قانون مرهمی بر زخم محیط‌بانان نیست

به گزارش امرداد، سازمان حفاظت محیط زیست کشور گزارش داده است که 23 دی‌ماه عباس میرزاکریمی، محیط‌بان با سابقه‌ی دماوند، به ضرب گلوله و در جریان یک حمله‌ی مسلحانه جان خود را از دست داده است. هرچند که هنوز انگیزه‌ی کسانی که چنین جنایتی را انجام داده‌اند روشن نیست اما شکارچیان غیرمجاز و قاچاقچیان اسلحه جزو مظنونان این رویداد هستند.
افزون‌بر این در شهریور ماه امسال محیط‌بان حسن‌نژاد در منطقه ارمک استان هرمزگان، به ضرب مستقیم گلوله شکارچیان شهید شد و کم‌وبیش در همین بازه زمانی بود که ابراهیم قطب، محیط‌بان پارک ملی بمو، نیز با گلوله‌ای که از سلاح خودش شلیک و به چانه‌اش برخورد کرده بود، جانش را از دست داد.
درحالی 142 محیط‌بان سازمان حفاظت محیط زیست در این سال‌ها به شهادت رسیده‌اند که این شمار برابر با پنج درصد محیط‌بانان کل کشور است. همچنین هفت درصد جمعیت محیط‌بانان کشور تاکنون جانباز شده‌اند. عیسی کلانتر، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، پیش از این گفته بود که این شمارگان (ارقام) با توجه به نسبت جمعیتی محیط بانان، از نیروهای مسلح چه در زمان جنگ هشت‌ساله و چه پس از آن بیشتر است.
باوجود اینکه سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید که در سه سال گذشته 70 میلیارد تومان در راستای تقویت تجهیزات محیط‌بانی صرف شده و کلاس‌های آموزشی نیز با هدف کاهش درگیری‌ها برای آن‌ها برگزار شده است، اما همچنان شاهد مشکلات زیادی برای حفاظت از مناطق محیط زیستی در کشور هستیم. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که قوانین ضد و نقیض شکار و صید در حوزه ی حفاظت و توزیع بی‌رویه‌ی سلاح‌های شکاری مجوزدار، سبب پدید آمدن رویدادهای ناگوار برای محیط‌بانان کشور است.
مهدی نبی‌یان، کارشناس ارشد تنوع زیستی، پیش از این گفته بود: «اگر جریمه شکار یک راس قوچ 10 میلیون تومان باشد، معمولا شکارچی تسلیم محیط‌بان و در دادگاه جریمه می‌شود، اما زمانی که جریمه شکار غیر مجاز همان گونه به صد میلیون تومان افزایش پیدا کند، احتمال تصمیم گیری غلط توسط شکارچی غیر مجازی که معمولا در حین شکار به‌دلیل دویدن، بالا بودن فشار خون و مشکل در تنفس حالت عادی ندارد، بالا می رود.
از دیگر رویدادهای ناگوار در حوزه‌ی محیط‌بانی کشور در امسال می‌توان به حمله افراد ناشناس به پاسگاه محیط‌بانی گتوند اشاره کرد. در جریان این رویداد که در آغاز امسال رخ داد، به محیط‌بان امین ‌هادی‌پور شلیک و پای این محیط‌بان به‌دلیل شدت زخم‌ها قطع شد.
درگیری‌های محیط‌بانان با شکارچیان در چند سال‌ گذشته کم نبوده است و حتا برخی از آن‌ها محیط‌بانان را تهدید به قتل کرده‌اند. علی آرندی، رییس پارک ملی بمو، در پاییز امسال از شناسایی شکارچیان متخلفی خبر داده بود که محیط‌بانان این پارک ملی را به قتل تهدید و به او حمله کرده بودند. امیرحسین کریمیان، محیط‌بان استان تهران، در شهرستان شمیرانات نیز امسال در درگیری با متخلفان زخمی شد و همانند این رویداد نیز برای محیط‌بان مراکان در استان آذربایجان‌غربی رخ داد.
تصویب قانون به تنهایی پشتیبانان محیط‌بانان نیست
تمامی این رویدادها نشان می‌دهد که بخش محیط‌بانی و حفاظت از طبیعت همچنان در کشور نیازمند توجه ویژه‌ی مسوولان و برنامه‌ریزی‌های فراوان است و تنها با برگزاری کلاس‌های آموزشی و یا قانون حمایت از محیط‌بانان نمی‌توان پشتیبان خوبی برای آن‌ها بود. نبی‌یان، کارشناس حیات وحش، گفته است: «آنچه اهیمت دارد علاج واقعه قبل از وقوع است. یعنی سازوکار به گونه‌ای طراحی شود که در جهت پیشگیری از وقوع شکار غیر مجاز حرکت کنیم و از طریق فرهنگ‌سازی در این زمینه بتوانیم از گونه‌های حیات وحش حفاظت کنیم».
به گفته‌ی وی یکی از عوامل موثر در پیشگیری از شکار غیر مجاز آموزش شکارچیان و دیگری درگیر کردن جوامع بومی در امر حفاظت است. چراکه هرگاه خود مردم برای حفاظت از گونه‌های حیات وحش دست به کار شدند، نتیجه آن موفقیت‌آمیز بوده است مانند حفاظت افراد بومی از لاک‌پشت‌های منقارعقابی جزیره‌ی قشم.