سیگنال‌های داخلی و خارجی بازگشت ظریف به دولت از نگاه رضا نصری

بالاخره پس از چند هفته‌ای که از استعفای محمد جواد ظریف می‌گذشت، او ظهر دیروز و بعد از حضور در دیدار اعضای هیات دولت با رهبری، در توئیتی از بازگشت خود به معاونت راهبری در دولت چهاردهم خبر داد و نوشت: «بنده و همکارانم در شورای راهبری و کمیته‌ها افتخار داریم که نزدیک به ۷۰ درصد وزرا و معاونین رئیس جمهور و بسیاری از معاونین وزرا و سازمان‌ها نتیجه پیشنهادهای کارشناسی این روند شفاف و مشارکت‌پذیر بود. انشاءالله با رفع کاستی‌ها این روش نهادینه گردد. ‏پس از پیگیری‌ها و رایزنی‌های مدبرانه ریاست محترم جمهوری و با دستور کتبی ایشان، با توکل بخدا و امید به همراهی و راهنمایی مردم بزرگوار، انجام وظیفه در معاونت راهبردی رئیس جمهور را ادامه خواهم داد. ‏از حضور دیرهنگام در دیدار رهبری پوزش می‌خواهم.»

بازگشت ظریف با استقبال‌هایی از سوی چهره‌های سیاسی و سیاست خارجی شد، چنانچه محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام به خبرگزاری خبرآنلاین گفت: «بازگشت آقای ظریف به دولت را هم به خود ایشان و هم به آقای پزشکیان تبریک می‌گویم. واقعیت این است که آقای ظریف نقش بسیار موثری در برگزاری انتخابات ریاست جمهوری داشت، مخلصانه و با تمام وجود وارد صحنه شد و هر کاری که از دستش بر می‌آمد، انجام داد.»

رضا نصری، تحلیلگر مسائل بین‌الملل، هم در گفت‌وگوی با خبرگزاری خبرآنلاین در واکنش به بازگشت ظریف به دولت گفت: «به نظرم افکار عمومی از بازگشت دکتر ظریف بسیار استقبال خواهد کرد. کناره‌گیری او برای برخی این تصور را ا یجاد کرده بود که افراد شاخص، محبوب و متخصص در کشور مجال نقش‌آفرینی ندارند و انسجام و وفاقی که دکتر پزشکیان در دوران انتخابات وعده داده بود در عمل امکان تحقق ندارد.»

او درباره احتمال فعال شدن دوباره تندروها نیز بیان کرد: «معتقدم با ادامه روند فعلی – و تقویت هرچه بیش‌تر تعامل و گفت‌وگوی ملی - حس «تهدید» نزد برخی جریان‌های سیاسی به مرور کمرنگ خواهد شد و احتملاً تلاش‌ها برای کارشکنی و تخریب شخصیت‌هایی مثل دکتر ظریف نیز تا حدود قابل ملاحظه‌ای کاهش خواهد یافت.»

در ادامه گفت‌وگوی رضا نصری، تحلیلگر مسائل بین‌الملل را در خبرگزاری خبرآنلاین می‌خوانید؛

*********

* آقای نصری! روز گذشته ظریف از بازگشت به دولت خبر دادند و اینکه در معاونت راهبردی ادامه مسئولیت می دهند، حضور ایشان چه ارزش افزوده‌ای برای دولت پزشکیان است؟

آقای دکتر ظریف ارتباط قوی و خوبی با جامعه مدنی دارد. ایشان موفق شد در دوران انتخابات، بخش قابل توجهی از جامعه‌ را که دچار رکود شده بود فعال کند و نسبت به آینده امیدوار سازد. حضور دکتر ظریف در دولت فقط به نفع دولت پزشکیان نیست؛ بلکه به نفع کشور و جامعه‌ایست که بیش از هر زمان به امید و پویایی و انسجام نیاز دارد.

دکتر ظریف در عرصه بین‌المللی نیز فرد معتبر و شناخته‌شده‌ایست و حضور او می‌تواند برای دیپلماسی عمومی کشور بسیار ارزشمند باشد.      

بازگشت ظریف  باعث اشتیاق بیش‌تری در مردم برای مشارکت در فرایندهای سیاسی خواهد شد

* نگاه ایشان در سیاست خارجی و البته برخی مباحث مهم در سیاست داخلی چقدر می‌تواند برای عملیاتی کردن وعده‌های رئیس جمهور کمک باشد؟

دکتر ظریف از پشتیبانی جامعه دانشگاهی و تخصصی کشور برخوردار است. به همین خاطر می‌تواند – در چارچوب وظایف معاونت راهبردی - ظرفیت بالقوه این بخش از جامعه را فعال سازد و به عرصه تصمیم‌سازی هدایت کند. ایشان در حوزه اجرایی سال‌ها تجربه عملی دارد و می‌تواند - با بهره‌گیری از جامعه علمی کشور - توصیه‌های کاربردی و مفیدی برای بهینه‌سازی روندهای موجود به رئیس‌جمهور ارائه دهد. 

* استعفای اقای ظریف واکنش منفی در افکار عمومی داشت و گلایه‌هایی از آقای پزشکیان مطرح شد، این بازگشت چه سیگنالی به افکارعمومی است؟

به نظرم افکار عمومی از بازگشت دکتر ظریف بسیار استقبال خواهد کرد. کناره‌گیری او برای برخی این تصور را ا یجاد کرده بود که افراد شاخص، محبوب و متخصص در کشور مجال نقش‌آفرینی ندارند و انسجام و وفاقی که دکتر پزشکیان در دوران انتخابات وعده داده بود در عمل امکان تحقق ندارد. معتقدم بازگشت دکتر ظریف این تصور را عوض خواهد کرد و باعث اشتیاق بیش‌تری در مردم برای مشارکت در فرایندهای سیاسی و انتخاباتی خواهد شد.

مشی صادقه پزشکیان موجب شده جریان‌های سیاسی به او اعتماد کنند

* رایزنی‌هایی که آقای پزشکیان در سکوت و آرامش دنبال کردند را چطور ارزیابی می‌کنید؟

به نظرم دکتر پزشکیان تا کنون نشان داده برای او مقوله «وفاق و وحدت ملی» فقط یک شعار انتخاباتی نبوده و او عمیقاً به این راهبرد برای اداره کشور اعتقاد دارد. ترکیب کابینه او و تعاملی که تا کنون با مجلس و سایر نهادها داشته نیز موید این واقعیت است.

به نظر می‌رسد منش صادقانه، رویکرد و عملکرد دکتر پزشکیان – که بدور از حاشیه‌سازی و رسانه‌ای کردن مسائل صورت می‌گیرد – موجب شده جریان‌های سیاسی و کانون‌های مختلف قدرت به او اعتماد پیدا کرده و با او همکاری کنند.

پزشکیان به دنبال حذف یک جریان سیاسی خاص از صحنه داخلی کشور نیست

 * طیف تندروها و مخالفان آقای ظریف چقدر می‌تواند دوباره علیه پزشکیان و ظریف دوباره فعال شود؟ این بازگشت آیا می‌توان ضربه دوم به طیف تندرو بعد از رأی آوری کامل کابینه دانست؟

از آنجا که شعار و هدف دولت «وفاق ملی» است، به نظرم رئیس‌جمهور به دنبال «ضربه زدن» یا حذف یک جریان سیاسی خاص از صحنه داخلی کشور نیست. در واقع ، اگر یک نگاه واقع‌بینانه و منصافانه در کشور حاکم شود، هیچ جریانی نباید قاعدتاً از رویکرد دکتر پزشکیان احساس تهدید و خطر کند و متعاقب آن رفتار نامطلوبی با کارگزاران دولت از خود نشان دهد.  

معتقدم با ادامه روند فعلی – و تقویت هرچه بیش‌تر تعامل و گفت‌وگوی ملی - حس «تهدید» نزد برخی جریان‌های سیاسی به مرور کمرنگ خواهد شد و احتملاً تلاش‌ها برای کارشکنی و تخریب شخصیت‌هایی مثل دکتر ظریف نیز تا حدود قابل ملاحظه‌ای کاهش خواهد یافت. در هر حال، برای جلوگیری از حملات و هجمه‌های گذشته، راهی جز تعامل و گفت‌وگوی مستمر وجود ندارد.