عوارض خروج از کشور در ایران و سایر کشورهای جهان

سه برابر شدن عوارض خروج از کشور طبق لایحه بودجه 97، این روزها سر و صدای زیادی به پا کرده است. عوارض خروج از کشور در سایر کشورها چه میزان است و چگونه پرداخت می‌شود؟
به گزارش مردم‌سالاری آنلاین، در لایحه بودجه 97 دولت پیشنهاد افزایش قابل توجه عوارض خروج از کشور را برای تصویب به مجلس ارائه داده است. طبق این لایحه، عوارض خروج از کشور برای کسانی که برای بار نخست در سال قصد خروج از کشور را دارند از 75 هزار تومان فعلی به 220 هزار تومان خواهد رسید.
سفر دوم در سال به ممالک خارجه اما پرهزینه‌تر خواهد بود چرا که عوارض خروج طبق لایحه پیشنهادی دولت، 50 درصد نسبت به سفر اول افزایش خواهد یافت و به 330 هزار تومان خواهد رسید. به همین ترتیب کسانی که وسع مالی بیشتری دارند و می‌خواهند برای سومین بار در طول یک سال به خارج از کشور سفر کنند، باید 440 هزار تومان بابت عوارض خروج بپردازند. البته عوارض خروج برای زائرین در سفر نخست، نصف سفرهای عادی و 110 هزار تومان خواهد بود. اما در کشورهای دیگر اوضاع چگونه است و خروج از آن کشورها توسط شهروندان‌شان چقدر برای آن‌‌ها آب می‌خورد؟!
نرخ خروج از کشور در بسیاری از کشورهای دنیا متفاوت است و شهروندان بسته به نوع کشوری که قصد دارند به آن مسافرت کنند، مسافت آن از کشور مبدأ و همچنین کلاس پروازشان باید مبالغی را به عنوان مالیات خروج از کشور بپردازند. دولت در لایحه بودجه سال 97، نرخ محاسباتی دلار را 3500 تومان در نظر گرفته است. اگر بخواهیم همین نرخ را در تبدیل عوارض خروج از کشورِ سایر کشورها به تومان، مبنا قرار دهیم مشخص می‌شود که طبق لایحه پیشنهادی دولت، ایران در فهرست گران‌ترین کشورها بر حسب عوارض خروج، قرار خواهد گرفت.
یکی ازکشورهایی که از شهروندان‌اش بیشترین عوارض خروج را می‌گیرد، انگلیس است. در این کشور، عوارض خروج تحت «عوارض مسافرت هوایی» از شهروندان بریتانیایی اخذ می‌شود و مبلغ آن به فاصله کشور مقصد از انگلیس و نوع پرواز بستگی دارد. مسافرینی که به کشورهایی با فاصله کمتر از 2 هزار مایلی انگلیس می‌روند و بیلت پایین‌ترین کلاس پروازی را نیز انتخاب کرده‌اند، باید 16 دلار به عنوان عوارض خروج بپردازند. طبق نرخ دلار در بودجه 97 این مبلغ معادل 56 هزار تومان می‌شود. البته این میزان پایین‌ترین نرخی است که شهروندان انگلیسی باید بابت خروج بپردازند و در بالاترین حالت نرخ عوارض خروج از انگلیس به 240 دلار یعنی 840 هزار تومان می‌رسد.
عوارض خروج از کشور در لبنان نیز به کلاس‌های پرواز بستگی دارد: مسافرینی که وسع مالی زیادی ندارند و کلاس اکونومی را انتخاب کرده‌اند باید 140 هزار تومان بپردازند و پولدارهایی که بلیت فرست‌کلاس را انتخاب کرده‌اند باید 350 هزار تومان برای خروج از وطن خود بپردازند.
در آلمان نیز عوارض خروج از کشور بر اساس همین معیارها متغیر و بین 37 هزار تومان تا 220 هزار تومان است. در استرالیا عوارض خروج از کشور 157 هزار تومان است و این مبلغ روی پول بلیت مسافران هواپیما کشیده می‌شود. شهروندان استرالیایی با این رقم یکی از بیشترین عوارض خروج از کشور را در دنیا پرداخت می‌کنند. از حیث گران بودن عوارض خروج، در سال 2013 استرالیا در رتبه دهم دنیا قرار داشته است. اگر لایحه بودجه 97 به همین شکل تصویب شود، ایران استرالیا و بسیاری از کشورهای دیگر را از این حیث پشت سر خواهد گذاشت و عوارض خروج در آن به یکی از گران‌ترین عوارض خروج در دنیا تبدیل خواهد شد. (از آن‌جا که بسیاری از کشورها بسته به نوع سفر، عوارض خروج متفاوتی از مسافران می‌گیرند) اگر بخواهیم نرخ میانگین و تخمینی عوارض خروج از کشور را ملاک قرار دهیم، فیجی سخت‌ترین شرایط را برای شهروندان مسافرش قائل شده است، چرا که عوارض خروج در این کشور 437 هزار و 500 تومان است.
عوارض خروج از کشور در همسایگی ما در ترکیه 24 هزار تومان و در عربستان 81 هزار تومان است. در مصر عوارض خروج از کشور فقط 18 هزار تومان و در چین 56 هزار تومان است. مقایسه عوارض پیشنهادی دولت با این مبالغ، به راحتی بالا بودن مبالغ پیشنهادشده توسط دولت را نشان می‌دهد. نکته مهم دیگر این است که برخلاف بسیاری از کشورهای دنیا، پیشنهاد بودجه‌ای دولت فاصله‌های متفاوت مقاصد سفرهای شهروندان ایرانی و همچنین کلاس‌های متفاوت پروازی آن‌ها را درنظر نمی‌گیرد و برای همه (فقیر، غنی و متوسط‌الاحوال) یک مبلغ درنظر می‌گیرد. به نظر می‌رسد که این جنبه از پیشنهاد دولت چندان با عدالت و انصاف منطبق نباشد. طبق لایحه بودجه، درآمدهای ناشی از افزایش عوارض خروج از کشور صرف توسعه گردشگری در کشور خواهد شد. این هدف، هدف مبارکی است اما باید عنوان کرد که اولاً میزان افزایش عوارضِ پیشنهادشده توسط دولت بسیار بالاست و ثانیاً پیشنهاد دولت، تفاوت مسافرت‌های خارجی شهروندان و نوع پرواز آن‌ها را در نظر نمی‌گیرد.
 
اینفوگرافی مردم‌سالاری آنلاین را در این‌باره ببینید:
عوارض خروج از کشور در ایران و سایر کشورها