اجرای اینستکس نتیجه سرنگونی پهپاد بود

یک کارشناس مسایل بین‌الملل گفت: اقدام ایران در سرنگونی پهپاد آمریکایی پیامی در راستای نشان دادن توان و اراده ایران بود و باعث شد تا اروپایی‌ها با تایید آمریکا،‌ اینستکس را هر چه سریع‌تر اجرایی کنند از این رو ایران برای برداشتن گام بعدی در کاهش تعهدات عجله‌ای نباید داشته باشد.
به گزارش ايسنا، رحمان قهرمان‌پور درباره آغاز فعالیت اینستکس از سوی اتحادیه اروپا و درخواست این کشورها از ایران برای باقی ماندن در برجام و در عین حال موضع ایران که گفته است اقدامات انجام شده برای متوقف کردن تصمیم ایران کافی نیست گفت: بعد از سرنگونی پهپاد آمریکایی اتفاق مهمی رخ داد و آن این بود که دو طرف در ارزیابی‌هایشان از رفتار یکدیگر بازبینی کرده یا تغییر نظر دادند. آمریکا و اروپا تصمیم ایران برای کاهش تعهدات برجامی اش را جدی نمی‌گرفتند اما با این اتفاق کاملاً متوجه توان و اراده ایران شدند.
وی سرنگونی پهپاد آمریکایی را از منظر اعتبار و اراده ایران در نشان دادن "بازدارندگی" مهم ارزیابی کرد و افزود: این اقدام بدون شک همان اقدامی است که ایران را از بن بست استراتژیک خارج کرد و زمین بازی را به نفع ایران تا حدود زیادی تغییر داد و توپ را در زمین آمریکا و اروپا انداخت. اروپایی‌ها تا قبل از آن اصلاً ایران را در بحث واکنش متقابل به خروج آمریکا و اجرای تحریم‌ها جدی نمی‌گرفتند اما بعد از آن شاهد بودیم که به موضوع اجرایی شدن اینستکس سرعت دادند. در این رابطه نیز معتقدم حتماً با نظر مثبت آمریکا اقدام کردند چرا که از سوی آمریکا اینستکس نیز با تهدید تحریم شدن مواجه شده بود که اروپایی‌ها تحت این عنوان اجرای آن را به تأخیر می‌انداختند.
قهرمان‌پور با بیان این‌که بعد از سرنگونی پهپاد آمریکایی هم‌چنان توپ در زمین آمریکاست و ایران عجله‌ای برای برداشتن گام دوم در اجرای تصمیمش برای کاهش تعهدات برجامی ندارد اظهار کرد: حتی اگر ایران به سمت تکمیل گام اول یا اجرای گام دوم نرود منطقی است چرا که ایران گام مهمی را در بر هم زدن بن بست استراتژیک علیه خود برداشت. ایران پیام خود را به خوبی به طرف‌های مقابل فرستاده است و باید منتظر واکنش طرف‌های مقابل باشد. بعد از ارزیابی دقیق واکنش طرف‌های مقابل به ویژه اروپایی‌ها، ایران می‌تواند برای گام بعدی اقدام کند.
وی ادامه داد: امروز آمریکا به خوبی متوجه شده است که اگر فشار را به ایران بیشتر کند ایران ساکت نمی‌نشیند از این رو فکر می‌کنم تا حدود زیادی ایران از گوشه رینگی که آمریکا برای او در ماه‌های اخیر ایجاد کرده بود خود را خارج کرده است. در این مرحله مهم مدیریت زمان و توانمندی‌هاست.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این پرسش که دو طرف سعی در بالا بردن تنش دارند تا از بن بست استراتژیک به نفع خود خارج شوند اما آستانه آن کجاست که تنش از سطح مدیریت‌شده خود عبور نکند؟ گفت: این مساله به برداشت بازیگران از صحنه بستگی دارد. اگر ترامپ به سرنگونی پهپاد واکنش نشان می‌داد یعنی از نظر آمریکا تنش به اوج خود رسیده است اما چون به تأخیر انداخته یعنی فکر می‌کند هنوز تنش به مرحله عملیاتی و درگیری نرسیده است. در این رابطه ضرورت اطلاعات درست و تحلیل دقیق آنها که در اختیار تصمیم‌گیران قرار می‌گیرد بسیار حائز اهمیت است. ایران در مواضع خود اعلام می‌کند که دنبال جنگ نیست و شروع کننده آن هم نیست اما اگر بزنند پاسخ می‌دهد؛ این‌که طرف مقابل این پیام را به همین شکل دریافت کند مساله بسیار مهمی است که باید در صحنه بازیگران و انتقال اطلاعات درست مراقب آن بود.
قهرمان‌پور تصریح کرد: معتقدم ایران و آمریکا هنوز به جایی نرسیدند که بگوییم بحران میان آنها به اوج خود رسیده است اما هم‌چنان این نگرانی و احتمال وجود دارد که هر لحظه یکی از طرف‌ها برای خروج خود از بن بست اقدامی محدود یا از منظر خود کنترل‌شده انجام دهد.
وی درباره رویکرد آمریکا ادامه داد: به نظر نمی‌آید ترامپ بدون دریافت موافقت دموکرات‌ها و اجماع در داخل آمریکا و دریافت اجماع بین‌المللی به اقدامی مبتنی بر درگیری با ایران در منطقه دست بزند. اگر بتواند دموکرات‌ها را ساکت کند و خود را مجبور به درگیری با ایران نشان دهد به طوری که دیگر چاره‌ای برایش باقی نمانده است حتی داشتن اجماع بین‌المللی هم برایش مهم نیست و کار خود را انجام می‌دهد اما معتقدم آمریکا هنوز به این مرحله و باور نرسیده است که بحران با ایران به اوج خود رسیده است