سانسور در صداوسیما با توجه به گسترش شبکههای مجازی به رویکردی بیمعنی تبدیل شده است. با این حال این روند همچنان در رسانه ملی ادامه دارد که اغلب باعث بیشتر دیده شدن بخش حذفشده در فضای مجازی خواهد شد؛ بر این اساس حذف قسمتهایی از یک رویداد در شبکههای تلویزیونی، نه تنها مانعی برای دیده شدن محسوب نمیشود که در نهایت به سلب اعتماد مخاطبان نسبت به یک رسانه هم منجر خواهد شد.
نمونه اخیر از چنین سانسورهایی در صداوسیما، پخش مراسم اختتامیه نهمین دوره جشنواره مردمی فیلم عمار است؛ این مراسم در حالی به صورت زنده از شبکه نمایش به روی آنتن رفت که بخشهایی از صحبتهای یکی از برگزیدگان به هنگام دریافت جایزهاش پخش نشد. در پی این اتفاق بخشهای پخشنشده از صحبتهای این تهیهکننده در فضای مجازی منتشر و واکنش کاربران را به همراه داشت؛ کاربرانی که در مواردی حتی بدون اطلاع دقیق از موضوعی صرفا به انتقاد میپردارند.
بیژن نفیسی ـ روزنامهنگار ـ در گفتوگو با ایسنا با اشاره به سانسور در رسانههای دیداری و نوشتاری بیان کرد: وقتی برنامهای برگزار میشود و به هنگام پوشش آن تغییراتی از سوی رسانهها رخ میدهد ـ در تلویزیون و رادیو بیشتر و در رسانههای نوشتاری کمتر ـ این تغییر نمود پیدا میکند. در واقع زمانی که بیننده تلویزیون را تماشا میکند و رادیو گوش میدهد، چون همه حواسش معطوف به برنامهای است که به روی آنتن میرود، اگر خللی در پخش ایجاد شود و بخواهند عادی جلوه دهند، سختتر خواهد شد.
او ادامه داد: وقتی برنامهای به صورت زنده روی آنتن میرود، باید همه جوانب و مسائل را در نظر بگیرند. اگر حین پخش زنده اتفاقی بیفتد نمیتوان آن را نادیده یا جلوی پخش آن را گرفت. قطع ناگهانی بخشی از برنامه میتواند بازار شایعات و مسائل حاشیهای را افزایش دهد؛ برای مثال در پخش مسابقات ورزشی، زمانی که سانسور اتفاق میافتد، بیننده متوجه خواهد شد.
این روزنامهنگار قدیمی بیان کرد: ابعاد و حواشی جریان را نباید بیشتر کنیم تا شایعات و مسائلی که ممکن است واقعیت نباشد، در کنار آن ایجاد نشود. وقتی اتفاقی رخ میدهد، بهترین کار این است که از آن رخداد جلوگیری نشود و اگر قرار است مقابله شود باید از قبل پیشبینیهای لازم انجام شده باشد.
نفیسی اظهار کرد: زمانی که برنامهای با چارچوبی معین اجرا میشود، مسوولان برگزارکننده، نباید اجازه دهند خارج از برنامه اتفاقی بیفتد و هرج و مرج ایجاد شود. اگر حرکت غیرمنتظرهای رخ دهد باید شیوه برخورد با آن را بدانند و در نظر بگیرند.
او درباره انتقادپذیری در بستر جامعه تصریح کرد: همیشه باید ظرفیت انتقاد و تعریف و تمجید را داشته باشیم و این بستر در جامعه فراهم باشد. همچنین باید بدانیم انتقاد مساله بدی نیست و اگر نظر مخالفی ابراز شود، خوب است به دلیل اینکه نقاط ضعف خود را میفهمیم. این فهم باعث میشود که برای بهبود حرکتی کنیم یا اگر مساله اشتباه بیان شده باشد آن را توجیه کنیم. این نوع دیالوگها در سطح جامعه بخصوص از رسانه پربینندهای مثل تلویزیون کمک میکند به ابهامات و سوالات در جامعه پاسخ داده و برطرف شود. باید تحمل انتقاد را همیشه داشته باشیم اما آماده پاسخگویی مناسب هم باشیم یا اگر اشتباه کردیم آماده اعتراف هم باشیم؛ البته اعتراف شجاعت میخواهد.