اجلاس خزر فرصتی برای پیشبرد دیپلماسی اقتصادی

یک دیپلمات پیشین کشورمان با تأکید بر اینکه باید روابط خود را در زمینه اقتصادی و سیاسی با همسایگان به ویژه آسیای میانه تقویت کرده و پیش ببریم، اظهار داشت: اجلاس کشورهای ساحلی خزر فرصتی را پیش روی ما قرار می‌دهد که بتوانیم در زمینه دیپلماسی اقتصادی به طور فعال‌تری وارد شویم.
سید علی سقائیان در گفت و گو با ایسنا در تحلیل خود از حضور ایران در اجلاس کشورهای ساحلی خزر و همکاری های اقتصادی و تجاری ایران با این کشورها اظهار داشت: در مورد همکاری های اقتصادی منطقه ای، ما همواره مستقل عمل کرده ایم. بعد از فروپاشی شوروی، ایران پیش قراول حضور در آسیای میانه بود، بنده در دو سفر منطقه ای همراه علی اکبر ولایتی(وزیر خارجه وقت ایران) بودم و نشست هایی با ترکمن ها، قزاق ها و یا قرقیزستان داشتیم.
وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در فروکش کردن تنش میان آذربایجان و ارمنستان نقش موثری داشته گرچه سیاست خارجی دولت قبل با همسایگان به دلیل درگیر بودن در مساله برجام، به آن موضوع صرف شد و همسایگان مغفول ماندند و دیدیم که در قضیه قفقاز و درگیری دوم متاسفانه منافع خودمان را تامین نکردیم.
این دیپلمات پیش کشورمان درباره نقش روسیه در تعامل ایران و با کشورهای آسیای میانه گفت:  روابط دو جانبه ایران و مسکو همواره برقرار بوده و با توجه به سوابق تاریخی و قدرت نظامی، سیاسی و اقتصادی همیشه در منطقه و کشورهای آسیای میانه نقش سنگین و تاثیرگذاری داشته اما مانع نبوده است، به نظرم مهم این است چگونه بتوانیم نقش ایفا کنیم.
سقائیان همچنین بیان کرد: ایران همواره در بزنگاه ها کمک کننده بوده، برای مثال معضل و مشکلی که تاجیک ها با ازبک ها داشتند را حل کردیم، گرچه فراز و فرودهایی در روابط داشته ایم. در هرجایی هم که ابتدا مساله سیاسی و بعد اقتصادی را در آسیای میانه تقویت کردیم، کسی مانع نبوده است.
وی خاطرنشان کرد: دولت سیزدهم و وزارت امور خارجه بر گرایش سیاست خارجی با محوریت همسایگان تاکید دارد، از سوی دیگر همزمان در بحث مذاکرات برجام فعال بودیم، هر چند مسائل خبری تا حدودی پرهیز داده شد تا با خبر سازی تاثیر منفی بر جای نگذارد.
سفیر سابق کشورمان در ارمنستان با بیان اینکه ایران چهارراه منطقه آسیای میانه است، گفت: جمهوری اسلامی ایران کریدور ترانزیتی شرق به غرب و شمال به جنوب را پوشش می‌دهد. باید تلاش کنیم در این زمینه راه‌های ریلی و جاده‌ای را تقویت کنیم و پروژه‌های کوچکی مثل آستارا-آستارا را به اتمام برسانیم. البته مشارکت همسایگان و سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند نقش بسزایی داشته باشد و به تقویت کریدور حمل و نقل منجر شود.
سقائیان با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران هاب انر‍ژی در منطقه است، گفت: علیرغم تحریم‌ها، موقعیتی که ما در خزر و خلیج فارس و همچنین خطوط ریلی، گازی و نفتی داریم این مزیت را برای ما دارد که بتوانیم در بزنگاه‌ها کمبود انرژی در اروپا را جبران کنیم. با توجه به درگیری که در اوکراین وجود دارد ایران می‌تواند به عنوان جایگزین در بحث انرژی به اروپا وارد عمل شود.
وی همچنین اظهار کرد: علیرغم تحریم‌هایی که اعمال می‌شود حضور در منطقه و تقویت روابط سیاسی می‌تواند عامل موثری بر همکاری‌های اقتصادی و سیاسی ایران با کشورهای منطقه و آسیای میانه باشد. به عنوان مثال در سفری که رئیس جمهور تاجیکستان به ایران داشت و ملاقات‌هایی که با مسئولان کشورمان انجام شد بر تقویت همکاری‌های اقتصادی و سیاسی تأکید شد. به نظر می‌رسد آینده روشنی در همکاری‌های اقتصادی در منطقه شانگهای، هند و چین و حتی آفریقای جنوبی متصور باشد. این مناطق پتانسیل‌هایی است که ایران می‌تواند نقش بسزایی را ایفا کند.
سقائیان یادآور شد: ایران همچنین عضو گروه دی 8 است که به عنوان همکاری‌های منطقه‌ای آسیا و آفریقا را پوشش می‌دهد. ما با آفریقا هم به طور سنتی و قدیمی روابطی داریم که باید ارتقا دهیم گرچه بحث منافع ما با همسایگان و آسیای میانه برجسته است. باید از فرصت‌هایی که قبلا غافل بودیم استفاده کنیم.
سفیر سابق کشورمان در ارمنستان همچنین اظهار کرد: بخش خصوصی باید در سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی مناطق فعال شود و حضور خوبی را در آسیای میانه داشته باشد. در موضوعات مربوط به مخابرات شرکت‌های خصوصی می‌توانند فعال شوند، ما با ترکمنستان پروژه‌های خوبی را شروع کرده‌ایم. حتی در روسیه پتانسیل بالایی داریم که نیروهای ما بتوانند در زمینه ساخت و ساز وارد عمل شوند. به نظر می‌رسد با توجه به این فرصت‌ها سفر آقای رئیسی به ترکمنستان و حضور در اجلاس خزر می‌تواند موارد مهمی را با همسایگان مورد گفت‌وگو قرار دهد و بتوانیم دیپلماسی اقتصادی را فعال‌تر پیش ببریم.