بانک مرکزی در شرایط تحریم آزادی عمل بدهد

کمکی که برگزاری میزهای تعمیق ساخت داخل به خودروسازان می‌کند، این است که دیگر خودرو ناقص تولید نکنند و وابستگی‌شان هم به ارز و هم به خارج کشور کمتر شود. اما متاسفانه این تحریم‌های داخلی هستند که صنایع کشور را به‌شدت تحت تاثیر قرار داده‌اند و برگزاری این میزها هم اثری بر کاهش فشار سیاست‌های نامناسب داخلی ندارد

 

به گزارش مددم سالاری آنلاین به نقل از اخبار خودرو، پس از گذشت چهار ماه از سال ۹۹ هنوز مشکلات قطعه‌سازان با بانک مرکزی برای تخصیص ارز و ثبت سفارش به قوت خود باقی مانده است؛ رئیس بانک‌مرکزی که پیش‌تر مجوز واردات ملزومات صنایع مختلف ازجمله مواد اولیه و قطعات نیم‌ساخته مورد نیاز قطعه‌سازان و خودروسازان را با استفاده از ارز اشخاص و ارز حاصل از صادرات؛ صادر کرده بود، نه‌تنها مسیر را برای ادامه فعالیت صنایع هموار نکرده بلکه طی همین هفته با اعلام ممنوعیت واردات بدون انتقال ارز، این مسیر را برای تولیدکنندگان دشوارتر کرد. این درحالی است که هم‌اکنون بیش از ۹۳هزار خودرو در نبود قطعات در کف پارکینگ خودروسازان دپو شده است.

 

البته مشکلات به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ قطعه‌سازان در نبود مواد اولیه‌ای که نمونه داخلی ندارند، رفته‌رفته مجبور به تعطیلی خواهند شد. از همین رو، گفته می‌شود ادامه این مشکلات ممکن است دیر یا زود حتی ادامه برگزاری میزهای تعمیق ساخت داخل را هم با مانع روبه‌رو کند.

 

در این راستا، مهدی مطلب‌ زاده، نایب‌رئیس هیات‌مدیره انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان کشور در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای خودرو» توضیح می‌دهد.

 

تامین برخی از مواداولیه و قطعات نیم‌ساخته هنوز از خارج کشور انجام می‌شود و نمونه داخلی برای جایگزین کردن ندارند. بر این اساس، آیا ممنوعیت‌هایی که بانک مرکزی در تامین ارز برای کنترل تورم اعمال کرده بود، کمتر شده‌اند؟

 

خیر؛ این ممنوعیت‌ها هنوز سرجای خود هستند و همان‌طور که از ابتدای سال خبررسانی شد، امسال ارز به صنعت خودرو و به تبع آن به صنعت قطعه اختصاص داده نشده و متاسفانه این صنایع از ۲۲ اولویت ارزی اول برای تامین ارز خارج شده‌اند.

 

خردادماه بانک مرکزی اعلام کرد واردات با ارز اشخاص و ارز حاصل ارز صادرات برای صنایع امکان‌پذیر است. آیا این امکان هم گره‌ای از مشکلات باز نکرد؟

 

بانک مرکزی اعلام کرده است ارز مورد استفاده باید منشأ صادراتی داشته باشد. یعنی ارز را باید از یک صادرکننده بخریم زیرا ارز صادراتی برای مصرف‌کننده ارز گران‌تر از ارز آزاد تمام می‌شود. 

 

 آیا نمی‌توان بخشی از مشکلات تامین مواد اولیه را با ارز اشخاص برطرف کرد؟

 

هرچند امکان تامین ارز از سوی ایرانیان خارج کشور وجود دارد و می‌توانند بخش قابل توجهی از نیاز ارزی ما را برطرف کنند، اما بانک مرکزی اعلام کرده است باید منشأ ارز مشخص باشد و این اقدام باعث شده دست ایرانیان خارج کشور برای کمک به تولید داخل سته شود. 

 

آن‌ها همین حالا هم تمایل بسیاری برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور را دارند، اما وقتی منشأ آن برای بانک مرکزی مشخص باشد، برای کشورهای تحریم‌کننده هم مشخص خواهد شد و تامین‌کنندگان ارز در خارج کشور نیز با جریمه‌های سنگین مواجه خواهند شد. در اصل باید گفت سیستم داخلی ما به تحریم‌های خارجی کمک می‌کند که آقایان تحریم‌کننده بدانند منشأ این ارزها کجاست.

 

 دوره‌های گذشته صحبت بسیاری از دور زدن تحریم‌ها زده می‌شد. آیا اکنون چنین امکانی پیش روی قطعه‌سازان نیست؟

 

اگر به قطعه‌سازان این مجوز داده شود که بتوانند از طریق ارز بدون منشأ و واردات بدون انتقال ارز دست به واردات بزنند، ‌باز هم می‌توان تحریم‌های خارجی را کم‌اثر کرد و آن‌ها را دور زد. حال ممکن است این سوال مطرح شود که قطعه‌سازان چگونه تاکنون تحریم‌ها را دور می‌زدند؛‌ باید بگویم با روال بانکی و باز کردن ال‌سی نبود که تحریم‌ها را دور می‌زدیم؛ هرچه بانک مرکزی دست تولیدکنندگان را بازتر بگذارد، امکان دور زدن تحریم‌ها نیز بیشتر می‌شود. به‌هرحال مشکل اصلی قطعه‌سازان اکنون تحریم‌های خارجی نیست بلکه تحریم‌های داخلی است که مانع تولید شده‌اند.

 

 از سال گذشته برگزاری میزهای تعمیق ساخت داخل در صنعت قطعه با جدیت دنبال می‌شود. آیا ادامه این میزها می‌تواند از وابستگی صنعت خودرو به ارز بکاهد؟

 

کمکی که به‌طور کلی برگزاری میزهای تعمیق ساخت داخل به خودروسازان می‌کند، این است که آن‌ها دیگر خودرو ناقص تولید نکنند و وابستگی‌شان هم به ارز و هم به خارج کشور کمتر شود. هرچه وابستگی به ارز نیز کاهش یابد، اثرگذاری تحریم‌های خارجی بر صنعت خودرو هم کمتر می‌شود. اما متاسفانه این تحریم‌های داخلی هستند که صنایع کشور را به‌شدت تحت تاثیر قرار داده‌اند و برگزاری این میزها هم اثری بر کاهش فشار سیاست‌های نامناسب داخلی ندارد. 

 

برگزاری میزهای تعمیق ساخت داخل در چه مرحله‌ای قرار دارد؟

 

در مرحله چهارم است و چندی پیش با حضور ۳۶ قطعه‌ساز برای داخلی‌سازی ۵۵ قطعه کلید خورد. 

 

به ‌طور کلی برگزاری میزهای تعمیق ساخت داخل تا چه اندازه در کاهش ارزبری و صرفه‌جویی اقتصادی موثر عمل کرده‌اند؟

برگزاری این میزها نه‌تنها برای صرفه‌جویی ۳۴۱میلیون یورویی برای یک سال موثر است، بلکه سبب شده هزینه واردات ازجمله حمل‌ونقل و گمرک نیز حدود ۳۰ درصد کاهش یابد. با یک محاسبه ساده می‌توان به این نتیجه رسید علاوه بر صرفه‌جویی ارزی توانسته‌ایم به صرفه‌جویی ۴۰هزار میلیارد ریالی هم دست یابیم. 

 

صرفه‌جویی ریالی چقدر در صنعت خودرو تاثیرگذار است و می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش دهد؟

 

هرچند صرفه‌جویی ریالی همراه با رقم زیادی نیست، اما باعث شد است ارز کمتری از کشور خارج شود. پس هم مزیت کاهش ارزبری دارد و هم در کاهش هزینه‌های تولید موثر است. اگر این کاهش هزینه به تعداد خودروهای تولیدی تقسیم شود، می‌توان گفت حتی امکان ارزان‌شدن خودرو هم وجود دارد. 

 

چقدر زمان برای به تولید انبوه رسیدن قطعات میز چهارم تعمیق ساخت داخل مورد نیاز است؟

ممکن است از دو تا ۱۴ ماه زمان برای تولید انبوه قطعات نیاز باشد. به‌طور کلی با انعقاد قرارداد، کار طراحی و ساخت نیز آغاز می‌شود و برای برخی قطعات تنها به دو ماه زمان نیاز است. طی این مدت هم ابتدا نمونه قطعه برای تایید از سوی خودروساز تولید و بعد تولید انبوه آن متناسب با توان قطعه‌ساز و نیاز خودروساز 

شروع می‌شود. 

 

با توجه به اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان طی سال‌های اخیر توانایی‌های خوبی از خود به نمایش‌ گذاشته‌اند، آیا در برگزاری میز چهارم داخلی‌سازی قطعات نیز از ظرفیت آن‌ها استفاده شده است؟

 

بله؛ حدود ۵ شرکت دانش‌بنیان در میز چهارم تعمیق ساخت داخل حضور دارند. به‌طور کلی دانش‌بنیان‌ها بسیار خوب عمل می‌کنند و جوانان نخبه و متخصص در این میزها به‌خوبی کار کرده‌اند، اما مشکل این شرکت‌ها این است که بنیه مالی کافی برای راه‌اندازی خط تولید متناسب با نیاز خودروسازان ندارند. چراکه تولید انبوه نیازمند سایت مناسب برای استقرار کارگاه، تجهیزات تولید، انواع انشعابات گاز، ‌برق، آب و غیره است که هر یک نیاز به سرمایه‌گذاری بالایی دارد و خارج از توان شرکت‌های دانش‌بنیان است. 

 

با این تفاصیل پیشنهادتان به شرکت‌ها دانش‌بنیان برای پیشبرد طرح‌هایشان چیست؟

 

بهتر است شرکت‌های دانش بنیان با قطعه‌سازانی که از ظرفیت‌های تولید برخوردار هستند، وارد همکاری شوند و به اجرای طرح‌هایشان سرعت ببخشند.

 

میز پنجم داخلی‌سازی قطعات چه زمانی برگزار می‌شود و آیا این آخرین میز ساخت داخل خواهد بود؟

 

فکر نمی‌کنم میز پنجم، آخرین میز باشد. هرچند از روز اول گفته شده بود پنج میز ساخت داخل برگزار خواهد شد. میز پنجم به نظر می‌رسد در شهریورماه برگزار شود. اما به این شرط که کرونا اجازه برگزاری آن را بدهد. همچنین بستگی به این دارد که روند پیشرفت میزهای قبلی چگونه باشد و چقدر با نوسانات ارزی مواجه باشیم. از سوی دیگر، باید دید آیا می‌توانیم سرمایه‌گذاران داخلی را در این شرایط برای سرمایه‌گذاری تشویق کنیم. به‌عنوان مثال؛ اگر یک سرمایه‌گذار مبلغ هنگفتی را برای سخت‌افزار سرمایه‌گذاری کند و در ادامه به دلیل نوسانات ارزی نتواند فعالیتش را ادامه دهد، ضرر بزرگی خواهد کرد. بنابراین از حالا نمی‌توان به‌طور دقیق گفت چه تعداد قطعه و قطعه‌ساز در میز پنجم شرکت می‌کنند.