از همان شروع سال ۱۴۰۳ زمزمه افزایش نرخ جرائم رانندگی به گوش رسید، زمزمهای که هرچه جلوتر رفتیم رساتر شد تا اینکه بالاخره پلیس نرخ جدید جرائم رانندگی را منتشر کرد.
حالا همان اختلاف نظر همیشگی دوباره پیش آمده است، دلیل افزایش نرخ جرائم رانندگی چیست؟ آیا برای کاهش تخلفات رانندگی است؟ مثلاً اواخر سال قبل بود که سردار احمدرضا رادان، فرمانده فراجا، در همایش پلیس اعلام کرد: «اگر امسال قرار نباشد هزینه تخلف متخلفین ترمیم و اصلاح شود متخلفین سال ۱۴۰۳ بیمهابا دست به تخلف خواهند زد. اکنون هزینهای که خلافکار برای تخلف پرداخت میکند بازدارندگی نداشته و این هزینه لازم است اصلاح شود.»
از طرفی برخی هم افزایش نرخ جرائم رانندگی را برای افزایش درآمدهای پلیس میدانند، اما پلیس به این مسئله هم واکنش نشان داده است، سرهنگ محمدحسین ابراهیم پور، رئیس مرکز اجرائیات پلیس راهور فراجا دراینباره گفته که: «این تصور که پلیس از طریق جریمه ها درآمد دارد و با افزایش مبالغ جرائم، به دنبال کسب درآمد بیشتر است؛ اشتباه است و ما تنها میخواهیم همه مردم در امنیت و آرامش باشند.»
آمار فوتیها در همین سه ماه کم شده
با همه این شرایط و تنها با مدت کوتاهی از اجرای قوانین جدید حالا پلیس معتقد است افزایش نرخ جریمه تخلفات رانندگی سبب کاهش تخلفات شده است. سرهنگ محمدحسین ابراهیم پور دراینباره گفته که: «در هر صنفی، وقتی میزان جریمه تخلف افزایش مییابد؛ قطعا میزان ارتکاب تخلف کاهش می یابد و در رانندگی نیز همینطور است، بنابراین قطعا شاهد کاهش آمار تخلفات خواهیم بود.»
همچنین سردار سید تیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا درباره تأثیر گذاری افزایش نرخ جرایم رانندگی در کاهش تخلفات گفته که: «افزایش نرخ جرایم رانندگی تأثیر بسزایی در کاهش تخلفات و جان باختگان حوادث رانندگی داشته است. در پی جو روانی ایجاد شده در سه ماهه اول سال جاری پیرامون افزایش نرخ جرایم، کاهش ۷.۶ معادل ۳۸۸ نفر کاهش جان باختگان را داشتیم. همچنین با اجرای افزایش نرخ جرایم رانندگی از میزان تصادفات و تخلفات رانندگی کاسته شده است.
بهگفته او: «این نتایج نشان میدهد که سختگیریهای قانونی و افزایش جرایم رانندگی میتواند به بهبود ایمنی جادهها و کاهش تلفات منجر شود. امید است که این روند مثبت در طول تابستان و تا پایان سال ادامه یابد تا شاهد کاهش بیشتری در آمار جان باختگان حوادث رانندگی باشیم.»
نقش زیرساختها درتخلفات رانندگی
تجربه سالهای قبل در افزایش نرخ جرائم تخلفات رانندگی نشان داده که اگرچه در اویل اجرای مقررات جدید میزان تخلفات رانندگی کاهش پیدا میکند، اما در ادامه روند ارتکاب به تخلفت رانندگی سمت و سوی افزایشی دارد. همینطور کارشناسهایی هستند که معتقدند افزایش نرخ جرائم رانندگی تاثیر زیادی در کاهش تخلفات ندارد. درهمینباره قبلتر سرهنگ سید هادی هاشمی، رئیس پلیس سابق راهنمایی رانندگی تهران بزرگ به خبرآنلاین گفته بود: «بنده بهعنوان کارشناس و کسی که در نقاط مختلف این کشور خدمت کردهام میگویم بیش از ۸۰ درصد این تخلفاتی که رانندگان ما انجام میدهند بهدلیل عدم زیر ساختهای مناسب است، ما زیرساخت نداریم و این سبب میشود که راننده حرکت انتحاری بکند و قوانین و مقررات را در نظر نگیرد. البته موارد دیگری نظیر نوسانات و شرایط بد اقتصادی هم در عصبانیت و پژمرده و پریشان شدن فکر راننده موثر است و اساسا اصول رانندگی را از وی میگیرد.»
به گفته او: «در رانندگی اصلی بنام تک تکلیفی داریم که افراد درحین رانندگی فقط باید به رانندگی توجه کنند ولی این فشارهای اقتصادی مختلف و مشکلات کمر شکن زندگی نمیگذارند ذهن راننده تک تکلیفی باشد و ذهن او را مشغول میکند، لذا درتصمیمگیری پریشانی دارد و رانندگی انتهاری میکند. مشکل ما زمینه اقتصادی کشور است، قالب کسانی که در تصادفات مرتکب تخلف میشوند و جان خود را از دست میدهند دهکهای پایین جامعه هستند که فشارهای اقتصادی فراوان در زندگی خود دارند نه اینکه در دهکهای بالا تخلف نباشد آنها نیز تخلف میکنند ولی اگر درصد بگیریم میزان تخلفات آنها بسیار کمتر از دهکهای پایین جامعه است، چون آنها یک آرامش فکری دارند که دهکهای پایین آن آرامش را ندارند.»