وزارت آموزش و پرورش، در آییننامه جدید، تاکید کرده است با مدارس غیردولتی متخلفی که شهریه بالاتر از مصوبه را دریافت کنند، برخورد خواهد شد. این البته اولین باری نیست که مسئولان وزارت آموزش و پرورش برای مدارس غیردولتی که شهریههای نجومی دریافت میکنند، خط و نشان میکشند.
هر سال در همین روزها شهریه مدارس مشخص میشود و مسئولان دولتی هم به خانوادهها قول میدهند که پیگیر حق و حقوق خانوادهها باشند، اما معمولا خانوادهها درهنگام ثبت نام دانشآموزانشان بیشتر از آن چیزی که مصوب شده، پرداخت میکنند. این موضوع را مادر یکی از دانشآموزان پایه ابتدایی تایید میکند و به خبرنگار ما میگوید: «سال گذشته آموزش و پرورش اعلام کرد که شهریه مدارس از پنج میلیون تا ۴۸ میلیون تومان خواهد بود، معمولا شهریه مدارس ابتدایی پایینتر است، اما من برای یکی از پسرهایم که کلاس سوم است، ۵۰ میلیون تومان شهریه دادم. این رقم بدون ناهار و سرویس مدرسه بود، دوستش در مدرسه دیگری ثبت نام کرد که شهریهاش ۷۰ میلیون تومان شد. برای پسر دیگرم که متوسطه اول است ۶۸ میلیون تومان پرداخت کردم، هزینه ناهار و سرویس هم جداگانه پرداخت شد.»
چندی پیش، یکی از نمایندگان مجلس اعلام کرده بود، هم اکنون غذای یک مدرسه غیرانتفاعی در بهترین رستورانهای استان تهران هم سرو نمیشود، حالا باید در کنار آن، فضای مدرسه و امکاناتی که دارند را هم دید. این امر بیعدالتی است و دولت باید به این مسئله ورود کند. رضا نهضت، کارشناس تعلیم و تربیت هم این مورد را تایید میکند و میگوید: «برخی از این مدارس برای آقازادهها، مدیران و مسئولان کشور است که از بهترین تجهیزات و امکانات اموزشی استفاده میکنند. آنها به خاطر همین امکانات هم پول زیادی از خانوادهها میگیرند. مثلا مدرسهای برای یکی از مسئولان سرشناس کشور است. هیچ کس جرات نمیکند، اخطار یا تذکری به او بدهد. با سلام و صلوات میروند از این آقا پول میگیرند، زورشان هم به این افراد نمیرسد. برخی از مسئولان کشور هم بر اساس رانتی که داشتند، مدرسه تاسیس کرده اند و کسی هم نمیتواند به آنها چیزی بگوید.»
کیفیت آموزش در مدارس دولتی پایین است. در مدارس دولتی خبری از امکانات آموزشی و معلمان باانگیزه نیست. این مدارس یا معلم ندارند و یا از معلمان بازنشسته و نه چندان باکیفیت استفاده میکنند. همین موضوع موجب شده تا بسیاری از خانوادهها، دانش آموزانشان را در مدارس غیردولتی ثبتنام کنند. رضا نهضت، درباره رهاشدگی مدارس دولتی میگوید: «مدارس دولتی بیکیفیت است و خانوادهها حاضر نیستند که فرزندشان در این مدارس باشند. معمولا این مدارس شلوغ است و معلمان هم زمان لازم برای تدریس در کلاس درس را ندارند، برای همین هم اکنون خیلی از خانوادهها دنبال پیدا کردن مدرسه خوب غیرانتفاعی یا نمونه دولتی هستند.»
مدارس غیرانتفاعی مصوبههای آموزش و پرورش را رعایت نمیکنند، این را باقری معلم ریاضی دبیرستان یک مدرسه دخترانه اظهار میکند: «بیشتر مدارس مناطق بالای شهر تهران گران قیمت هستند، شهریهای که آنها از خانوادهها میگیرند، خیلی بیشتر از آن چیزی است که مصوبه آموزش و پرورش است. خانوادهها هم حق اعتراض ندارند. همه مدارس غیردولتی در کنار شهریهای که میگیرند، مبلغی را برای برنامههای فوق طراحی میکنند. به نظرم خیلی از این کارهای مدارس غیردولتی نمایشی است. بیشتر شلوغ کاری میکنند تا پول بهتری بدست آورند.»
عدالت آموزشی نداریم
مدارس غیردولتی در ایران عدالت آموزش را زیر سئوال بردهاند، باقری در اینباره معتقد است: «در ایران عدالت آموزشی وجود ندارد و به این مدارس کمتوجهی شده است. امکانات برابر آموزشی برای همه دانشآموزان در همه مناطق وجود ندارد، تراکم دانشآموزان در مدارس دولتی بالاست. خانوادهها در بسیاری از مناطق نسبت به سطح آموزشی این مدارس رضایت ندارند. بی کیفیتی در مدارس دولتی موجب شده بسیاری از خانوادهها تلاش کنند هر طور شده شهریه مدرسه غیر دولتی را فراهم کنند و فرزندانشان را به مدارس غیردولتی بفرستند.»
باقری درباره انگیزه این روزهای دانشآموزان برای ادامه تحصیل میگوید: «درس برای خیلی از دانش آموزان اولویت نیست. این هم به خاطر شرایط کشور است، دانشآموز وقتی میبیند، آنهایی که درس خواندهاند، به جایی نرسیدهاند، بیانگیزه میشود. من در منطقه محروم درس میدهم و میبینم که شاگردهای خودم بیشتر درگیر کار هستند. مشکلات اقتصادی بسیاری دارند کار میکنند و درآمدشان بیشتر از من معلم است. بعد از کلاس و مدرسه ناخن کاری و فروشندگی میکنند. در مدارس دولتی اصلا کیفیتی مطرح نمیشود و هر سال دانش آموزان بیانگیزهتر میشوند. اصلا به کنکور فکر نمیکنیم فقط کار. مسئولان آموزشی هم به فکر دانشآموزان نیستند. برای هیچ کس دانشآموزان اهمیت ندارد.»