تهدید اسرائیل برای پاسخ به ایران

به گزارش مردم سالاری آنلاین، مقام‌های اسرائیل می‌گویند که رویارویی با تهران پایان نیافته است و «برای هر سناریویی» آماده هستند رادیو اسرائیل هم در گزارشی اعلام کرده است که نتانیاهو به اعضای هم‌حزبی کابینه خود اعلام کرده که پاسخ به ایران با درایت صورت خواهد گرفت. یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل هم در پیامی ویدئویی گفته که اسرائیل توانست پهپادها و موشک‌های ایران را مهار کند؛ اما این رویارویی «هنوز پایان نیافته است.»

از سوی دیگر کانال ۱۲ اسرائیل نیز در گزارشی اعلام کرد که مقامات سیاسی و امنیتی این کشور تصمیم گرفته‌اند که به حمله ایران پاسخی «قاطع و شفاف» بدهند. تایمز اسرائیل اما گفته کابینه جنگ اسرائیل موافق حمله متقابل به ایران است؛ اما در میان اعضای آن اختلاف‌نظرهایی بر سر زمان و چگونگی آن وجود دارد.

اما امریکا به پاسخی دیپلماتیک به حملات ایران فکر می‌کند. جایی که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، پیش از میزبانی نشست سران گروه هفت در واشنگتن، با اعضای شورای امنیت ملی کشورش در «اتاق وضعیت» کاخ سفید دیدار کرد. بایدن گفته که برای یافتن «پاسخ دیپلماتیک هماهنگ» امروز با سایر سران گروه هفت تشکیل جلسه می‌دهد.

این در حالی است که نظرسنجی‌ها در اسرائیل نشان می‌دهد که محبوبیت نتانیاهو در پایین‌ترین سطح بحرانی قرار گرفته است. ناظران سیاسی معتقدند حمله غافلگیرانه حماس در ۷ اکتبر به شدت به جایگاه او اسیب رساند.

چه آنکه در ماه‌های منتهی به اکتبر، نارضایتی عمومی از نتانیاهو پس از آن افزایش یافت که دولت راست افراطی او تلاش کرد تا تغییراتی را اعمال کند که قوه قضائیه مستقل اسرائیل را از بین ببرد. در ماه‌های پس از ۷ اکتبر، اعتراضات علیه مدیریت جنگ غزه هم افزایش یافته است، زیرا افکارعمومی در اسرائیل معتقدند که او کمتر علاقه مند به ازادی اسرای باقی مانده از اسرائیل در این حمله است. اعتراضات، علاوه بر تورم، به تظاهرات علیه او و حکومت او تبدیل شده است.

نتانیاهو تلاش کرده است تا زمین‌های ازدست‌رفته را دوباره به دست آورد و از هر فرصتی برای قراردادن خود در خط مقدم افزایش ملی‌گرایی استفاده می‌کند که باعث می‌شود بسیاری از مردم اسرائیل تمایلی به درخواست پایان‌دادن به جنگ نداشته باشند. حمله به سفارت ایران در غزه که پاسخ نظامی ایران را به دنبال داشت به انگیزه‌ای برای نتانیاهو تبدیل شده تا احساسات ملی‌گرایانه در این کشور را تقویت کند.

چه آنکه بعد از حمله ایران به اسرائیل، حالا همه منتظر واکنش اسرائیل هستند؛ واکنشی که برای تنش فزاینده میان دو کشور اهمیت بسیار بالایی دارد و ابعاد و چگونگی ادامه تنش به آن وابسته است. کارشناسان سیاسی معتقدند محتمل‌ترین سناریو برای پاسخ نظامی اسرائیل به ایران، آن خواهد بود که بدون حمله مستقیم به خاک ایران، تنش را در سطحی کنترل‌شده حفظ کند. در این گزینه هواپیماها وارد خاک ایران نشده و شلیک موشک‌ها از خارج از خاک ایران و بر روی نوار مرزی به مناطق حساس نظامی در استان‌های مرزی صورت خواهد گرفت.

برای اجرای این سناریو آب‌های آزاد در جنوب ایران، مرز سوریه و عراق بهترین گزینه از سوی کارشناسان غربی پیش‌بینی شده‌اند. البته این احتمال نیز مطرح است که اسرائیل فراتر از محل‌هایی که موشک‌ها از آن‌ها شلیک شده به منافع ایران در منطقه حمله کند. اسرائیل همچنین ممکن است به خاک ایران حمله کند؛ اما این حمله را به محل‌هایی که موشک‌ها و پهپادهای ایرانی از آنها به‌سوی اسرائیل روانه شده‌اند، محدود کند.

چه‌بسا حمله‌ای مستقیم و علنی با جنگنده‌های اف-۳۵ که مهم‌ترین چالش برای پدافند ایران است، می‌تواند از سوی تندروهای اسرائیلی پاسخی مناسب برای حملات ایران توصیف شود. اما میزان تلفات انسانی هر حمله، میزان تجاوز به کشور و عمق تخریب ناشی از حمله بر چگونگی پاسخ یا توقف پاسخ به حملات از سوی ایران تأثیر خواهد داشت.

پاسخ نظامی ممکن است از حملات به افراد و تأسیسات سپاه پاسداران در عراق، سوریه و یمن باشد. این به‌عنوان یک سیگنال به تهران عمل می‌کند، اما به طور مستقیم به خاک ایران حمله نمی‌کند و بنابراین احتمالاً تنها یک پاسخ لفظی از تهران را تحریک می‌کند.

یک پاسخ نظامی بسیار قوی‌تر ممکن است شامل حملاتی در داخل خود ایران باشد. اما این حمله بیش از هر زمانی تنش میان دو طرف را تشدید خواهد کرد. برای اجرای این سناریو هواپیماهای ارتش اسرائیل باید بیش از ۶۰۰ مایل پرواز کنند تا به مرز ایران برسند و باید از عراق، اردن یا عربستان سعودی عبور کنند که قطعاً به آنها حق پرواز قانونی در سراسر سرزمین‌های خود را نمی‌دهند. در یک موقعیت فرضی دیگر، هواپیماهای اسرائیلی ممکن است با پرواز در تمام دریای سرخ، در اطراف خلیج عدن و به خلیج‌فارس، برای رسیدن به خاک ایران از جنوب غربی، وارد شوند. نقطه‌ضعف سناریوی اخیر احتیاج هواپیماها به سوخت‌گیری حین پرواز است که نیاز به هواپیماهای سوخت‌رسان را ضروری خواهد کرد.

در سناریوی دیگر اسرائیل قادر خواهد بود موشک به ایران شلیک کند. این امر هر گونه مشکل حقوق پرواز را تا زمانی که موشک‌های بالستیک بلندپرواز باشند، نه موشک‌های کروز، از بین می‌برد. اما آسیب‌هایی که آنها می‌توانند انجام دهند محدود خواهد بود و ممکن است تفسیری که از این عملیات در رسانه‌های غربی خواهد شد، هم وزن عملیات ایران تعبیر نشود. ازاین‌رو است که ناظران سیاسی محتمل‌ترین گزینه را حمله با مشارکت هواپیماهایی ارزیابی می‌کنند که پس از حمله به سمت اهداف تعیین شده، با شلیک موشک کروز در نوار مرزی اقدام کنند.

در همین حال علی باقری معاون سیاسی وزارت خارجه جمهوری اسلامی درباره واکنش احتمالی اسرائیل گفته «این بار ۱۲ روز مهلت نخواهند داشت. پاسخی که دریافت خواهند کرد به‌روز و ساعت نخواهد کشید و ظرف چند ثانیه اتفاق خواهد افتاد» پیش از او نیز سرلشکر محمدباقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان نیز دررابطه‌با حمله شامگاه شنبه جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل گفت: «از طریق سفارت سوئیس به آمریکا پیام دادیم که اگر با اسرائیل در اقدامات احتمالی بعدی‌شان مشارکتی کند پایگاه‌هایشان در منطقه هیچ امنیتی نخواهد داشت و با آن نیز برخورد خواهیم کرد.»

تنش‌ها به حدی شدت یافته است که هرگونه عملیات نظامی اسرائیل علیه ایران از ظرفیت لازم برای گسترش جنگ در منطقه برخوردار است. موضوعی که اگرچه نتانیاهو از آن استقبال می‌کند؛ اما ایران نیز در صورت هرگونه تضعیف توان بازدارندگی نظامی‌اش در منطقه، هدف حملات بعدی اسرائیل قرار خواهد گرفت. موضوعی که در واقعیت، پاسخ متقابل ایران به حمله اسرائیل را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. در چنین شرایطی کارشناسان سیاسی تاکید می کنند سناریو خوشبینانه برای پایان این تنش، پاسخ لحظه ای ایران به حمله و «دفاع فعالانه» در برابر حملات خواهد بود.