چگونه در دام کلاه‌برداری‌های مجازی نیفتیم؟

با شیوع کرونا و لزوم کاهش ترددهای غیرضروری، اقبال به کسب‌وکارهای مجازی بیشتر شده است، اما در این زمینه نگرانی‌هایی هم وجود دارد و برخی شهروندان گلایه‌هایی در فضای مجازی ابراز کرده اند.
شیوع ویروس کرونا هر چند بسیاری از مشاغل را از رونق انداخته اما برخی از کسب و کارهای مجازی در بخش فروش کالاهای سوپرمارکتی، پوشاک و غیره در این مدت وضعیت خوبی داشتند و مهم‌تر از آن توانستند به شهروندان کمک کنند که در خانه بمانند.
اما این مزیت می‌تواند به یکی از مشکلاتی روزهای قرنطینه خانگی هم بدل شود؛ چراکه درصورت بروز مشکل و نارضایتی مشتری عموما راه حل مشخصی برای جبران خسارت وجود ندارد.
در روزهای اخیر هم مواردی از نارضایتی مشترین در شبکه‌های مجازی منتشر شده است. برای مثال یکی از کاربران شبکه‌های اجتماعی با انتشار عکسی از یک شیر فاسد نوشته با وجود اینکه تاریخ مصرف محصول خریداری شده نگذشته، شیر فاسد بوده و بعد از گذشت دو روز فروشگاه مجازی می‌گوید سوپر مارکتی که کالا را فروخته قبول نمی‌کند آن را پس بگیرد.
کاربر دیگری بعد از خرید اینترنتی از یک فروشگاه زنجیره‌ای و دو روز انتظار با این پیامک مواجه شده که “سفارش شما به دلیل عدم موجودی و عدم پاسخگویی شما نیاز به هماهنگی دارد” .
برخی افراد هم می‌گویند پول محصول مورد نظرشان را پرداخت کرده اند اما کالایی دریافت نکردند و سایتی هم که از آن خرید کرده بودند پاسخگو نیست.
همچنین بعضی از کاربران از تفاوت کیفیت و ظاهر کالایی که در سایت‌های فروش دیده بودند با کالایی که به دستشان رسیده گلایه داشته اند. یکی از کاربران هم می‌گوید با وجود اینکه قرار بوده اشانتیون دریافت کند تنها کالای اصلی به دستش رسیده و پشتیبانی سایت دیگر پاسخ تماس‌هایش را نمی‌دهد.
اشانتیون در لغت به نمونه ای معمولا کوچک و مجانی از کالا گفته می شود که برای تبلیغ عرضه می شود.
ضرورت توجه به نماد اعتماد الکترونیک و مجوز از اتحادیه کسب و کارهای مجازی
اما برای پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی و همچنین برای اطمینان از امکان پیگیری شکایت بهتر است شهروندان مطمئن شوند سایتی که از آن خرید می‌کنند دارای نماد اعتماد الکترونیک و مجوز از اتحادیه کسب و کارهای مجازی است. البته رضا الفت نسب، عضو هیئت مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه این اتحادیه فقط می‌تواند به شکایات از کسب و کارهایی عضو اتحادیه را بررسی کنند، گفت که کاربران می‌توانند برای ثبت شکایات خود به سایت اتحادیه کسب و کارهای مجازی مراجعه کنند.
وی با بیان اینکه داشتن نماد اعتماد الکترونیک برای رسیدگی به شکایت کاربران کافی نیست، اظهار کرد: سازمان‌های دیگر مانند سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نیز به شکایات شهروندان رسیدگی می‌کند. البته براساس فصل هشتم قانون نظام صنفی، رسیدگی به شکایات فعالیت‌های صنفی در فضای فیزیکی و مجازی در وهله اول به عهده اتحادیه است.
به گفته الفت نسب، شکایت از کسب و کارهای مجازی بعد از شیوع کرونا رشد چندانی نداشته است. البته در زمینه ابطال رزرو بلیط‌های هواپیما و اقامتگاه شکایاتی وجود داشت که با همکاری کسب و کارها بسیاری از این شکایات پس گرفته شد.
لازم به یادآوری است که سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نیز به شکایات مربوط به هر نوع شبکه توزیعی از قبیل فضای مجازی رسیدگی می‌کند و شهروندان می‌توانند از طریق سامانه ۱۲۴ شکایات خود را ثبت کنند.