چهارشنبه ۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ ساعت ۱۵:۰۰

عقبگرد اسرائیل از رویارویی نظامی با ایران؟

بسیاری براین باورند که شبح جنگ بر خاورمیانه کم رنگ شده، اما گروهی دیگر با اشاره به انگیزه های نتانیاهو براین باورند که «بی بی» و کابینه افراطی تحت رهبری اش به واسطه دلایل مختلف گزینه نظامی را کاملا کنار نگذاشته‌اند.

کاهش دامنه تنش در خاورمیانه شاید موجب شده تا دولت بایدن نفس راحتی بکشد و تصور کند مانع از وقوع رویارویی منطقه ای میان ایران و اسرائیل شده اما به ادعای ناظران، انگیزه‌های بنیامین نتانیاهو و ائتلاف حکومتی جنگ‌طلبش برای تحریک تنش کماکان وجود دارد.

خواب آشفته اسرائیل برای منطقه

گروهی از تحلیلگران می‌گویند، هم خشم دولت بایدن از پاسخ موشکی و پهپادی ایران احمقانه بود و هم ادعای رئیس جمهوری آمریکا در باب پیروزی ادعایی اسرائیل در این رویارویی، بی معنا.

به ادعای نیویورک تایمز، در شرایطی که ایلات متحده تلاش داشت تا با پیروز جلوه دادن اسرائیل مانع از پاسخ ادعایی تل‌آویو به تهران شود، شاهد دور تازه تنش بودیم؛ اسرائیل خلاف خواست آمریکا، پاسخی محدود داد. با این همه گروهی از ناظران با استناد به حمله تروریستی اسرائیل به دمشق می گویند که تل آویو با این اقدام نشان داد که خواهان جنگ است؛ جنگی که ایالات متحده نیز در آن مشارکت داشته باشد.به نوشته ریسپانسیبل استیت کرفت، در حوزه عرف بین المللی، سفارتخانه ها به عنوان خاک یک کشور پدر نظر گرفته می شوند. بنابراین، حمله تروریستی اسرائیل به سفارت ایران در سوریه، به سان حمله ادعایی به ایران بود. در نتیجه، ایران با توسل به توان موشکی و پهپادی اش مواضعی در خاک سرزمین های اشغالی را هدف قرار داد.

نتانیاهو و ائتلاف جنگ طلب او آشکارا راه حل دو کشوری را رد کرده اند؛ گزاره‌ای که به کاهش درگیری در منطقه و افزایش امنیت بلندمدت اسرائیل کمک می کند. به ادعای گروهی از تحلیلگران، حتی قبل از روی کار آمدن کابینه رادیکال اسرائیلی، تل آویو مدت هاست که می خواهد ایالات متحده را درگیر جنگ با ایران کند تا بدین طریق تسلط ادعایی اسرائیل بر منطقه را تضمین نماید. این دستور کار پنهان به وضوح پس از مخالفت کابینه اسرائیل با توافق هسته ای به رهبری ایالات متحده با ایران عریان شد، توافقی که به ادعای ناظران از پیشرفت برنامه هسته ای ایران کاست. به ادعای گروهی می توان تصور کرد که اسرائیل به شدت از توافقی که برنامه هسته ای ایران را محدود می کند هیجان زده شده است. با این حال، اسرائیل می‌دانست اجرای چنین توافقی به معنای کاهش تنش میان تهران و واشنگتن است؛گزاره ای که هرگونه پاسخ و تحرک نظامی آمریکا علیه قابلیت‌های نظامی متعارف و برنامه هسته‌ای ایران را در انجماد عمیق قرار می‌داد.

پلن شاهین ها در تل آویو

خروج یکجانبه دونالد ترامپ از توافق هسته ای با ایران در سال 2018 خبر خوبی برای شاهین های اسرائیلی بود، در آن بازه زمانی اسرائیلی ها به افزایش احتمال رویارویی تهران و واشنگتن امیدوار شدند. هرچند چنین سناریوی هوناکی رخ نداد. با این همه نتانیاهو تلاش کرد تا فارغ از دکترین حزبی آمریکا، الگوی اعمالی در دوران ریاست ترامپ را تکرار کرده و بایدن را در شرایطی قرار دهد تا وارد جنگ با ایران شود.گروهی می گویند، شاید تا پیش از رویارویی اخیر اسرائیل و ایران، چنین ذهنیتی غیر قابل قبول بود، اما حالا به ادعای این گروه، فرصت برای نتانیاهو طلایی است. این گروه مدعی اند، هرگونه رویارویی میان تهران و واشنگتن به نخست وزیر نامحبوب و متهم شده به فساد کمک می کند تا در قدرت بماند و توجه ها را از ویرانی برجای مانده در غزه و همچنین نسل کشی آشکار در این سرزمین دور نگاه دارد.اتحاد و مشارکت های آمریکا با دیگر کشورها تنها زمانی ارزش دارند که هدف نهایی این بازیگر یعنی امنیت ایالات متحده را محقق کنند. چالش اصلی این است که ایالات متحده به عنوان قدرت غالب هزینه های بسیاری از تصمیم ها را بر عهده دارد، از همین رو بازیگران کوچک تری مانند اسرائیل انگیزه بیشتری برای پیروی از رویکرد تهاجمی‌تر با همسایگان خود دارند، چرا که زیر چتر حمایتی واشنگتن تعریف شده اند.

به ادعای ناظران، اگرچه فشارهای تحمیلی ایالات متحده براسرائیل مانع از ماجراجویی های تحریک آمیز بیشتر این بازیگر و وقوع جنگ منطقه ای شد، اما حقیقت غیر قابل انکار این است که بقای سیاسی نتانیاهو به تشدید تنش ها منوط است بالاخص اگر « بی بی» برای حفظ قدرت و تثبیت ثباتش به جلب افکار عمومی نیز نیاز داشته باشد. به ادعای ناظران باتلاق به جای مانده از جنگ اسرائیل در غزه بی شباهت به برزخی نیست که ایالات متحده بعد از حمله سال 2003 به عراق درآن گرفتار شد. نتانیاهو پیش از این در نظرسنجی ها عقب بود و حالا به واسطه ماجراجویی هایش توانسته تا حدودی اعتبارش را به دست آورد. حال سوال این است، ایا « بی بی» متوقف می شود؟ نیکلاس کریستوف، ستون‌نویس نیویورک‌تایمز با استناد به مفاد رایزنی که با یکی از مقام های اسرائیلی داشته مدعی است، این بازیگر خود را برای حمله ادعایی به حزب الله آماده می کند، به ادعای این مقام اسرائیلی داده های نظرسنجی ها نشان می دهند که بیش از 53 درصد یهودیان ساکن سرزمین های اشغالی از چنین حمله ای حمایت خواهند کرد.

در اینجا می توان به درس تاریخی که آمریکا هیچگاه بدان توجه نکرده، اشاره کرد.در عصر مدرن، اتحادهای دائمی و درهم تنیده می توانند یک کشور را به جنگ های پرهزینه بکشانند - به ویژه کشوری مانند ایالات متحده؛ بازیگری که از مزیت امنیتی ذاتی دور بودن از مراکز درگیری جهان برخوردار است. بایدن نمی خواهد به این سرنوشت دچار شود و به همین دلیل تهدید می کند که در صورت گسترش دامنه جنگ، کمک های نظامی به اسرائیل را منوط به شرایط کرده، از میزان کمک ها کاسته یا آن را متوقف خواهد کرد، با این همه نمی توان انکار کرد که سیاست یک بام و دو هوای دولت آمریکا نتایج ملموسی به دنبال ندارد.

کد مطلب: 215093