رئیس جمهور جدید برای دوره ۴ ساله انتخاب می‌شود

به دنبال شهادت ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری کشورمان و همراهانش در سانحه پیش آمده برای بالگرد، هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که در مورد طول عمر ریاست جمهوری رئیس جمهور بعدی و اینکه رئیس جمهور بعدی ۴ سال در مقام ریاست جمهوری باقی می‌ماند یا همزمان با پایان عمر دولت سیزدهم، ریاست جمهوری او هم به پایان می‌رسد، نیاز است که شورای نگهبان تفسیر کند.

در واکنش به این اظهارات، علی فتاحی، از جمله پژوهشگران شورای نگهبان در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین گفت؛‌ «با توجه به اینکه ریاست جمهوری قائم به شخص است و از طرفی شرایط بعد از فوت رئیس جمهور در قانون پیش‌بینی شده، لذا فردی که بعد از فوت رئیس جمهور به جای او انتخاب می‌شود، به مدت ۴ سال رئیس جمهور است و نیاز به تفسیر نیست.»

علی فتاحی همچنین درباره جایگاه رئیس مجلس در شورای سه نفره با توجه به نزدیک شدن به پایان عمر مجلس یازدهم نیز گفت:‌« موردی که در قانون اساسی برای رئیس مجلس در آن شورای بعد از فوت رئیس جمهور در نظر گفته شده، جایگاه حقوقی است نه شخص و فرد. مجلس جدید هم رئیس خواهد داشت چراکه مجلس بدون رئیس نخواهد ماند و بلافاصله با شروع جلسه علنی رئیس سنی در جایگاه ریاست مجلس قرار می‌گیرد و جلسه افتتاحیه مجلس جدید هم با رئیس سنی آغاز خواهد شد.»

در ادامه گفتگوی خبرگزاری خبرآنلاین با علی فتاحی، قائم مقام پژوهشکده شورای نگهبان را می‌خوانید:

****

*آقای فتاحی! روند قانونی جانشینی رئیس جمهور و مشخصا آقای رئیسی بعد از شهادت ایشان، به چه صورت است؟

طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی در زمانی که رئیس جمهور فوت می‌کند و یا اتفاقاتی می‌افتد که رئیس جمهور قادر به اداره امور کشور نیست، در صورتی که رئیس جمهور معاون اول داشته باشد، با اجازه و موافقت رهبری همه مسئولیت‌های رئیس جمهور برای بازه زمانی ۵۰ روزه به معاون اول سپرده می‌شود، یعنی باید ظرف ۵۰ روز انتخابات برگزار شود و رئیس جمهور جدید انتخاب شود، البته قانون اساسی برای برگزاری انتخابات و پیش نیامدن خلل در آن پیش‌بینی‌هایی کرده است از جمله اینکه شورای ۳ نفره شامل رئیس قوه قضائیه، رئیس مجلس شورای اسلامی و معاون اول رئیس جمهور، مسئول برگزاری تمهیدات انتخابات است.

تا زمانی که مخبر جانشین رئیسی است، نمی‌توان به وزرا رأی اعتماد داد یا آنها را استیضاح کرد

در شرایط فعلی کشور با موافقت رهبر انقلاب معاون اول رئیس جمهور مسئولیت‌های رئیس جمهور را برای بازه زمانی ۵۰ روزه برعهده می‌گیرد. البته در این دوره، در فرآیند حکمرانی‌ها محدودیت‌هایی هم وجود دارد، از جمله اینکه نمی‌توان وزرا را استیضاح کرد و یا رأی اول اعتماد به آنها داد و برگزاری فرآیند همه پرسی هم در کشور ممکن نیست. همه موارد مذکور در اصل ۱۳۲ قانون ذکر شده است.

رئیس جمهور جدید برای دوره ۴ ساله توسط مردم انتخاب می‌شود

*بعد از گذشت ۵۰ روز که انتخابات برگزار می‌شود، فرد جدیدی که به عنوان رئیس جمهور انتخاب می‌شود به مدت ۴ سال رئیس جمهور خواهد بود یا همزمان با پایان عمر دولت سیزدهم دوران ریاست جمهوری فرد جدید هم به پایان می‌رسد؟

رئیس جمهوری قائم به شخص است، الان دوره ریاست جمهوری رئیسی به پایان رسید و رئیس جمهور جدید برای دوره ۴ ساله توسط مردم انتخاب می‌شود.

طول عمر رئیس جمهور جدید به صراحت در قانون اساسی آمده است

*آقای طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان در مورد عمر ریاست جمهوری فرد جدید گفته بود که نیاز به تفسیر دارد که مابقی عمر دولت سیزدهم را ادامه دهد و یا دوره ۴ ساله رئیس جمهور خواهد بود اما بنابر آنچه شما می‌گویید درباره مدت ریاست جمهوری فرد جدید نیاز به تفسیر قانون اساسی نیست...

خیر، طول عمر رئیس جمهور جدید به صراحت در قانون اساسی آمده و قبل از این هم برای چنین شرایطی رویه داشتیم، چنانچه ابتدای انقلاب که شهید رجایی، به عنوان رئیس جمهور به شهادت رسیدند، دوره بعد از او رهبر انقلاب برای مدت ۴ ساله دوره جدید ریاست جمهوری را آغاز کردند.

انتخابات ریاست جمهوری جدید روال عادی انتخابات را طی می‌کند

*در قانون جزئیاتی درباره نحوه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری بعد از ۵۰ روز مطرح شده است؟

روال برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، همان روال عادی انتخابات ریاست جمهوری است، دستور انتخابات باید طی بازه زمانی مشخص صادر شود. ۵ روز زمان ثبت‌نام انتخاباتی است، ۱۰ روز زمان بررسی صلاحیت‌ها است و بعد هم تبلیغات انتخاباتی آغاز می‌شود. روند باید به نحوی برنامه‌ریزی شود که طی ۵۰ روز آینده، رئیس جمهور جدید کشور مشخص شود.

رئیس سنی مجلس جانشین قالیباف در شورای تصمیم‌گیری برای انتخابات می‌شود

*در روزهای پایانی عمر مجلس دوازدهم قرار داریم، با توجه به اینکه در شورای مذکور که اشاره کردید، رئیس مجلس هم حضور دارد، در صورتی که عمر مجلس به پایان برسد، چه تمهید قانونی برای رئیس مجلس در نظر گرفته شده است؟

بعد از پایان اختتامیه مجلس فعلی، مجلس جدید شروع به فعالیت خواهد کرد. مجلس جدید هم رئیس خواهد داشت چراکه مجلس بدون رئیس نخواهد ماند و بللافاصله با شروع جلسه علنی رئیس سنی در جایگاه ریاست مجلس قرار می‌گیرد و جلسه افتتاحیه مجلس جدید هم با رئیس سنی آغاز خواهد شد.

موردی که در قانون اساسی برای رئیس مجلس در آن شورای بعد از فوت رئیس جمهور در نظر گفته شده، جایگاه حقوقی است نه شخص و فرد، برای مثال در حال حاضر که قالیباف رئیس مجلس است به واسطه حضور او در ریاست مجلس در شورای مذکور قرار دارد و وقتی که دیگر او رئیس نباشد، رئیس سنی بیاید و مجدداً فرآیند انتخابات طی شود، رئیس جدید مجلس عضو شورایی می‌شود که باید در مورد انتخابات تصمیم‌گیری کنند.