دونالد ترامپ پس از کش و قوسهای فراوان و تهدیدات مکرر، سرانجام به وعده انتخاباتی خود عمل کرده و از برجام خارج شد. اقدامی که واکنشهای متفاوتی را چه در داخل و چه در خارج از کشور در پی داشت. هرچند زمزمه های مربوط به خروج ترامپ از توافق هسته ای ایران و کشورهای 1+5 از مدتها پیش شنیده میشد و واکنش مخالفان داخلی برجام نیز قابل پیش بینی بود اما نقش رسانه ملی در پوشش اخبار مربوط به این اتفاق و تهیه گزارشهای متعدد در برابر این تصمیم جای تامل و شگفتی دارد.
به گزارش
مردم سالاری آنلاین، مصاحبه با زنان و مردان کهنسال و کودکانی که تنها واکنششان نسبت به خروج از برجام خنده هایی از ته دل است. پسران و دختران نوجوانی که در جواب گزارشگر با بی تفاوتی شانه بالا انداخته و از بی اهمیتی این مسئله سخن می گویند. نکته جالب در این گزارش ها، خوشحالی مردم از اقدام ترامپ است. هیجان وصف ناپذیری که دلیل آن فقط خروج ترامپ از برجام است. سوال گزارشگر برنامه سن و سال نمیشناسد و همه طیفهای جامعه را شامل می شود، از خردسالان تا کهنسالان.
میزان آگاهی جامعه از مفاد برجام
نقش و جایگاه رسانهها در آگاهی اذهان و افکار عمومی بر کسی پوشیده نیست. آگاهی از ابعاد حقوقی و سیاسی خروج واشنگتن از برجام و اظهار نظر بر این مبنا نکته ای است که گویا از منظر رسانه ملی اهمیت چندانی ندارد. پرسشی که در مورد نحوه تهیه گزارش های صدا و سیما مطرح است، آن است که کودکانی که به اقتضای سن و سال و شیطنتهای نهفته در وجودشان گاها در خواندن و نوشتن تکالیف مدرسه نیز والدین خود را عاصی می کنند، براساس کدام اطلاعات بایستی به سوال گزارشگر در مورد برجام پاسخ دهند؟ اطلاعات بزرگسالانی که نسبت به این موضوع اظهار نظر می کنند در چه سطحی است؟ چند درصد از مردم برای خواندن این قرارداد وقت صرف کرده اند؟ آیا بهتر نبود صدا و سیما ابتدا گزارشی از میزان آگاهی مردم از مفاد برجام تهیه میکرد و سپس به نظر سنجی از آنان میپرداخت؟ هرچند به نظر می رسد اغلب مصاحبه شوندگان بدون آگاهی از عمق واقعیتها، با خوشحالی از دیده شدن در قاب تلویزیون، اینچنین بازیچه صدا و سیما قرار میگیرند.
ترجیح منافع سیاسی و جناحی بر منافع ملی
در کنار رسانه ملی، مطبوعات مخالف برجام نیز شادی بی حدو حصر خود از این اقدام ترامپ را با نوشته های اغراق شده به نمایش گذاشته اند. در حالیکه کشورهای اروپایی همگی درباره تصمیم ترامپ اظهار تاسف کرده و ایران را به خویشتنداری در قبال این اقدام نابخردانه واشنگتن دعوت می کنند و از تلاشها برای بقای برجام سخن می گویند، مخالفان داخلی برجام بلافاصله دست به کار شده و درباره از پیش مشخص بودن نتیجه برجام دست به قلم شده اند. همان رسانه هایی که از ابتدا تا به امروز از هیچ تلاشی برای زیر سوال بردن برجام کوتاهی نکرده اند. از تیترهای جنجالی خبرگزاری های فارس و رجانیوز تا نقدهای آتشین روزنامه های کیهان و وطن امروز. خوشحالی زاید الوصف این رسانه ها، از صداوسیما تا روزنامه ها و خبرگزاری های منتقد دولت روحانی از اقدام ترامپ و ترجیح دادن منافع جناحی و سیاسی بر منافع ملی کشور کاملا هویداست.
اظهار نظر در مورد برجام را به اهل آن بسپارید
در اینکه رفتار ترامپ خارج از عرف و قوانین بین المللی بوده است هیچ شکی نیست اما اتخاذ هر تصمیمی در برابر رفتارهای خودسرانه وی بر عهده دستگاه دیپلماسی کشور است که سالها برای این توافق تلاش کرده و تمام مفاد آن را بررسی کرده اند. توافقی که حاصل سالها مذاکره بوده و با تصمیم نابخردانه ترامپ که با مخالفت جامعه جهانی مواجه شده، دچار تهدید شده است. در شرایطی که واکنش ایران نسبت به این مسئله کاملا در مرکز توجه جهانیان قرار گرفته است، دلواپسان و مخالفان همیشگی برجام با آتش زدن پرچم آمریکا در مجلس به جهانیان ثابت کردند که آتش زدن پرچم کاری است که ایرانیان به خوبی آن را بلد هستند. موشکافی آثار و تبعات مربوط به خروج واشنگتن از برجام و بازگشت تحریم ها از مواردی است که بسیاری از مردم ایران نسبت به آن آگاه نیستند و پرسش در مورد این مسئله از مردمی که هیچ مطالعه ای در این زمینه نداشته اند امری نامعقول و نسنجیده به شمار می رود. در حالی که صدا و سیما به عنوان اصلی ترین رسانه کشور می تواند آگاهی مردم در این زمینه را افزایش داده و آنها را با تبعات احتمالی تصمیم ترامپ آشنا سازد با پخش مصاحبه هایی از این دست و به تصویر کشیدن شادمانی و آسودگی خیال مردم، تنها بی اعتمادی نسبت به این رسانه را در میان افراد آگاه جامعه افزایش می دهد.
گزارش : لیلا رحیمی خوشبخت