خاورمیانه نگران برخورد ترامپ و پوتین

بار دیگر زمزمه‌های جنگ، خاورمیانه  را به لرزه درآورده است. سوریه و ادعای حمله شیمیای به دوما همچنان در صدر اخبار جهان قرار دارد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، از یک سو آمریکا و هم‌پیمانانش نقشه حمله نظامی گسترده‌ای را طراحی می‌کنند، از سوی دیگر روسیه اعلام کرده است که در صورت وقوع حمله موشکی نه تنها موشک‌ها را ساقط خواهد کرد بلکه منبع شلیک را نیز مورد اصابت قرار خواهد داد. رئیس‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۷ نیز به تلافی حمله شیمیایی در منطقه خان شیخون سوریه پایگاه هوایی الشعیرات سوریه را هدف حمله موشکی قرار داد، اما این‌بار با حضور ناو هواپیمابر «هری ترومن» آمریکا در شرق دریای مدیترانه گویا باید منتظر پاسخی فراتر از حمله‌ای موشکی به پایگاهی در سوریه بود. گرچه تهدید‌های توئیتری ترامپ را نمی‌توان چندان هم جدی گرفت. روسیا الیوم در همین خصوص به نقل از یک منبع نظامی روس گزارش داده است که در واکنش نسبت به حرکت مجموعه قابل توجهی از ناوهای دریایی آمریکا به سمت دریای مدیترانه تاکنون هیچ اتفاق نگران کننده‌ای رخ نداده است.
 پس از آنکه بریتانیا نیز حضور خود در حمله به سوریه را مشروط به تایید شدن دخالت ارتش سوریه در حمله شیمیایی به دوما کرد، اما و اگرها از شکل گیری حمله نظامی در خاورمیانه قوت گرفت. یک عضو برجسته اپوزیسیون سوریه نیز گروه «جیش‌الاسلام» را عامل شکست توافقنامه تخلیه شهر دوما قبل از حمله شیمیایی ادعایی معرفی کرده است. روز گذشته ارتش روسیه تاکید کرد که نمونه‌های گرفته شده از دوما وجود هیچ ماده شیمیایی را ثابت نمی‌کند و حمله شیمیایی در دوما از سوی فعالان کلاه سفید ساخته و پرداخته شده است.
بعد از اینکه شورای امنیت در تصویب قطعنامه‌ای در زمینه متهم کردن نظام سوریه به استفاده از سلاح‌ شیمیایی شکست خورد، خبرگزاری اینترفاکس به نقل از یک منبع آگاه گزارش داد، همزمان با شکست شورای امنیت، احتمال می‌رود ظرف ۷۲ ساعت آینده حملات موشکی به اهدافی در سوریه انجام بگیرد.
منابع میدانی در سوریه از افزایش پرواز جنگنده‌های ائتلاف آمریکایی ضد داعش در جنوب این کشور خبر دادند، خبرگزاری روسی «اینترفاکس» به نقل از یک منبع مطلع گزارش داد، شرکت‌های هواپیمایی که بر فراز دریای مدیترانه پرواز انجام می‌دهند دستورالعملی را از مرکز اداره عملیات در بروکسل درباره احتمال تغییر برنامه پرواز در محدوده دریای مدیترانه به دلیل حملات موشکی احتمالی در سوریه دریافت کرده‌اند.
از طرف دیگر عربستان و رژیم صهیونیستی نیز بیرون گود نشسته‌اند و آتش تنش را شعله‌ور می‌کنند. روز گذشته منابع نظامی رژیم صهیونیستی مدعی شدند که «بشار اسد» با اسکورت یک کاروان نظامی روسیه صبح امروز کاخ ریاست جمهوری در دمشق را ترک کرده است. این ادعای منابع نظامی اسرائیلی نه از سوی روسیه و نه از سوی هیچ طرف دیگری، تایید نشده است. پیشتر شایعاتی نیز درباره خروج بشار اسد و اعضای خانواده‌اش از سوریه و سفر به تهران منتشر شده بود که خیلی زود تکذیب شد. ولیعهد عربستان نیز در جریان سفر خود به فرانسه اعلام کرده است که ریاض احتمالا در واکنش نظامی در سوریه پس از حمله شیمیایی در غوطه شرقی شرکت می‌کند.
 
خط و نشان توئیتری
کرملین اعلام کرده است که روسیه موافق ارزیابی‌های ترامپ درباره اوضاع سوریه نیست و  «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهوری روسیه قصد ندارد با رهبران کشورهای دیگر که برای حمله نظامی به سوریه اعلام آمادگی کرده‌اند، تماس بگیرد. 
«الکساندر زاسیپکین»، سفیر روسیه در لبنان رسما اعلام کرده است که هر موشک آمریکا که به سمت سوریه شلیک شود، ساقط خواهد شد. او همچنین به تلویزیون المنار لبنان گفته است که اگر آمریکا حمله‌ای صورت دهد، آن موشک‌ها ساقط می‌شود و علاوه بر آن، منبع شلیک آن موشک‌ها هم هدف اصابت قرار می‌گیرد.
«دونالد ترامپ» نیز در واکنش به این اظهار نظر با بیان اینکه روابط واشنگتن و مسکو در بدترین حالت خود است، با تهدید حملات جدید علیه سوریه، از روسیه خواست که خوش را آماده کند.
رئیس جمهوری آمریکا در توئیتی نوشت: روسیه نباید شریک کسی باشد که مردمش را با گاز شیمیایی می‌کشد. روسیه متعهد شده هر گونه موشک شلیک شده به سوریه را ساقط کند. پس، روسیه آماده باش چرا که موشک‌هایی خواهند آمد که کاملا خوشگل، جدید و هوشمند هستند!
ترامپ افزوده است: شما نباید شریک حیوانی باشید که مردم خود را با گاز می‌کشد و از آن لذت می‌برد.
در اولین واکنش مسکو به این توئیت، وزارت خارجه روسیه هر گونه حمله به سوریه را جنایت جنگی خوانده است. در این بیانیه آمده است که آمریکا به جای اینکه سوریه را بزند، گروه‌های تروریستی را هدف بگیرد. موسکو همچنین تاکید کرده است که موشک‌های ترامپ همه اسناد مربوط به حمله شیمیایی در سوریه را نابود می‌کند.
وزارت خارجه سوریه هم در پاسخ به سخنان ترامپ اعلام کرده است که از این تنش‌زایی غیرمنطقی آمریکا غافلگیر نشده است.
دقیقه بعد از توییت اول، ترامپ این بار با لحنی متفاوت و آرامتر، مجددا توئیت دیگری را منتشر کرد و اعلام کرد که رابطه کنونی ما با روسیه بدتر از قبل و (درحالت) جنگ سرد است. دلیلی برای این وضعیت وجود ندارد. روسیه به کمک اقتصادی ما نیاز دارد و این شدنی است ما هم به کار با سایر ملل نیاز داریم. آیا مسابقه تسلیحاتی متوقف می‌شود؟
پس از تهدید‌های ترامپ، مبنی بر پاسخی شدید و قریب‌الوقوع به سوریه در پی انتشار گزارش‌هایی ادعایی درباره حمله شیمیایی در دوما در غوطه شرقی دمشق ارتش سوریه نیز در تمامی سطوح به حالت آماده باش درآمد.
 
عقب نشینی مشروط بریتانیا
پس از بالاگرفته مشاجرات میان آمریکا و روسیه، روزنامه دیلی میل نوشته است که «ترزا می»، موضع‌گیری خود را محتاطانه کرده است و تاکید داشته که چنانچه تایید شود بشار اسد پشت این حمله بوده است، این حمله نمونه دیگری از وحشیگری نظام اسد خواهد بود.
از سوی دیگر قانون‌گذاران انگلیسی به ترزا می هشدار دادند که بدون تایید مجلس عوام حمله به نیروهای «بشار اسد» را در دستور کار قرار ندهد. به گفته آنها، مداخله در جنگ سوریه بدون پشتوانه آنها و تسلیم شدن مقابل فشار آمریکا اشتباه بزرگی خواهد بود.
با این حال ترزا می و دونالد ترامپ متعهد شدند به حملات شیمیایی در سوریه پایان دهند. این نشانه‌ای مبنی بر این است که این متحدان تنها چند روز با اجرای حمله فاصله دارند. روزنامه فیگارو نیز اعلام کرد که جنگنده‌های فرانسوی در حالت آماده‌باش قرار دارند و منتظر دستور حمله به اهدافی در سوریه هستند.
طبق گزارش‌ها، ترامپ طرح‌های ضربه زدن به نیروهای دولتی سوریه را دنبال می‌کند و منابع نظامی را به سمت خاورمیانه کشانده است و انگلیس را تحت فشار گذاشته تا به اقدام احتمالی بپیوندد. اما ترزا می تاکید دارد باید دست داشتن بشار اسد در این حمله پیش از اجرای هرگونه حمله‌ای به اثبات برسد.
در همین حال بسیاری از قانونگذاران انگلیسی و وزرا تاکید دارند که می می‌تواند بدون رای مجلس عوام، مداخله نظامی انجام دهد اما دیگران معتقدند که چنین حرکتی تنش ایجاد می‌کند. همچنین به نظر می‌رسد ترزا می به همراه کابینه‌اش مسولیت این تحولات را بپذیرد و منتظر بازگشت قانونگذاران از تعطیلات نشود. به لحاظ حقوقی هم ترزا می به نظر مجلس برای اجرای حملات هوایی نیاز ندارد.
معاون اول کمیته دفاعی سنای روسیه نیز اعلام کرده است که چنانچه ارتش روسیه در سوریه هدف حمله هوایی احتمالی آمریکا قرار گیرد فورا واکنش نشان خواهد داد.
«یوگنی سربرنیکوف»، معاون اول کمیته دفاعی سنای روسیه به خبرگزاری اسپوتنیک گفت، در شرایطی که حمله هوایی ایالات متحده به سوریه در واکنش به حمله ادعایی با تسلیحات شیمیایی در شهر دومای سوریه دور از ذهن نیست، پایگاه هوایی حمیمیم و پایگاه دریایی طرطوس و نیز نیروهای روسی مستقر در سوریه تحت حفاظت شدید هستند.
سربرنیکوف گفت: همانطور که وزارت دفاع تاکید کرده است، انتظار داریم در زمان حملات آمریکا، چنانچه حملاتی باشد، جان نیروهای ما به خطر نیفتد. گمان می‌کنم ایالات متحده آمریکا متوجه این مساله باشد در غیر اینصورت واکنش روسیه فوری خواهد بود؛ درست همانطور که ستاد کل ارتش روسیه اعلام کرده است.
 
تکرار سرنوشت عراق و لیبی
نماینده دائم سوریه در سازمان ملل نیز تاکید کرده است که سوریه هرگز اجازه نخواهد داد سناریوی ویرانگری که در عراق و لیبی صورت گرفت، تکرار شود و نظام سوریه تغییر نخواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، «بشار الجعفری»، در سخنرانی خود در نشست شورای امنیت اعلام کرده است که کشورهای غربی بدانند هرگز به هیچ یک از اعضای دائم یا غیر دائم شورای امنیت اجازه نخواهند داد آنچه با لیبی و عراق کردند با سوریه هم انجام دهند.
الجعفری در ادامه سخنان خود اعلام کرد، کشورش از سفر تیم حقیقت‌یاب به سوریه استقبال کرده و با آن همکاری می‌کند. در مقابل دمشق نیز انتظار دارد این هیئت شفاف و حرفه‌ای عمل کرده و به اسناد و مدارک معتبر تکیه داشته باشند.
گزارش : مانیا شوبیری