سوال از وزير امورخارجه درباره رژيم حقوقي درياي خزر

گروه سياسي - مهدي عباسي: در نشست علني عصر امروز مجلس شوراي اسلامي،  سوالات  مصطفي کواکبيان به همراه 4 نماينده ديگر و محمدحسين قرباني و عبدالکريم حسين زاده  به همراه 9 نماينده از محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه درباره کنواسيون حقوقي درياي خزر و رژيم حقوقي مطرح شد. سوال مصطفي کواکبيان به همراه 4 نماينده ديگر از وزير امور خارجه اين بود که سهم ايران از بستر و زيربستر درياي خزر در رژيم حقوقي اين دريا چند درصد است.
محور سوال محمدحسين قرباني از وزير امور خارجه هم  تأکيد بر جلوگيري از تضييع حقوق جمهوري اسلامي ايران در درياي خزر و بيان شفافيت تمام مسائل پشت پرده براي افکار عمومي بود. همچنين محور سوال عبدالکريم حسين زاده به همراه 9 نماينده ديگر از ظريف اين بود که نقش ديپلماسي ايران در تدوين کنوانسيون حقوقي درياي خزر چه بوده است.سوالاتي که البته با توضيحات و قول‌هاي وزير امورخارجه به راي صحن علني نرسيد.
 
تأمين منافع در تعيين حقوق زيربستر درياي خزر بايد در اولويت باشد نه مالکيت
 محمدحسين قرباني در نشست علني ديروز  مجلس شوراي اسلامي در تشريح سوال خود از وزير امور خارجه در خصوص جلوگيري از تضييع حقوق جمهوري اسلامي ايران در درياي خزر و بيان شفافيت تمام مسائل پشت پرده براي افکار عمومي گفت: امروز مباحث ملي و امنيتي کشور براي افکار عمومي داراي اهميت دو چندان است و همواره جامعه تلاش مي‌کند با حساسيت و کنجکاوي مباحث مربوط به درياي خزر را دنبال کند لذا بايد نسبت به قرارداد بين‌المللي رژيم حقوقي درياي خزر شفافيت لازم صورت گيرد.
نماينده مردم آستانه اشرفيه در  مجلس شوراي اسلامي اظهار کرد: در آگوست سال 2018 کنوانسيون رژيم حقوقي درياي خزر در قزاقستان با حضور سران کشورهاي ساحلي به امضا رسيد و از آن تاريخ به بعد حساسيت‌هاي بيشتري نيز مطرح شده است زيرا قبل از انقلاب اسلامي رژيم حقوقي فقط بين ايران و شوروي سابق بود و همچنان اين تصور وجود داشت که سهم کشورمان از درياي خزر50 درصد است.
نايب رئيس کميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اينکه مساله بستر و زيربستر در حوزه خزر از ديگر مباحث مهم و ابهام‌زا است، گفت: 25 ميليارد بشکه نفت و 106تريليون مترمکعب گاز در خزر وجود دارد که تنها ايران است که هيچ توليدي از اين ذخاير ندارد و اين در حالي است که حجم بيشتر ذخاير متوجه جنوب خزر است.
قرباني افزود: ميدان نفتي سردار جنگل داراي دو ميليارد بشکه نفت خام است که حداقل500 ميليون بشکه آن قابل استخراج است که بايد به آن توجه شود و به اين سوال پاسخ داده شود که در اين زمينه موفق عمل کرده‌ايم.
اين نماينده مردم در مجلس دهم در اين راستا اظهار کرد: 3 کشور شمالي بر اساس ترميم خطوط مياني در حال اکتشاف و استخراج منابع هستند در حالي که تکليف منابع زيرزميني در جنوب خزر مشخص نيست.
وي افزود: در تعيين حقوق بستر و زيربستر بايد تأمين منافع مهم باشد نه مالکيت زيرا در نگاه اول شايد وسعت بيشتري در اختيار گرفته شود اما منافع کشورمان را به درستي تأمين نکند.
 
موقعيت زماني انعقاد کنوانسيون جامع رژيم حقوقي درياي خزر مناسب نبود
 عبدالکريم حسين زاده  هم در نشست علني مجلس شوراي اسلامي، در جريان سوال خود از وزير امور خارجه، گفت: پيش از ورود به بحث اصلي به شخصه به عنوان وکيل ملت از تمامي زحمات و تلاش‌هاي شما که در سياست‌هاي خارجي کشور متحمل شده و در مقابل بسياري در خارج از کشور ايستادگي کرديد کمال تشکر را دارم.
نماينده مردم نقده و اشنويه در مجلس شوراي اسلامي افزود: سوال درباره رژيم حقوقي درياي خزر به اين مفهوم نيست که ما به فرزندان اين سرزمين بدبين هستيم اما اين حق را براي خود قائليم که نسبت به کشورهاي پيراموني با شک و ترديد نگاه کنيم.
وي اظهار کرد: ما همچون کساني نيستيم که عليه چهره‌هايي که هستي و انرژي خود را براي تعالي کشور گذاشته اند نادوستانه گاندوها را مي‌سازنند و تهمت مي‌زنند.
اين نماينده مردم در مجلس دهم، اضافه کرد: آنچه در حافظه تاريخي ملت ايران وجود دارد به ما اين حق را مي‌دهد که نسبت به کشور روسيه بدبيني قطعي داشته باشيم چراکه تمام معاهده‌ها که در گذشته منعقد شده به ما اين اجازه را مي‌دهد تا به کنوانسيون‌هاي منعقد شده با اين کشور با ترديد نگاه کنيم.
نايب رئيس فراکسيون اميد در مجلس شوراي اسلامي ادامه داد: براساس اصل 78 قانون اساسي کمترين تغييرات در خطوط مرزي ايران غيرممکن بوده و بايد در مجلس شوراي اسلامي به رأي گذاشته شود که اين امر به چهار پنجم رأي نمايندگان نياز دارد.
حسين زاده گفت: روشن نبودن برخي موضوعات در کنوانسيون ممکن است در آينده براي ما مسئله ايجاد کند.
عضو کميسيون عمران مجلس تصريح کرد: ظرف زماني که کنوانسيون جامع رژيم حقوقي درياي خزر منعقد شد از اهميت بسياري برخوردار است، برخلاف برخي، من شما را وطن پرست مي‌دانم به نظر مي‌رسد در شرايطي که شما به دنبال انعقاد اين کنوانسيون بوديد تحت فشار بوده و موقعيت مناسبي براي اين کار نبود.
حسين زاده با اشاره به اينکه روسيه پيش از اين که دوست ما باشد، دوست مردم خود است، بيان کرد: بايد مشخص شود در صورتي که اين کنوانسيون به تصويب چهار پنجم نمايندگان نرسد شرايط چگونه مي‌شود.
 
ملت ايران هرگز به سهم کمتر از 20 درصد قانع نخواهد شد
دکتر مصطفي کواکبيان در جريان سوال خود به همراه 4 نماينده ديگر از وزير امور خارجه درباره سهم ايران از بستر و زيربستر درياي خزر در رژيم حقوقي اين دريا گفت: علت اين که اين سوال مطرح شد، اين بود که دوستان ما در فراکسيون ديپلماسي و منافع ملي و همچنين در کميسيون امنيت ملي براشون سوال بود که بدون اينکه پيش مقدمه‌اي در مجلس يا در کميسيون مطرح شده باشد، يکدفعه شنيديم که در 21 مرداد 97 پنج کشور ساحلي درياي خزر نشستند و يک توافقي را مطرح کردند.
رئيس فراکسيون ديپلماسي و منافع ملي مجلس افزود: متاسفانه ساز و کار مجلس طوري است که وقتي مرداد 97 سوال مي‌کنيم، مرداد 98 بايد جواب بشنويم. يک سال گذشته و شرايط بين‌المللي تفاوت‌هايي هم نسبت به قبل داشته است، اما به هر حال اصل ابهام و سوال سرجايش هست.
عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس گفت: ما به جهت دلسوزي براي منافع ملي اين سوال را مطرح کرديم، بخصوص وقتي ديديم بعضي از رسانه‌هاي نظام جمهوري اسلامي ماجرا را طوري جلوه دادند که گويا نظام جمهوري اسلامي کل درياي خزر را بخشيده و اساسا نمايندگان هم بي‌خاصيت در مجلس سکوت کرده‌اند.
نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي خاطرنشان کرد: ما گفتيم که اين بحث مطرح شود و دست‌اندرکاران محترم ديپلماسي بيايند و توضيح بدهند تا مباحث مشخص شود، والا ارادت ما به جناب آقاي دکتر ظريف سرجايش هست و من خواهشم اين است که انشاالله اين سوالات را از باب دلسوزي و تاکيدي که بر منافع ملي هست، در نظر بگيرند، ضمن اينکه سوال هم حق نمايندگان است.
وي افزود: اگر مسئله شخصي نباشد و بحث‌ها درخصوص منافع ملي و جنبه‌هاي کلي باشد، حتما نشانه نشاط و حيات و زنده بودن مجلس است.
رئيس فراکسيون ديپلماسي و منافع ملي مجلس گفت: فعاليت‌هايي که آقاي دکتر ظريف در عرصه ديپلماسي و در راس دستگاه ديپلماسي انجام مي‌دهند بر همه پيداست و حالا بعضي از عزيزاني که سريال گاندو هم مي‌سازند هم براي خودشان يک تفکري دارند. ولي خوشبختانه با دلجويي مقام معظم رهبري مواجه شد که احتمالا آنها هم از تضعيف دستگاه ديپلماسي و شخص آقاي دکتر ظريف پشيمون باشند.
عضو هيات رئيسه فراکسيون اميد مجلس اظهار داشت: درياي خزر يا درياچه خزر، بزرگترين درياچه کره زمين است که توسط دو کشور ايران و روسيه قبل از فروپاشي شوروي سابق، محاصره بود، ولي بعد از فروپاشي شوروي، کشورهاي ترکمنستان، قزاقستان و آذربايجان هم به روسيه اضافه شدند. يعني الان ما پنج کشور ساحلي داريم که فقط همين پنج تا کشور بايد در مورد اين درياچه نظر دهند.
عضو کميسيون امنيت ملي وسياست خارجي مجلس اظهار داشت: ببينيد دوستان سه تا ديدگاه در اين مسئله مطرح است. يک ديدگاهي که واقعا يک بحث حقوقي دارد و معتقد است که براساس ماده 123 کنوانسيون 1982 ميلادي، حقوق درياها در صورت نبودن يک قانون جامع بين‌المللي توافقات کشورهاي اطراف دريا به عنوان قانون محسوب مي‌شود. ماده هفتاد و چهار همين کنوانسيون هم در مورد فلات قاره، توافق کشورهاي ساحلي را داراي اهميت مي‌داند. لذا اين ديدگاه اول مي‌گويد ما دو تا توافق در تاريخ با روسيه بيشتر نداشتيم. يکي قرارداد مودت و دوستي سال 1921 که 1300 هجري شمسي ما مي‌شود، که در آنجا بالمناصفه و به صورت مساوي گفته شده ايران و شوروي حق کشتيراني جنگي و عبور از آن را دارند.
وي افزود: يک قرارداد ديگري هم ما داريم که سال 1940 ميلادي يعني 1319 هجري شمسي، جزئيات رژيم دريانوردي را مشخص کرده است. ما غير از اين دو تا عهدنامه و قرارداد بازرگاني هيچ توافقي بين ايران و روسيه در مورد درياچه خزر يا درياي خزر نداريم. لذا ديدگاه اول مي‌گويد که سهم ما از دريا و بستر زير دريا 50 درصد است که حالا بعضي از اين عزيزان هم اشاره کردند.
رئيس فراکسيون ديپلماسي و منافع ملي مجلس گفت: اما ديدگاه دوم ديدگاهي هست که متاسفانه برخي از کشور‌هاي حاشيه درياي خزر در لابه‌لاي بحث‌ها و در دوره آقاي احمدي‌نژاد که اينجا آمده بودند مطرح کردند که البته پاسخ لازم را در آن زمان نگرفتند. آنها مطرح مي‌کنند که ما توافقاتي بين کشورها به صورت دوجانبه داريم و آن را مي‌خواستند مبنا قرار دهند و طول ساحل را مبنا مي‌دانند. براين اساس در اين نگاه دوم سهم ايران را بيشتر از 11 درصد نمي‌دانند و متاسفانه اين بحث در بعضي دستگاه‌ها و بعضي جاها مطرح شده و مي‌گويند حالا ما بايد به همان 11 درصد قانع باشيم.
نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي خاطرنشان کرد: اما ديدگاهي که واقعا بر مبناي حقوق بين‌الملل و بحث‌هاي دقيق کارشناسي مطرح است ديدگاهي هست که ما معتقديم اگر بر فرض ما نگوييم آن 4 کشور هرکدام دوازده و نيم درصد، يعني با هم 50 درصد دارند، و بگوييم پنج تا کشور با هم بايد توافق کنند.
وي افزود: ملت ايران هرگز به کمتر از 20 درصد از سهم درياي خزر راضي نخواهد بود و حالا آقاي دکتر فرمودند که ما توافق نکرديم و هر وقتي که پهنه درياي خزر مشخص شد ما آن را به مجلس مي‌آوريم.
عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس خطاب به وزير امور خارجه اظهار داشت: جناب آقاي دکتر ظريف عزيز توجه کنيد، که ملت ما سابقه خيلي خوبي قبل از پيروزي انقلاب و قبل از اين دهه اخير از روسيه ندارد و حتي سابقه خيلي بدي از روسيه دارد. حتي اوايل پيروزي انقلاب اين‌ها در ارتش ما نفوذ کردند و در حد وزير دفاع يک نفوذي و يک جاسوس فرستادند.
وي افزود: من مي‌خواهم خدمتتان بگويم که در عرصه ديپلماسي، مبنا منافع ملي هر کشور است. ما دوست دائمي و دشمن دائمي نبايد تصور بکنيم. حالا غير از رژيم صهيونيستي که از اساس جعلي است.  تمام کشورهاي دنيا براساس منافع ملي خودشان عمل مي‌کنند.
کواکبيان گفت: من مي‌خواهم عرض کنم که روسيه الان به عنوان متحد استراتژيک ما در بسياري از مسائل محسوب مي‌شود. ما امروز در رابطه با سوريه، در رابطه با منطقه، در بحث‌هاي سه‌جانبه‌اي که با ترکيه داريم، با روسيه همراهي‌هايي را ديده‌ايم اما اين همراهي‌ها باتوجه به آن سابقه قبلي يک مقدار بايد با ترديد نگاه شود که اگر قرار است رژيم حقوقي درياي خزر تنظيم شود حتما بايد منافع ملي ايران لحاظ شود.
 نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي اظهار داشت: 5 تا نکته را اينجا عرض مي‌کنم. ما قرارداد‌هاي دوجانبه بين کشورها را اصلا براي رژيم حقوقي درياي خزر به رسميت نمي‌شناسيم و براي ما رسميت و سنديت ندارد و ما به کمتر از 20 درصد سهم ايران به هيچ نحوي براساس آخرين مباني حقوق بين‌الملل و بحث کارشناسي قانع نيستيم.
وي افزود: همه گفتند در رابطه با اين قرارداد نهايي هم، حتما مباحث زيست محيطي و مباحث امنيت ملي و نحوه بهره برداري از اين دريا را ما بايد کاملا مشخص کنيم.
رئيس فراکسيون ديپلماسي و منافع ملي مجلس اظهارداشت: خدمت مسئولين محترم نظام هم عرض مي‌کنم ما همان مقداري هم که الان از درياي خزر سهم داريم متأسفانه خوب بهره‌برداري نمي‌کنيم و آن چهار تا کشور چه از لحاظ آب، چه از لحاظ شيلات و چه از لحاظ نفت از ما جلوترند و ما بايد بجنبيم در رابطه با منافع ملي بهتر عمل کنيم.
وي در ادامه گفت: بنده اينجا مي‌خواهم بگويم که به وزرا ارادت ويژه‌اي داريم و اگر حمل بر چيزهاي ديگر نشود، من دکتر ظريف را فخر الوزراي کابينه دوازدهم جمهوري اسلامي مي‌دانم ولي در عين حال خدمت ايشان مي‌گويم آقاي دکتر ما هر چه شما را دوست داشته باشيم، ملت و کشور و تماميت ارضي را بيشتر از شما دوست داريم، لذا خواهش ما اين است که حتما به اين نکته توجه داشته باشيد که با روسيه در عين اينکه رفاقت داريم بايد به يک ديد ترديد هم نگاه بکنيم و سر سوزني از تماميت ارضي و از امنيت ملي و از بحث‌هايي که ملت ايران در درياچه خزر دارند نبايد کوتاه بياييم و همانطور هم که شما فرموديد بايد تسريع شود و بعد هم بايد بيايد در مجلس تا براساس قانون اساسي تصويب کنيم.
عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس در خاتمه اظهار داشت: اگر واقعا اين تضمين‌ها را آقاي دکتر ظريف مي‌دهند که ما به ايشان اطمينان داريم، بنده از طرف آقاي قرباني و آقاي حسين زاده و جمع زيادي از اعضاي فراکسيون ديپلماسي اين سوال را به راي مجلس نمي‌گذارم.
 
تصميم نهايي کنوانسيون حقوقي درياي خزر با مجلس خواهد بود
وزير امور خارجه  در جلسه علني نوبت عصر مجلس در پاسخ به سوال مصطفي کواکبيان، محمد حسين قرباني و عبدالکريم حسين زاده در خصوص سهم ايران از بستر و زير بستر درياي خزر و رژيم حقوقي ايران در درياي خزر با تاکيد بر اين که پس از انجام مراحل لازم در خصوص کنوانسيون حقوقي درياي خزر اين کنوانسيون به مجلس براي تصويب خواهد آمد گفت: تاکنون هر تصميمي در خصوص کنوانسيون حقوقي درياي خزر با اجازه شوراي عالي امنيت ملي و امضاي مقام معظم رهبري انجام شده است و پس از طي شدن مراحل کامل آن براي تصميم نهايي به مجلس خواهد آمد.
محمد جواد ظريف  بيان کرد: جمهوري اسلامي ايران همواره بر تماميت ارضي و استقلال کشور تاکيد داشته است و اگر به تاريخ معاصر ايران رجوع کنيم تنها حکومتي که در آن حتي يک وجب از خاک و آب آن مورد مذاکره قرار نگرفته و از ايران جدا نشده است.
ظريف ادامه داد: اگر به سلسله‌هاي پادشاهي گذشته نگاه کنيم متاسفانه در همه آنها بخشي از ايران جدا شده است اما تنها در حکومت جمهوري اسلامي ايران است  که عليرغم جنگ تحميلي و فراز و نشيب‌هاي زيادي که پشت سر گذاشته است از يک وجب از خاک ايران جدا نشده است و اين افتخار بزرگي براي رهبري و مردم ايران است که در برابر همه فشارها ايستاده است و با خون شهداي خود حتي يک وجب از خاک ايران را از دست نداده است.
وي در ادامه اظهار کرد: ايران از زمان فروپاشي دولت شوروي تمام تلاش خود را براي حفظ منافع کشور در درياي خزر انجام داد. بنده در دهه 70 که معاون حقوقي و بين المللي وزارت خارجه بودم اولين اجلاس مديران حقوقي 5 کشور ساحلي درياي خزر برگزار شد و طي 21 سال گذشته مسوولان وزارت خارجه با هماهنگي شوراي عالي امنيت ملي مذاکرات طولاني را انجام داده‌اند و تمام تلاش بر اين بوده است تا حق ايران در درياي خزر محفوظ بماند.
وزير امور خارجه با تاکيد بر اين که ايران همواره به دنبال حفظ حقوق خود در درياي خزر بوده است گفت: به همين دليل است که مذاکرات حدود 21 سال طول کشيده است و ايران تمام تلاش خود را به کار گرفته تا منافع  ايران حفظ شود. در طول اين چند سال پروتکل‌هاي مختلفي در خصوص حفاظت زيست محيطي از درياي خزر و ماهيگيري و ساير موارد مطرح شده که براي حفظ آبزيان و محيط زيست درياي خزر به تاييد رسيده  است. اما کنوانسيون جامعه حقوقي درياي خزر موضوع اصلي مذاکرات بود که بعد از حدود 20 سال مذاکره به نتيجه رسيد اين کنوانسيون در سال‌هاي 95 و 96 مراحل نهايي خود را طي کرد و سپس براي طي شدن مراحل نهايي به داخل کشورها و در سال 97 نيز پس از تاييد شوراي عالي امنيت ملي مراحل آن در کشور طي شده است. در خصوص اين کنوانسيون حدود 21 سال مذاکره شده است  و در اصل طي شدن مراحل قانوني  در کشور به نتايج نهايي رسيده است.
وي در ادامه تاکيد کرد: در خود کنوانسيون مشخص است که بايد مراحل قانونگذاري در رابطه با آن در کشورها طي شود و قطعا زماني که دولت مراحل اوليه را طي کند کنوانسيون را براي تصويب نهايي به مجلس مي‌آورند و هيچ چيز بدون تصويب مجلس نهايي نخواهد شد.
وي در ادامه با طرح اين سوال که آيا در اين کنوانسيون در خصوص سهم جمهوري اسلامي از پهنه  يا زيربستر درياي خزر تصميمي گرفته شده است گفت: در اين کنوانسيون ما در زمينه پهنه  يا بستر درياي خزر به نتيجه نرسيده‌ايم و قرار شد براساس قراردادهاي دوجانبه مذاکره صورت گيرد.  در مورد سطح آب قرار شد تنها قوانيني وضع شود که مورد تاييد هر پنج کشور باشد سواحل درياي خزر در بخش ايران مناسب نيست و برخلاف ساير کشورهاي حوزه درياي خزر ايران سواحل مناسبي ندارد و لذا قرار شد در ترسيم خط مبدا موردي تصويب شود  که همه کشورها آن را تاييد کنند. در ماده يک کنوانسيون اعلام شده است که کشورهاي که  سواحل آنها در حوزه نامناسبي قرار گرفته است در تعيين خط مبدا از وضعيت ويژه‌اي برخوردار هستند  جمهوري اسلامي ايران نيز در هنگام تصويب اين کنوانسيون اعلام کرد که اين بند در خصوص جمهوري اسلامي ايران است. وضعيت حقوقي درياي خزر برخلاف وضعيت ايران و عراق در اروند رود دو جانبه نيست و در درياي خزر پنج کشور حضور دارند. ما در اين کنوانسيون توانستيم بندي را بگنجانيم که خط مبدا هيچ کشوري بدون توافق ساير کشورها ترسيم نشود و از آن جا که سواحل ايران وضعيت نامناسبي دارند مورد توجه ويژه قرار گيرد.
وي افزود: به جز اين مورد هيچ تصميم ديگري در خصوص تقسيم بستر يا زيربستر يا پهنه درياي خزر گرفته نشده است. در کنوانسيون حقوقي درياي خزر ترتيبات زيست محيطي و کشتيراني مورد توجه قرار گرفته است. نکته مهمي که وابسته به امنيت ملي در اين کنوانسيون است اين است که سياست ما سياست نزديکي با همه همسايگانمان است و اين توافق تضميني خواهد کرد که ما با همسايگان خود روابط خوبي برقرار کنيم. از سوي ديگر اين توافق اجازه نمي‌دهد پهنه آبي مشترک باعث شود تا درياي خزر منطقه‌اي براي حضور نيروهاي خارجي شود. اين نکته بسيار حائز اهميت است که اجازه نمي‌دهد کشورهاي بيگانه در درياي خزر حضور يابند.
وي در ادامه با تاکيد بر اين که ايران به دنبال برقراري روابط بسيار خوب با همسايگان خود است بيان کرد: در عين حال تماميت ارضي براي جمهوري اسلامي ايران بسيار حائز اهميت است و با هيچ کشوري تعارف ندارد و افتخار جمهوري اسلامي در طول اين سال‌ها اين است که يک وجب از سرزمين خود را به کسي نداده است و نخواهد داد. پس از اين که خط مبدا کشور مشخص شود کنوانسيون به مجلس خواهد آمد  و علت اين که تاکنون به مجلس نيامده است اين است که منتظر هستيم تا خط مبدا در درياي خزر ترسيم شود. ما توافق کرده‌ايم و همه ملزم هستند تا اقدامي خلاف اصول کنوانسيون انجام ندهند. تصميم گيري در مورد کنوانسيون حقوقي در   نهايت برعهده مجلس است. تاکنون نيز با اجازه شوراي عالي امنيت ملي و امضاي مقام معظم رهبري همه مراحل طي شده است.
وي در ادامه با تاکيد بر اين که روابط بين الملل براساس اعتماد نيست بلکه بر پايه حفظ منافع ملي است گفت: ما هيچ  گاه منافع ملي را به هيچ دليلي به حراج نمي‌گذاريم و هيچ کس نمي‌تواند به خاک ايران و منافع ملي طمع داشته باشد. ما با همه کشورهايي که با ما دشمني نداشته باشند دوست هستيم؛ با روسيه  و ساير همسايگان خود روابط خوبي داريم اما اين به اين معنا نيست که ما لحظه‌اي در حفظ تماميت ارضي خود غفلت کنيم. در روابط بين المللي اعتقاد داريم که هر کسي به دنبال منافع خود است و هيچ کس براي منافع ما دل نمي‌سوزاند.
وي در ادامه اظهار کرد: بحث محيط زيست درياي خزر بسيار مهم است و به همين دليل ما تاکيد کرده‌ايم تا زماني که پروتکل الحاقي به کنوانسيون محيط زيست  دريايي خزر تصويب نشود کنوانسيون حقوقي درياي خزر نيز مورد تصويب قرار نمي‌گيرد. امنيت درياي خزر بسيار حائز اهميت است و به 5 کشور ساحلي آن سپرده شده است اما اين به اين معنا نيست که نيروي دريايي ساير کشورها بتوانند تا مرزهاي کشور ما پيش بيايد. در قراردادهاي گذشته اجازه داده شده بود تا نيروي دريايي روسيه بتواند تا بندر انزلي ايران بيايد اما اين کنوانسيون اجازه نمي‌دهد که هيچ کشوري  بدون اجازه ما حتي تا مرز 15 مايلي ما در آب‌هاي سرزميني کشور وارد شود. کنوانسيون حقوقي درياي خزر با چشم باز نوشته شده است.
ظريف در ادامه تاکيد کرد: عليرغم تبليغات سلطنت طلبان در زمان رژيم گذشته حتي يک کشتي ايراني اجازه عبور از خط موهومي آستارا و حسين قلي را نداشت و همکاران سابق ما در وزارت خارجه بارها به تحميل شوروي اعتراض  کرده بودند. اما ديگر اين گونه نيست و کشتي‌هاي ايراني مي‌تواند تا هر محلي که مي‌خواهند پيش بروند و بحث مشاع بودن ديگر جايگاهي ندارد. اکنون کشورها فقط در درياي سرزميني خود حق اعمال حاکميت دارند و در منطقه ويژه ماهيگيري حق ويژه ماهيگيري دارند و بقيه دريا براي عبور و مرور همگان آزاد است.
وي در ادامه با تاکيد بر اين که در هيچ کنوانسيوني حق 50 درصدي به هيچ کشوري از خزر داده نشده است بيان کرد: هيچ کنوانسيوني حق 50 درصدي از درياي خزر را به هيچ کشوري نداده است. شوروي سابق درياي خزر را به 4 قسمت تقسيم کرده بود و به ايران تنها اجازه مي‌داد تا خط آستارا حسين قلي پيش برود اما ديگر اين گونه نيست. بايد بار ديگر تاکيد کنم که در جمهوري اسلامي حتي يک وجب از خاک ايران نيز به کسي داده نشده است.
وي افزود: در خصوص بستر و زير بستر درياي خزر از آن جا که اين دريا محصور به 5 کشور است اگر ايران کنار بنشيند آنها خود براي خود تصميم گيري مي‌کنند. اما اکنون ايران اين اجازه را نمي‌دهد. بين قزاقستان و روسيه در مورد قسمت شمالي درياي خزر توافقي صورت گرفته است اما در قسمت جنوبي هيچ توافقي بين کشورها انجام نشده است. اما پروژه‌هاي مشترکي در حال انجام است. آن چه که در يک شبکه روسي در خصوص حقوق درياي خزر مطرح شد هيچ ارتباطي با دولت روسيه ندارد و دولت روسيه اين موضوع را تکذيب کرد؛ حتي بعدها اين فيلم مجددا به صورت تحريف شده براي شکستن غرور ملي ايرانيان در شبکه‌هاي اجتماعي پخش شد اما واقعيتي ندارد و ايران با قاطعيت از تماميت ارضي خود دفاع کرده و خواهد کرد و برايش يک امر مقدس است.
وي در ادامه با تاکيد بر اين که مذاکرات در خصوص کنوانسيون حقوقي درياي خزر در زمان اوج قدرت ايران شکل گرفت بيان کرد: اين مذاکرات در سال‌هاي 94، 95 و 96 که  در زماني که جمهوري اسلامي ايران در اوج قدرت بود نهايي شد البته من اعتقاد دارم که امروز نيز ايران در اوج قدرت است و در حوزه ميداني و بين المللي در اوج قرار داريم. آمريکا عليرغم هزينه‌هاي بسياري که کرده است اما در تمامي عرصه‌هاي بين المللي محکوم است و هر جلسه‌اي که تشکيل مي‌دهد در نهايت خود محکوم مي‌شود. آمريکا با استفاده از مزيت اقتصادي که دارد همه کشورها را تحت فشار قرار مي‌دهد که در نهايت استفاده بيش از حد از اين اهرم نيز منجر به بي تاثير شدن آن خواهد شد.
ظريف در پايان گفت: بنده معتقد هستيم که هيچ تحميلي به جمهوري اسلامي ايران در اين کنوانسيون نشده است و چه در مورد ترسيم خط مبدا و چه در مورد ضرورت اجماع براي تعيين خط مبدا چه در خصوص وضعيت نامناسب  سواحل ايران و چه در مورد حضور نظامي در درياي خزر جمهوري اسلامي ايران توانسته سياست‌هاي خود را بگنجاند. کنوانسيون درياي خزر منافع جمهوري اسلامي ايران را حفظ خواهد کرد. اما نظر نهايي با مجلس است پس از تعيين خط مبدا اين کنوانسيون به  مجلس مي‌آيد اما اگر مورد پذيرش مجلس قرار نگيرد ما به 4 کشور ديگر اعلام مي‌کنيم که ايران کنوانسيون را نپذيرفته است اما شرايط خوبي براي کشور نخواهد بود در نهايت تصميم نهايي با مجلس خواهد بود.