چهار ابهام حادثه «اتوبوس مرگ» در دانشگاه آزاد

حادثه «اتوبوس مرگ» در دانشگاه آزاد که تاکنون ده کشته برجای گذشته است، نمونه‌ای از حوادثی است که به راحتی امکان اجتناب از آن وجود داشته است. مجموعه‌ای از خطاها و اشتباهات مکرر وجود داشته که در نتیجه آن، این حادثه روی داده است. دانشگاه مگر پیست اسکی است که در ارتفاع بیش از ۱۸۰۰ متری ساخته شود و برای دسترسی به آن، دانشجویان مجبور شوند از هفت کیلومتر جاده کوهستانی خطرناک عبور کنند؟ جاده گارد ریل نداشته است و پروژه معروف تله کابین دانشگاه نیز معلوم نیست به چه علت متوقف شده است... مردم سالاری آنلاین، ابهامات حادثه واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد و خطاهایی که به بروز این حادثه منجر شدند را بررسی می‌کند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، حادثه واژگونی اتوبوس حامل دانشجویان در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد در تهران، تاکنون ده کشته داشته و طبق گفته‌های سخنگوی سازمان اورژانس کشور، حال سه تن از مصدومان این حادثه نیز وخیم است. در حال حاضر ۲۵ نفر از مصدومان این حادثه در بیمارستان، بستری هستند.
 
ابهام اول: دانشگاهی در ارتفاع ۱۸۰۰ متری!
اولین مورد عجیب در حادثه اتوبوس واحد علوم و تحقیقات، خود این واحد دانشگاهی است. چرا یک واحد از دانشگاه آزاد باید در ارتفاع بیش از ۱۸۰۰ متری ساخته شود؟! اگر هدف ساخت دانشگاه باشد، دانشجویان قصد دارند به دانشگاه بروند و هدف تفریح در کوه‌های شمال غرب تهران نیست. واحد علوم و تحقیقات در حریم منطقه ۵ تهران قرار دارد و در این منطقه، طبق ضوابط شهرداری، ساخت و ساز در ارتفاع بالاتر از ۱۶۰۰ متر از سطح دریا ممنوع است. مشخص نیست در تمام این سال‌ها، چگونه ساخت و سازهای دانشگاه آزاد در ارتفاعی بالاتر ادامه یافته است!
 
ابهام دوم: جاده‌ای کوهستانی، بدون گارد ریل!
اتوبوس حامل دانشجویان در واحد علوم و تحقیقات، به راحتی از مسیر خود خارج شده، ۹۰ متر بیرون از مسیر «قِل» خورده است و در نهایت پس از برخورد با دیواره بتنی، واژگون شده است. این جاده چرا گارد ریل نداشته است؟ چرا جاده‌ای که در مسیر سخت کوهستانی قرار دارد، نباید حفاظی محکم برای جلوگیری از انحراف خودروها داشته باشد؛ آن‌هم جاده‌ای که در محوطه دانشگاه قرار دارد؟! سرهنگ حسن عابدی جانشین رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ گفته است «پلیس در داخل محوطه دانشگاهی حضور نداشته و عوامل دانشگاه در آنجا مستقر هستند». این گفته بدان معناست که دانشگاه آزاد، ضوابط ایمنی را در ساخت واحد علوم و تحقیقات رعایت نکرده است.
 
ابهام سوم: اتوبوسی فرسوده و ترمزبریده!
دانشجویان مصدوم این حادثه به رسانه‌ها گفته‌اند که دلیل حادثه، ترمز بریدن اتوبوس بوده است. یکی از دانشجویان مصدوم به ایسنا گفته است: «از ساختمان ابن سینا پایین می‌اومدیم، راننده گفت ماشینش ترمز نمی‌گیره. البته اولش نگفت اما وقتی به وسطای راه رسیدیم بلند داد می‌زد که ماشین ترمز نمی‌گیره. البته بچه‌هایی که اون ماشین رو می‌شناختند می‌گفتند که دیروز هم همین مشکل رو داشته و راننده گفته که ترمز نمی‌گیره ولی بازم امروز مسافر سوار کرده! سرعتش همین جوری زیاد و زیادتر می‌شد اینقدر سرعت زیاد شد که در پشتی اتوبوس باز شد و بچه‌ها که از جلو پا می‌شدن و به عقب می‌اومدن دونه دونه از اتوبوس پرت شدن بیرون و منم از در پشتی پرت شدم بیرون و دیگه نفهمیدم چی شد. اما ماشین راننده مشکل داشت و اینکه گفتند سکته کرده نیست. چون خودش گفت ترمز نمی‌گیره و خیلی بد می‌رفت».
قابل ذکر است که شایعاتی در مورد سکته کردن راننده نیز مطرح شده بود، که با توجه به اظهارات مصدومان، بعید است صحت داشته باشد.
علت اصلی حادثه، به احتمال قوی نقص فنی در سیستم ترمز اتوبوس بوده است. سوال این است که چرا در جاده‌ای کوهستانی و با پیچ‌های خطرناک باید از خودروهای فرسوده برای جابجایی دانشجویان استفاده شود. واحد علوم و تحقیقات، «بزرگ‌ترین و برترین» واحد دانشگاه آزاد محسوب می‌شود. چرا در این واحد باید وضعیت این‌گونه باشد؟ چرا نباید درآمدهای این دانشگاه صرف ایمنی دانشجویان شود؟!
 
ابهام چهارم: توقف پروژه تله‌کابین دانشگاه
زمانی که محسن هاشمی معاون عمرانی دانشگاه آزاد بود، طرح جایگزینی سیستم جابجایی دانشجویان وکارمندان واحد علوم وتحقیقات از اتوبوس به حمل ونقل کابلی (تله‌کابین) را مطرح کرد. ایده این طرح در سال ۹۲ مطرح شده بود.
محمدعلی کرونی مدیر سابق کنترل پروژه سامانه حمل ونقل کابلی واحد علوم و تحقیقات در مورد طرح احداث تله‌کابین گفته است: «بر اساس این طرح، مسافت حدود هفت کیلومتری کوهستانی و خطرناکِ واحد علوم و تحقیقات با احداث یک سامانه حمل و نقل کابلی به کمتر از یک چهارم مسیر، یعنی ۱۸۰۰ متر و چهار ایستگاه در مکان‌های دانشجویی، کاهش پیدا می‌کرد. در این طرح با محاسبه هزینه جابجایی دانشجویان با اتوبوس، اتلاف وقت، سوخت و درآمدزایی تله‌کابین در روزهای تعطیل برای کوهنوردی وگردشگری شهروندان تهرانی، بازگشت سرمایه این سیستم برای دانشگاه آزاد با احداث تله‌کابین در کمتر از سه سال پیش‌بینی شده بود. عملیات اجرایی تله‌کابین در سال ۱۳۹۴ آغاز شد... در تابستان سال ۱۳۹۵ در حالی که کلیه تجهیزات سامانه حمل و نقل کابلی واحد علوم و تحقیقات وارد کشور شده بود، مورد تست قرار گرفته بود و پیشرفت پروژه به حدود ۸۰ درصد رسیده بود و می‌توانست ظرف سه ماه راه‌اندازی شود، با تغییر مدیریتی دانشگاه آزاد این پروژه متوقف شد. همچنان پس از گذشت ۳۰ ماه، این پروژه متوقف است و تجهیزات مدرن آن، در انبار واحد علوم و تحقیقات رها شده است». مشخص نیست چرا علی‌رغم پیشرفت ۸۰ درصدی، این پروژه توسط مدیریت دانشگاه آزاد در سالیان گذشته متوقف شده است؟