محمدحسین رحمتی در بیان نحوه کارکرد این اوراق گفت: سازندگان مسکن میتوانند برای ساخت یا تکمیل یک پروژه ساختمانی با انتشار اوراق سلف موازی مسکن در بورس کالا، بخشی از سرمایه مورد نیاز خود را برای اتمام پروژه و تحویل به مردم تامین کنند. براین اساس، مردم با خرید اوراق سلف مسکن اقدام به پیش خرید واحدهای آن پروژه میکنند و میتوانند اوراق را تا زمان سررسید و تحویل ملک نگه دارند یا در بازار ثانویه اقدام به فروش اوراق خود به قیمت روز کنند.
رحمتی ادامه داد: در سادهترین شکل سرمایهگذاری در بازار پیش فروش متری مسکن، برای مثال خریدار اقدام به خرید یک متر مسکن میکند که در زمان عرضه، تاریخ تحویل آن ملک، دوساله و کوچکترین متراژ هر واحد ۵۰ متر عنوان شده است. آن خریدار اگر قصد خانه دار شدن داشته باشد باید تا زمان سررسید دوساله مقدار اوراق خود را به عدد ۵۰ ورقه یک متری برساند. اما اگر قصد تحویل گرفتن خانه را نداشته باشد و صرفا با نیت سرمایهگذاری در بازار مسکن وارد این معاملات شده باشد، در هر زمانی طی این دوسال، امکان فروش اوراق و تسویه نقدی را دارد.
به گفته معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران، پس شرط خانهدار شدن مردم در این ابزار مالی، رساندن تعداد اوراق سلف مسکن به اندازه حداقل متراژ واحدهای ساخته شده است.
وی افزود: قیمت اوراق سلف مسکن نیز در بازار ثانویه براساس قیمتهای بازار مسکن نوسان میکند و افرادی که قصد سرمایهگذاری در این بازار را دارند میتوانند با سرمایههای خرد و به صورت خرید متری وارد این بازار شوند.
رحمتی در ادامه به تفاوت قیمت واحدها در یک پروژه اشاره کرد و گفت: طبیعتا در یک پروژه، متراژ و شرایط همه واحدها یکسان نیست برای مثال واحدهایی که در طبقات بالاتر یک ساختمان قرار دارند، قیمت بیشتری نسبت به واحدهای طبقات پایین دارند و حتی شرایط دیگری نیز میتواند در قیمت واحدها اثرگذار باشد؛ به همین منظور برای مثال واحد طبقه اول به عنوان اوراق پایه در نظر گرفته میشود و در امیدنامه ذکر میشود که واحد طبقه ۱۵، یک و نیم برابر اوراق پایه ارزش دارد.
او ادامه داد: طبق اطلاعات درج شده در امیدنامه آن پروژه، مشتری برای تحویل گرفتن یک واحد ۱۰۰ متری در طبقه ۱۵ باید به جای ۱۰۰ عدد اوراق سلف، ۱۵۰ عدد اوراق سلف پایه داشته باشد و برهمین اساس نیز تفاوتها در طبقات مختلف با میزان اوراق پوشش داده میشود. معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران تاکید کرد که همه شرایط و جزییات قیمتی در کل واحدهای یک پروژه به طور شفاف در امیدنامه عرضه میآید و سرمایهگذاران قبل از خرید باید به طور کامل این بندها را مطالعه کنند.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه در اوراق سلف مسکن، تاریخ قطعی تحویل از سوی سازنده به خریدار وجود دارد، پیشنهاد میشود پروژههایی که از پیشرفت قابل قبولی برخوردار بوده و سازنده مطمئن به تحویل در زمان مورد نظر است برای انتشار اوراق انتخاب شود؛ موضوع مهم در روند این معاملات همانند سایر معاملات بورس کالا، اخذ تضامین لازم از عرضه کننده به جهت عمل به تعهدات است و از این رو خریداران با اطمینان خاطر میتوانند از این مسیر وارد بازار مسکن شوند.
معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران در پایان گفت: اصلاح دستورالعمل معاملات اوراق سلف مسکن در مرحله نهایی قرار دارد و به زودی با مصوبه سازمان بورس شرایط برای آغاز این معاملات فراهم میشود؛ همچنین تاکنون دو شرکت سرمایهگذاری در حوزه مسکن مدارک خود را برای انتشار اوراق تحویل دادهاند و بهنظر میرسد بهزودی باید از ابزار جذاب پیش فروش متری مسکن در تالار بورس کالا رونمایی کرد.(باشگاه خبرنگاران)
راهاندازی فروش متری مسکن در اولویت فعالیتهای سازمان بورس
با توجه به صحبتهای مطرح شده از سوی مدیرعامل سازمان نوسازی تهران، «امیرمهدی صبایی»، مدیر نظارت بر بورسهای سازمان بورس و اوراق بهادار نیز چندی پیش در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا به آخرین جزییات راهاندازی فروش متری مسکن در بورس کالا اشاره کرده و گفته بود: با توجه به اهمیت فروش متری مسکن (اوراق سلف مسکن) و ظرفیتهای موجود در این اوراق، اقدامات لازم برای راهاندازی این اوراق به کار گرفته شده و اکنون این موضوع با دستور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در اولویت فعالیتهای این سازمان قرار گرفته است.
وی با اعلام اینکه راهاندازی معاملات اوراق سلف مسکن در بورس کالا نیازمند اصلاح «دستورالعمل اجرایی معاملات سلف استاندارد در بورس کالای ایران» است، گفت: در این زمینه به منظور اصلاح مقررات مذکور در کمیته تدوین مقررات سازمان، موضوع به لحاظ ابعاد فقهی در کمیته فقهی سازمان بورس مطرح و نهایی شد.صبایی اظهار داشت: در ادامه تایید صورت گرفته در کمیته فقهی سازمان، اکنون اصلاحات لازم در دستورالعمل مذکور در کمیته تدوین مقررات در حال انجام است و طبق برآوردهای انجام شده به نظر میرسد که این اقدام حداکثر تا پایان مرداد ماه به اتمام برسد.
به گفته مدیر نظارت بر بورسهای سازمان بورس و اوراق بهادار، بر اساس پیشبینیهای انجام شده به نظر میرسد، اصلاحات مذکور در شهریور ماه به تصویب هیات مدیره سازمان بورس برسد و جهت اجرا ابلاغ شود.
وی اعلام کرد که پس از تصویب و ابلاغ مقررات مذکور، شرایط و بستر لازم برای فعالان حوزه مسکن فراهم بوده و پیش فروش و تامین مالی در این حوزه انجام خواهد شد.
صبایی اظهار داشت: بازار مسکن به طور سنتی بازاری جذاب برای مردم و سرمایهگذاران بوده و مردم از طریق این ابزار میتوانند حتی با سرمایههای اندک نیز اقدام به خرید اوراق سلف مسکن کنند و سرمایه خود را در برابر نوسانات ناشی از تورم در حوزه مسکن پوشش دهند.
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار در پایان اعلام کرد: افراد میتوانند با قیمت روز این اوراق را خریداری کرده و اگر در زمان سررسید دارای تعداد مشخصی از این اوراق (به تعداد دریافت یک واحد مسکونی) باشند، این امکان وجود دارد تا آن را تبدیل به واحد مسکونی کنند و مسکن خود را تحویل بگیرند.