را منزوی و تضعیف کند و از انتقال قدرت سیاسی حمایت نماید. آمریکا همچنان با سایر کشورها همکاری میکند تا با تصویب برخی تحریمها از حمایت اقتصادی از حکومت "اسد" جلوگیری کند؛ اما تلاشهای دیپلماتیک بینالمللی به علت اقدامات روسیه و چین در سازمان ملل عمدتاً بینتیجه بوده است.
* غرب استعفای "کوفی عنان" را نتیجه عدم تمایل سوریه به همکاری میداند و بر خلاف نظر ملت این کشور به دنبال انتقال قدرت در دمشق است
تلاش سازمان ملل برای ایجاد صلح نتیجهبخش نبوده زیرا حکومت "اسد" تمایلی به همکاری ندارد؛ اوایل همین ماه "کوفی عنان" نماینده صلح سازمان ملل در سوریه از سمت خود استعفا داد. آمریکا همچنین یکی از اعضای فعال در گروه چند ملیتی "دوستان سوریه" بوده است؛ گروهی که تلاش میکند ائتلافی بینالمللی را برای حمایت از انتقال قدرت مسالمتآمیز در سوریه تشکیل دهد. این تلاشها نیز به علت عدم پیشرفت موضوع در سازمان ملل به جایی نرسیده است.
* دومین محور تلاشهای آمریکا: حمایت عملی از شورشیان مسلح در سوریه
دوم، آمریکا روز به روز حمایت خود را از مخالفان دولت سوریه افزایش داده است. واشنگتن با رهبری "رابرت فورد" سفیر آمریکا در سوریه، حمایت زیادی از همبستگی و همکاری میان مخالفان سیاسی در سوریه کرده است. کاخ سفید در هفتههای اخیر، حمایتهای "غیر نظامی" خود را از مخالفان مسلح افزایش داده تا بتوانند از تواناییهای ارتباط داخلی و کنترل و فرماندهی بیشتری برخوردار شوند.
* آمریکا که نسبت به قتلعام در میانمار سکوت اختیار کرده، اکنون از پناهندگان سوری در کشورهای مجاور "حمایت" میکند
سوم، آمریکا همچنین حمایت خود را از پناهندگان فراری از سوریه افزایش و اقداماتی را جهت مدیریت آن دسته از افراد انجام داده که از مرزهای سوریه به کشورهای مجاور میگریزند. "کلینتون" وزیر خارجه آمریکا در سفر اخیر خود به ترکیه از اعطای کمکهای انساندوستانه ۵/۵ میلیون دلاری خبر داد؛ این کمکها به محلهایی نظیر درون مرزهای لبنان فرستاده خواهد شد که تعداد فراریان سوری و چالشهای پیش روی آنها در آنجا رو به افزایش است.
* درگیریها در سوریه همچنان ادامه دارد و آمریکا نیز هنوز گزینه نظامی را رد نکرده است
همه این اقدامات هم درگیریها در سوریه را متوقف نکرده است؛ آمار کشتهها در این کشور همچنان رو به افزایش است. با این حال، این گامها، زیربنای مدیریت انتقال قدرت سیاسی در سوریه است که روز به روز وقوع آن ناممکنتر میشود. "کلینتون" و دیگر مقامات دولت آمریکا گزینه اعمال "منطقه پرواز ممنوع" بر فراز سوریه و یا دیگر پیشنهادها را رد نکردهاند و این نشان میدهد که دارند همه گزینهها را بررسی میکنند. گزارشهای اخیر مبنی بر سقوط یک جنگنده سوری به دست شورشیان، احتمال تقاضا برای اعمال منطقه پرواز ممنوع را افزایش میدهد؛ اما دولت اوباما میداند اقدام به چنین عملیاتی بسیار دشوار خواهد بود.
* ترکیه به عنوان مرکز تجمع شورشیان، در تعیین سرنوشت سوریه متحدی کلیدی برای آمریکا به شمار میرود
تلاشها برای گسترش همکاریهای رسمی سیاستی بین ترکیه و آمریکا گام دیگری در جهت افزایش دخالت واشنگتن در سوریه است. خاک ترکیه هماکنون نیز به مرکز تجمع مخالفان دولت سوریه تبدیل شده و آنکارا متحدی ضروری برای آمریکا جهت رقم زدن حوادث درون سوریه باقی خواهد ماند.
* آمریکا برای اطمینان از تأمین منافعش در سوریه مجبور است به آهستگی در این کشور گام بردارد
اگر آمریکا میخواهد منافع و خطرات گزینههای سیاسی خود را ارزیابی کند، پیمودن این روند قدم به قدم لازم است. این رویکرد تدریجی ممکن است برخی را خسته کند؛ اما موجب میشود واشنگتن مطمئن شود که هر قدمی در سوریه برمیدارد به افزایش امنیت منطقهای و پیشبرد منافع آمریکا کمک خواهد کرد.