جزییات درآمد منطقه آزاد کیش

تاکنون صورت های مالی بیش از 370 شرکت زیر مجموعه نهادهای دولتی منتشر شده است. سال ها عدم انتشار عمومی گزارشات این شرکت ها در خصوص وضعیت خود انتقادات فراوانی را به وجود آورده بود که سرانجام در بهار 1401 بخشی ازصورت های مالی این شرکت ها در سامانه کدال قرار گرفت. 
در بخش هفتم این گزارش به بررسی مهم ترین نکات صورت های مالی یکی دیگر از این شرکت ها پرداخته شده است.

 منطقه آزاد تجاری -صنعتی کیش
سازمان منطقه آزاد کیش با تصویب مجلس شورای اسلامی تشکیل شد. بر اساس مصوبه آذر 1389 جزایر هندورابی، فارور بزرگ و فارور کوچک نیز ه منطقه آزاد کیش ملحق شدند که به همراه چندشرکت فرعی، سازمان منطقه آزاد تجاری-صنعتی کیش را تشکیل می دهند. 
 
بر اساس اسناد موجود، فعالیت اصلی این سازمان تسریع در امور زیر بنایی، عمران و آبادی، رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه گذاری و افزایش درآمد عمومی، ایجاد اشتغال سالم و تنطیم بازار کار و کالا، حضور فعال در بازارهای جهانی، صادرات کالاهای صنعتی و ارائه خدمات عمومی است. 
 تا پایان سال 1399  تعداد پرسنل کل سازمان در صورت های مالی این شرکت 3034 نفر ثبت شده است که از این تعداد 55 نفر رسمی، 1348 نفر قرارداد معین، 1350 نفر پیمانکاری، 261 نفر پرسنل بیمارستان و 20 نفر پرسنل قراردادی اپراتور هستند. 
 
سود و درآمد منطقه آزاد کیش چقدر است؟
 
صورت های مالی نشان دهده سود خالص چندصد میلیاردی سازمان است. بنا بر صورت سود وزیان تلفیقی کل سازمان در گزارش سازمان حسابرسی که در سامانه کدال منتشر شده است، در پایان سال 1399 این سازمان توانسته است با 50 میلیارد تومان رشد، سود خالص 956 میلیارد تومانی رقم بزند. 
همچنین کل درآمد عملیاتی منطقه آزاد تجاری -صنعتی کیش در سال مذکور، 3.3 هزار میلیارد تومان بوده است. 

درآمد منطقه آزاد کیش از کجا است؟ 
 
همانطور که گفته شد، درآمدهای منطقه آزاد تجاری -صنعتی کیش مبلغ قابل توجهی است که باید دید این درآمد ناشی از چه عملیاتی مبتنی بر وظایف سازمان است. 
بر اساس جدول شماره 5 گزارش سازمان حسابرسی، 58 درصد درآمد عملیاتی این سازمان، فقط ناشی از فروش زمین و مستحدثات بوده است. 
در یاداشت توضیحی شماره 1 این جدول آمده است: «نرخ گذاری و نحوه فروش زمین ها بر اساس مصوبات کمیسیون اقتصادی و ارزشیابی زمین تعیین و به فروش می رسد. فروش زمین از طرف سازمان با ارائه طرح از طرف خریدار، احراز تمکن مالی وی و تصویب در کمیسیون اقتصادی و ارزشیابی زمین صورت می پذیرد.»
اما نکته قابل تامل در بند بعدی این یادداشت نهفته است که می‌گوید: «در خصوص نرخ گذاری زمین که عمدتا با کاربری هتل در سال 1399 انجام پذیرفته است، به استناد صورت جلسه نرخ گذاری مورخ 10 اردیبهشت 1399 به دلیل شیوع ویروس کرونا و لغو پروازها به جزیره کیش، امکان کشف قیمت واقعی زمین وجود نداشته و در جهت جلوگیری از تضییع حقوق متقاضیان خرید زمین و تاثیر نامطلوب بر  قیمت ها و اقتصاد جزیره کیش، واگذاری ها تا جلسه 27 آذر 1399 بر اساس نرخ های سال 1398 انجام شده است»

با توجه به این نوع واگذاری و قیمت گذاری، به بررسی معاملات صورت گرفته می پردازیم. 
بر اساس یادداشت توجیهی شماره 4 سند شماره 5 گزارش سازمان حسابرسی، فروش مستحدثات و زمین سازمان عمدتا به افراد زیر صورت گرفته است: 
1- شرکت سرمایه گذاری و توسعه کیش
زمین یا مستحدثه واگذاری شده به این شرکت متراژی برابر با 107 هزار و 991 متر داشته است که در ازای آن مبلغی بالغ بر 579 میلیارد تومان اخذ شده است یعنی برای هر متر زمین با کاربری چندمنظوره، مبلغی حدود 5.4 میلیون تومان به عنوان نرخ در نظر گرفته شده است. 
شرکت خریدار این زمین، در وبسایت خود نوشته است: «صد در صد سهام آن متعلق به سازمان منطقه آزاد تجاری - صنعتی کیش است» یعنی شرکتی متعلق به سازمان منطقه آزاد تجاری-صنعتی کیش از خود سازمان زمینی به نرخ سال 1398 خریداری کرده است. مبلغ این معامله به تنهایی 45 درصد از درآمد سازمان در سال 1399 تشکیل می دهد یعنی درامدی ناشی از فروش به زیر مجموعه ها!
2-شرکت آنای کیش
زمین یا مستحدثه ای به متراژ 24 هزار متر با کاربری خدماتی به این شرکت واگذار شده است. با توجه به مبلغ معامله که 86 میلیارد و 850 میلیون تومان بوده است به ازای هر متر 3.6 میلیون تومان پرداخت شده است. 
این شرکت متعلق به بخش خصوصی است که از دهه 70 در کیش مشغول به فعالیت است. اعضای هیات رییسه این شرکت عبارتند از عبدالله بادین، نصرالله حاتمی و عزیزالله حاتمی. این سه نفر در هیات مدیره شرکت های دیگری با نام های چایلاق کیش و توسعه تاسیسات گردشگری آذر کوشک آنا حضور مشترک دارند. این شرکت ها علی رغم اینکه در کیش فعالیت دارند، دارای دفاتری در تهران هم هستند. 
 
3- شرکت الماس تابان
زمین یا مستحدثه ای با متراژ 15 هزار متر به مبلغ 108.1 میلیارد تومان به این شرکت با کاربری چندمنظوره واگذار شده است یعنی به ازای هر متر مربع حدود 7.2 میلیون تومان نرخ تعیین شده است. با توجه به عدم درج نام کامل این شرکت در گزارش سازمان حسابرسی و وجود نام های مشابه،  از ارائه اطلاعات بیشتر خودداری می شود. 
4-شرکت سرمایه گذاری آرمیتاژ
 
زمین یا مستحدثه ای با متراژ 15 هزار متر به این شرکت به مبلغ 64.1 میلیارد تومان با کاربری خدماتی واگذار شده است که هر متر مربع آن حدود 4.2 میلون تومان رقم خورده است. 
این شرکت متعلق به سه نفر از یک خانواده است. 
 
5-شرکت رومینا پارس
این شرکت یک زمین یا مستحدثه ای به متراژ 13 هزار و 763 متر با کاربری مسکونی و خدماتی به قیمت 28.9 میلیارد تومان خریداری کرده است یعنی به ازای هر متر مربع حدود 2.1 میلیون تومان نرخ گذاری صورت گرفته است. این شرکت متعلق به سه شخص حقیقی است.
 
6- شرکت نارگون
22 هزار و دویست متر زمین یا مستحدثه با قیمت هر متر 1.2 میلیون تومان با کاربری هتل به این شرکت واگذار شده است که یکی از نازل ترین قیمت هایی است که در فهرست فروش اموال سازمان منطقه آزاد کیش دیده می شود. 
اگرچه نام این شرکت نیز به طور کامل درج نشده است اما با توجه به زمینه فعالیت و محل فعالیت آن  تنها دو شرکت با این نام در کیش مشغول فعالیت هستند که هردو شرکت دارای اعضای هیات مدیره مشترک هستند و با بر آنچه که در وبسایت این شرکت ها وجود دارد، «در حال ساخت مجتمع های لوکس مسکونی و تجاری در شرق کیش» هستند. 
 
7- پرندیس پارس کیش
 
21 هزار متر زمین یا مستحدثه به مبلغ هر متر حدود 1.2 میلیون تومان نیز به این شرکت به منظور کاربری هتل فروخته شده است. 
این شرکت به سه شخص حقیقی تعلق دارد و در اساسنامه آن فعالیت هایی همچون هتل سازی قید شده است. اطلاعات بیشتری راجع به این شرکت در دسترس نیست. 

8- برج پولادین آریانی
این شرکت 10 هزار و چهارصد متر زمین یا مستحدثه به قیمت هر متر 1.4 میلیون تومان با کاربری هتل خریداری کرده است. این شرکت متعلق به سه شخصیت حقیقی است. 


 
سایر درآمدهای سازمان منطقه آزاد کیش
همانطور که گفته شد بخش عمده ای از درآمد عملیاتی این سازمان ناشی از فروش زمین بوده است اما در جدول شماره 5 گزارش حسابرسان درآمدهای این شرکت از محل های دیگری نیز به دست می آید. 508 میلیارد تومان درآمد ناشی از ارائه خدمات مربوط به اجرای پروژه های پیمانی سازمان منطقه آزاد کیش، شرکت توسعه و مدیریت بنادر و فرودگاه های کیش و ... حاصل شده است. همچنین 345 میلیارد تومان درآمد حاصل از فروش تور و بلیط، 64 میلیارد تومان درآمد خدمات شهری و ترافیک، 75 میلیارد تومان درآمد بیمارستان، 196 میلیارد تومان درآمد ناشی از صدو مجوز و ثبت شرکت ها و 55 میلیارد تومان درآمد از طریق اجاره زمین و مستحدثات توسط این سازمان کسب می شود که اغلب این موارد از طریق پرداخت هزینه توسط شهروندان ایرانی پرداخت می شود.