مانورِ آتش‌نشانی، قلعه قاجاری را آتش زد!

«آمدند ابرویش را درست کنند، چشم‌اش را هم کور کردند» درست مثالِ رفتاری است که چند روز پیش در بخش دستگردان طبس انجام شد. همزمان با روز آتش‌نشان، مامورانِ آتش‌نشانی این بخش از استان خراسان جنوبی، ترجیح دادند تا قلعه‌ی تاریخی «بادام تک» را برای برگزاری مانورشان در این روز انتخاب کنند، آن هم بدون اجازه گرفتن از میراث فرهنگی!
به گزارش ایسنا، از مجموع نقاطی که برای قرار دادن لاستیک‌ها در این بنای تاریخی، با هدف آتش زدن و اجرای مانور برای خاموش کردن انتخاب شده بودند، علاوه بر بخش بیرونی قلعه، یکی از اتاق‌های قلعه نیز در نظر گرفته شده بود، اما در این میان، به خاموش کردن در حد چند شعله کوچک قناعت نشد.
در حالی که مدیر کل استان می‌گوید فضا را بعد از خاموش کردن آتش دیده و آتش به هیچ نقطه‌ای در داخل قلعه آسیب وارد نکرده، اما فیلم منتشر شده از این مانور نشان می‌دهد که بخش بزرگ‌تر مانور را در فضای داخلی قلعه انجام می‌دهند.

حسن رمضانی - مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خراسان جنوبی - در گفت‌وگو با ایسنا هر چند تاکید می‌کند که هیچ مجوز یا اعلامی از سوی آتش‌نشانی برای برگزاری این مانور در قلعه‌ی تاریخی «بادام تک» - این قلعه در بخش دستگردان طبس و در ۷ کیلومتری جاده "عشق آباد" به ده "محمد" قرار دارد -  انجام نشده است، اما می‌گوید: فقط یک لاستیک سوزانده‌اند، نباید این را به آتش‌سوزی تعمیم داد.
او با بیان این‌که قلعه‌ی قاجاری «بادام تک» در خارج از محدوده‌ی شهری قرار دارد، ادامه می‌دهد: یک لاستیک را کنار بنا سوزانده‌اند و لاستیک دیگر را در کنار دیوار قلعه در اتاقی که اصلا سقف ندارد آتش زده‌اند و بعد هم خاموش کرده‌اند، در نقطه‌ای که نه تزئینات دارد و نه چیزِ دیگری.
وی با اشاره به این‌که بیش از ۶۰ درصد قلعه قبلا تخریب شده است، بیان می‌کند: بعد از رسیدن گزارش‌ها از این مانور، به آن جارفتم، هیچ آسیبی به بنای قلعه وارد نشده است. هر چند کارشان اشتباه بوده و بد سلیقگی کرده‌اند، اما آسیبی به بنا وارد نکرده‌اند. از سوی دیگر آن‌ها از قبل با ما هماهنگ نکرده‌اند، بنابراین ناظری نیز برای این کار نداشتیم. اگر به ما اطلاع می‌دادند اصلا اجازه‌ی انجام آن را در این منطقه نمی‌دادیم.
او اما علت انتشار این خبر و تصویرها را  وجود اختلاف محلی با شورای شهر منطقه می‌داند و ادامه می‌دهد: آتش‌نشانان این مانور را به مناسبت روز آتش‌نشان و برای مانورِ این روز برگزار کرده‌اند.
مدیر کل میراث فرهنگی استان خراسان جنوبی، اما درباره‌ی وضعیت این قلعه‌ی تاریخی نیز می‌گوید: ما برای مرمت و ساماندهی بناهای تاریخی استان، باید اهم و فی‌الاهم کنیم. ۱۵۰۰ بنای تاریخی شناخته شده در استان داریم اما اعتبارات‌مان به اندازه‌ی مرمت همه‌ی آن‌ها نیست. باید به ترتیب اولویت و گردشگرپذیر بودن بناها، مرمت آن‌ها را در دستور کار قرار دهیم.
به گفته‌ی رمضانی، این قلعه‌ی قاجاری که در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده و کاربری دفاعی داشته، در وسط بیابان و جایی که نه راه دارد و نه جاده‌ای و بدون هیچ امکاناتی قرار دارد.

از یک سو به بی‌توجهی برای مدیریت بحران در بناهای تاریخی نقد وارد می‌کنیم و از سوی دیگر نسبت به برگزاری مانور آتش‌نشانی در یکی از آثار تاریخی ثبت شده در شهر عشق‌آباد طبس را باید ایراد وارد کنیم. اما آن نقد کجا و این ایراد کجا؟
بی اطلاعی میراث فرهنگی از مانور آتش‌نشانی، این نکته را نشان می‌دهد که ان‌ها قصد برگزاری مانور در بنای تاریخی را در زمان بحران نداشته‌اند، بلکه فقط تلاش کرده‌اند تا نقطه‌ای را انتخاب کنند که خارج از شهر باشد و احتمالا به دنبال مخروبه‌ای بوده‌اند که بتوانند وظیفه‌شان را در روزی که باید انجام دهند!
از سوی دیگر، با توجه به رفتارهای مدیریت شهری و دستگاه‌های متولی با این بناهای تاریخی به نظر می‌رسد میراث فرهنگی باید برای بناهای تاریخی خود حریمِ فیزیکی مشخص کند.