صدا و سیما در سیبل انتقادهای مجازی

زیر سوال رفتن انتخاب بهترین برنامه صدا و سیما طی یک سال گذشته، بار دیگر عملکرد و رویکرد این رسانه را در معرض ارزیابی افکار عمومی قرار داده است.
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، کاربران شبکه اجتماعی توییتر در دو روز گذشته افزون بر اما و اگرهای انتخاب برترین برنامه سال در صدا و سیما، مسایلی چون مصوبه تازه نمایندگان مجلس در تحدید دوره های نمایندگی به سه دوره و مستند پخش شده «ایستگاه پایانی دروغ» در افشای پشت پرده های کانال تلگرامی «آمدنیوز» را مورد توجه قرار دادند.
این گزارش به بررسی تحلیلی محتوای توییتر در خصوص این سه موضوع پرداخته است.

**نظرسنجی یا نظرسازی؟
نظرسنجی صدا و سیما برای انتخاب بهترین برنامه یک سال گذشته خبر ساز شده است. تغییر یکباره آمارهای نظرسنجی مردم در خصوص برنامه های «نود» و «برنده باش» شبهه هایی را در این خصوص به وجود آورد؛ شبهه ایی که با ارایه مستندات از سوی وزیر ارتباطات اثبات شد و موج گسترده ای از واکنش ها را در فضای مجازی به دنبال آورد.
هشتگ هایی چون «#حق الناس»، «#گزارش_به_مردم»، «#نود»، «#برنده_باش»، «#تقلب» و ... نشانگر توییت های کاربران در این زمینه بود.
بسیاری از کاربران افزایش یکباره رای برنامه برنده باش را «غیر منطقی»، «ساختگی»، «نظرسازی» و ... عنوان کردند و اقدامات اینچنینی از سوی صدا و سیما را مسبب کاهش بیشتر اعتماد مردم به این رسانه دانستند.
کاربری نوشت: «در تمام بیست روز گذشته یک میلیون نفر به برنده باش رای دادند و در ۴۸ ساعت گذشته یک میلیون و هفتصد هزار رای به یک میلیون رای قبلی اضافه شد، زیبا نیست؟»
تعداد قابل توجهی از کاربران به تقبیح اقدام صدا و سیما در این خصوص پرداختند و آنچه را «روندهای غیر مردمی» در این نهاد خواندند مبنای نقد خود از این رسانه قرار دادند.
«محمدجواد حق شناس» عضو شورای شهر هم در توییت خود در مورد «دستکاری در نظر مردم» نوشت: «عاقبت تخم مرغ دزدی شتردزدی است».
«محمدجواد آذری جهرمی» با انتشار داده نماهایی از روند واقعی افزایش آرای دو برنامه نود و برنده باش در کنار آمارهای «دستکاری شده» نوشت: «تصاویر زیر، گویای بخشی از اتفاقاتی است که در نظرسنجیِ انتخاب محبوبترین برنامه سال صداوسیما، رخ داده است. گزارشِ بررسی تکمیلی در حال نهایی شدن است. نتایج برای رسیدگی به صداوسیما و پلیس فتا ارسال خواهد شد.»
جهرمی در توییت دیگری نیز با ارایه مستندات، مسبوق سابقه بودن دستکاری نظر مردم در انتخاب محبوبترین برنامه سال صدا و سیما در روزهای گذشته را اثبات کرد و نوشت: «بررسیهای بیشتر نشان می‌دهد، دستکاری در نظر مردم برای انتخاب محبوبترین برنامه سال صداوسیما صرفا برای یک روز نبوده و در سه روز متوالی صورت پذیرفته است.»
بسیاری از کاربران از اطلاع رسانی درست وزیر ارتباطات در این خصوص استقبال کرده و شکل گیری سازوکارهای «شفاف سازی» را موجب کاهش بی صداقتی ها و اصلاح دیگر روندهای سازمانی و نهادی در کشور دانسته اند.

**اما و اگرهای مصوبه جدید مجلس
مصوبه جدید مجلس مبنی بر تحدید دوره های نمایندگی مجلس برای نمایندگان نظرهای متفاوتی را میان کاربران فضای مجازی به دنبال داشته است.
هشتگ هایی چون «#سه_دوره_متوالی»، «#مجلس»، «#محدودیت_نمایندگی»، «#جوان_گرایی» ذیل توییت هایی با این موضوع درج شده بود.
گروهی از کاربران از این مصوبه استقبال کردند و اجرایی شدن آن را موجب گردش نخبگان و کاهش موانع برای حضور جوانان در رده های تصمیم گیری کشور دانستند. کاربری از این مصوبه با عنوان «پایان زعامت پدرسالاران پارلمان» نام برد.
«محمدرضا بادامچی» نماینده مجلس هم در صفحه خود «محدودیت نمایندگی» را «فرصتی ارزشمند برای جوانان و تلاشی دیگر برای تحقق جوان‌گرایی» دانست.
تعدادی از کاربران به شمارش و انتشار نام نمایندگانی پرداختند که در دوره بعدی نمی توانند به مجلس راه یابند. در توییتی می خوانیم: «اگر شورای نگهبان مصوبه مجلس درباره ممنوعیت حضور بیش از سه دوره متوالی در مجلس را تایید کند، در مجلس یازدهم 34 نماینده به ویژه علی لاریجانی، مسعود پزشکیان، علی مطهری و کریمی قدوسی غایب خواهند بود.»
برخی کاربران چنین مصوبه ای را در تضاد با اصول قانون اساسی و اسناد بالادستی کشورمان دانسته اند. در توییتی آمده است: « نمایندگان این مجلس حتی توجه ندارند که مصوبات نباید در تضاد یا خلاف قوانین بالادستی کشور باشند و این مصوبه جدید بر خلاف قانون اساسی است. یعنی کسی نبود تذکردهد یا برای شوآف تصویب کردند که بعدتر رد شود؟»
«الهام فخاری» عضو شورای شهر در توییتر خود چنین نگاشت: «این مصوبه مجلس با حقوق اساسی شهروندان در قانون اساسی تضاد و تعارض دارد. هر شهروند ایرانی حق دارد برای نمایندگی مردم نامزد شود و این رای مردم است که تعیین می‌کند نماینده‌شان شود یا نه.»
برخی اما طرح چنین مسایلی در مجلس را عاری از اهمیت دانستند و مجلس را به بی توجهی به مسایل اساسی کشور متهم کردند. «عباس عبدی» فعال سیاسی اصلاح طلب در صفحه خود آورد: «درباره طرح نمایندگان برای محدودیت انتخاب بیش از ۳ دوره پیاپی هر نماینده؛ باید گفت همین مساله نشان‌دهنده بی‌توجهی مجلس به مسائل اساسی کشور و پرداختن به نقاشی‌های ایوان است. در نهایت با وجود این مجالس فرقی نمی‌کند که نمایندگانش جدید باشند یا باسابقه و قدیمی.»
تعدادی از کاربران با اشاره به آنچه پیامدهای نامطلوب چنین مصوبه ای خواندند، خواهان تدبیر اندیشی برای بهره گیری از توان و ظرفیت نمایندگان با تجربه مجلس شدند و پیشنهادهایی را هم مطرح کردند.
«محمد سالاری» عضو شورای شهر در صفحه خود نوشت: «ممنوعیت کاندیداتوری افرادی که سه دوره متوالی نماینده مجلس بودند، موجب تنزل سطح تجربه قانونگذاری خواهد شد، ضمن اینکه اجازه کاندیداتوری مجدد بعد از یک دوره استراحت نیز خود به خود موضوع جوانگرایی را منتفی می کند. با این شرایط تشکیل مجلس سنا با حضور نخبگان در کشور یک ضرورت است.»

**ایستگاه پایانی دروغ
پخش مستندی با عنوان «ایستگاه پایانی دروغ» در صدا و سیما در خصوص افشای پشت پرده های کانال تلگرامی «آمدنیوز» در فضای مجازی خبرساز شده است.
کاربران با هشتگ هایی چون «#ایستگاه_پایانی_دروغ»، «#روح الله_زم»، «#آمد_نیوز» و .. از زاویه های مختلفی به این موضوع پرداختند.
تعدادی از کاربران پخش این مستند را موجب افشا شدن پشت پرده های کانال «آمد نیوز» و آگاه شدن مردم دانستند. «سید محمد حسینی» وزیر ارشاد دولت دهم در توییتر خود نوشت: «روح‌الله زم پدر معنوی و خورشید اپوزیسیون و همپالکی هایش تحت حفاظت سرویس اطلاعاتی فرانسه و با اجرای پروژه کوروش۲ و ۱۷دی به کمک رمال یهودی و بواسطه روشن کردن شمع آبی و پوشیدن لباس صورتی، فرسنگها مرزهای بلاهت را جابجا کردند تا در ایستگاه پایانی دروغ سمفونی حماقت را بنوازند!»
برخی دیگر از کاربران هم ایده غالب این مستند مبنی بر اینکه کانال آمدنیوز تحت اشراف اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران بوده را مورد تشکیک قرار دادند. کاربری نوشت: «در ایستگاه پایانی دروغ می گویند ما کاملا بر آمدنیوز سوار بودیم و با هماهنگی ما بود، خیلی هم خوب و عالی. سوال این است که چرا به بهانه کانالی که خودتان رویش سوار بودید، کل تلگرام را فیلتر کردید؟ یا چرا با این کانال بی ‌اعتمادی به جمهوری اسلامی را با دروغ های آنچنانی به مردم تزریق کردید؟»
در توییتی دیگر هم می خوانیم: «در یک‌سال گذشته، چندین روزنامه‌نگار به اتهام ارتباط با آمدنیوز احضار، بازجویی و بازداشت شدند. می‌گویید از اول اشراف اطلاعاتی داشتید و برای خودشیفته‌ای روان‌پریش دام گذاشته بودید، قبول. شهامت اعتراف به اشتباه و انصاف عذرخواهی وجود دارد؟»
برخی نیز از زاویه ای متفاوت به ارتباط آمدنیوز با جریان های داخلی نگاه کردند. در توییتی می خوانیم: «مستند پایان یک دروغ در مورد زم را از زاویه داخلی هم نگاه کنید. مشخص می شود سرنخ زدن جریان اصلاحات در آمدنیوز از کجا خط‌ دهی می شد.»
برخی زمان برگزاری این مستند در صدا و سیما را معنادار دانسته اند و در مورد آن گمانه هایی را مطرح کرده اند. در این زمینه، براندازان مدعی شدند تهیه این مستند نه صرفا برای افشاگری علیه زم، بلکه به واسطه نگرانی مسوولان از «پروژه ققنوس» بوده است و مرتبط کردن این پروژه به زم، این هدف را برآورده می کند. این گروه مفروضات و مستندات این برنامه را زیر سوال برده اند.