عوارض پرداختی شهروندان تهرانی در جیب هیئتهای مذهبی

 سالها است که از محل عوارضهای پرداختی شهروندان به شهرداری تهران کمکهای بلاعوض به هیئتهای مذهبی می‌شود، تا آنجا که، چند روز پیش، ناهید خداکرمی، عضو شورای شهر تهران‌، گفت: «در سالهای گذشته صدها هیئت، بدون آنکه شرایط لازم را داشته باشند، فقط و فقط با هدف استفاده از بن و بودجه‌ی شهرداری تاسیس شدند.»
به گزارش «مردم‌سالاری آنلاین»، خداکرمی افزوده است که شهرداری تهران برای پشتیبانی از هیئتهای مذهبی بر آن است، همچون ۱۵ دوره‌ی گذشته، امسال نیز نمایشگاه «عطر سیب» را در محرم از محل بودجه‌ی شهرداری برپا کند که به گفته‌ی ایشان برگزاری این نمایشگاه «جزو وظایف و مأموریتهاى شهرداری تهران محسوب نمی‌شود»، لیک شهردار، محمدعلی افشانی، به رغم نداشتن ردیف بودجه‌‌ای برای این نمایشگاه، تصمیم دارد که از محل بودجه‌ی در اختیار خود بار دیگر این نمایشگاه را که  در سه سال گذشته، هر سال نزدیک هفت میلیارد تومان برای شهروندان تهرانی هزینه در بر داشته باز برپا کند.
با همه‌ی این انتقادها، نمایشگاه عطر سیب صبح شنبه برپا شد تا وسایل آشپزخانه و پرچم و صوتی و تصویری و دیگر اقلام مصرفی هیئتهای مذهبی در اختیارشان گذاشته شود؛ ضمن اینکه فروشگاه شهروند هم برنج و روغن و گوشت و دیگر مواد غذایی هیئتها را با تخفیفی ویژه به آنها عرضه خواهد داشت.
گفتنی است که هزینه‌ی برپایی نمایشگاه عطر سیب، جدا از ردیف بودجه‌ی دو میلیارد و ۳۶۰ میلیون تومانی برای «تکریم آیینها و فعالیتهای عاشورایی و اربعین»، و نیز جدا از ردیف بودجه‌ی ۱۰ میلیارد تومانی شهرداری برای برگزاری برنامه‌ی پیاده‌روی اربعین است.
این پرداختیها از جیب شهروندان تهرانی در حالی صورت می‌گیرد که بسیاری از برنامه‌های توسعه‌ی شهری تهران معلق مانده و، به گفته‌ی خداکرمی، شهرداری تهران نزدیک ۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد. پیرو همین بدهیهای کلان است که رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، مرتضی الویری، نیز گفته است: «شهرداری تهران به جای کمک به هیئتهای مذهبی و دولتی کردن آنها بهتر است پول و اعتبارات را به پیمانکارانی بدهد که هر روز در مقابل شورای شهر تهران تجمع می‌کنند.»
میزان بودجه و چگونگی هزینه‌‌کرد شهرداری در محرم و صفر چندان روشن نیست، ولی آن‌گونه که به تازگی ابوالفضل قناعتی، عضو پیشین شورای شهر تهران، گفته است، در دوره‌های پیشین، بودجه‌ای نزدیک به دو هزار میلیارد تومان به فعالیتهای فرهنگی و دینی اختصاص داده شده بود که گویا این هزینه‌کردها در دور تازه‌ی مدیریت شهری کاهش یافته است.
برپایه‌ی گفته‌ی اعضای شورای شهر، در سال ۹۴، هر چند شهرداری تهران پنج میلیارد تومان برای هزینه‌کرد در ایام اربعین تصویب کرده بود لیک سه برابر، ۱۵ میلیارد تومان، هزینه شده بود. در سال ۹۵ نیز این مبلغ به ۴۰ میلیارد تومان افزایش پیدا کرد و در سال ۹۶ نیز اعتبارات اربعین شهرداری تهران افزایش ۱۰۰ درصدی داشته است. پرداختیهای شهرداری در محرم از اموال عمومی، سال گذشته نیز اعتراضهایی در شواری شهر برانگیخته بود، تا آنجا که شهربانو امانی گفته بود: «چراغی که به خانه روا است به مسجد حرام است. اعتبار شهرداری تهران نیز نباید در جای دیگری هزینه شود. مشکلات شهری به‌زمین‌مانده در شهر بسیار است. باید اعلام شود که هزینه‌فایده‌ی اقدامات شهرداری در ایام اربعین چیست.» حجت نظری نیز به هزینه‌کردهای شهرداری تهران در عراق اشاره کرده و گفته بود: «در شرایطی که در کشور مشکل کمبود مدرسه و مدارس فرسوده را داریم باید مشخص شود که احداث مدرسه در نجف و کربلا نیز جرو مراسم اربعین است یا خیر و مجموعه مدیران شهری باید پاسخگو باشند که قرار است چه میزان اعتبار در ایام اربعین هزینه شود.»
 
پیش‌ترها عزاداریها مردمی بود و مردم هزینه‌ها را از جیب خودشان می‌دادند و چراغ مسجدها و حسینه‌ها نیز از پول مردم روشن بود. پولِ اطعام را نیز خود خیرین مردمی و کسانی از این دست می‌دادند. در این شیوه‌ی سنتی عزاداری، مردم تعلق خاطری بیشتر احساس می‌کردند، چون‌که همه چیز را از خودشان می‌دانستند. اما در سالهای اخیر ورود دستگاههایی همچون شهرداری و وابسته کردن عزاداریها به درآمدهای عمومی، که باید در جاهایی دیگر صرف شوند، به آفت عزداریها تبدیل شده است. خطر چنین حرمت‌شکنیهایی این است که با وابسته شدن عزاداریها به بودجه‌های عمومی، دلبستگی مردم به محرم کمرنگ شود. خطر دیگر این است که مسئولان پرداخت‌کننده‌ی این هزینه‌ها در پی بهره‌برداری سیاسی از این دست پیشتیبانیها باشند و عزاداریها را به اغراض سیاسی و شخصی خویش آلوده کنند. آسیب دیگر نیز این است که شهرداریها با ساخت تکیه‌ها در خیابانها و کوچه‌ها در محرم و صفر نه تنها مسجدها را، که باید مرکز اصلی گردهمایی مردم باشد، خالی می‌کنند که منجر به تهی شدن عزاداریها از محتوای اصلی، ایجاد مزاحمت و مشکل برای شهروندان ازطریق ایجاد راه‌بندان و تولید صداهای ناهنجار که هیچ ربطی هم به عزاداری سنتی ندارند ونیز میدان‌داری افراد ناآگاه می‌شوند.
با این آفتها و آسیبهایی که اقدامات شهرداری به عزاداریها محرم و صفر می‌زند، باز این پرسش همچنان مطرح است که شهرداریها با چه پروانه‌ی قانونی و شرعی‌ای عوارضهایی که از شهروندان می‌گیرند تا با آنها شهر را اداره کنند ـ شهرهایی که خود هزارویک مشکل و گرفتاری دارند ـ صرف غذای رایگان به توده‌ی مردم و هزینه‌هایی از این دست می‌کنند؟!