قطعیت‌ها و ابهامات افزایش قیمت حامل‌های انرژی

هنوز گرد و خاک خبر بودجه‌ای کاهش 34 میلیونی تعداد یارانه‌بگیران در سال 97 نخوابیده که خبر افزایش قیمت حامل‌های انرژی نیز در سال آینده مطرح شد. بیژن زنگنه امروز (سه‌شنبه 21 آذر) رسماً برنامه‌ریزی برای افزایش قیمت بنزین را تأیید کرد و گفت که « افزایش قیمت بنزین در بودجه سال 97 دیده شده است».
به گزارش مردم‌سالاری آنلاین، با ارائه لایحه بودجه 97 به مجلس با استناد به برخی از تبصره‌ها، بندها و جداول این لایحه، گمانه‌زنی نسبت به افزایش قیمت حامل‌های انرژی در سال 97 افزایش یافت. لایحه بودجه نشان می‌داد که قیمت گازوئیل در سال آینده 20 درصد افزایش خواهد یافت و قیمت هر مترمکعب آب نیز با رشد 20 درصدی مواجه خواهد شد.
علاوه بر این، تبصره 18 لایحه بودجه به صراحت از افزایش قیمت حامل‌های انرژی در سال 97 خبر داده است. در بند الف این تبصره آمده است: با هدف اجراي برنامه اشتغال گسترده و مولد با تاكيد بر اشتغال جوانان، دانش‌آموختگان دانشگاهي، زنان و اشتغال حمايتي به دولت اجازه داده مي‌شود 100 درصد منابع حاصله از مابه‌التفاوت قيمت حامل‌هاي انرژي در سال 1397 نسبت به قيمت اين حامل‌ها در ابتداي سال 1396 را به حساب خاصي نزد خرانه‌داري كل كشور واريز و منابع حاصله را تا سقف يكصد و هفتاد و چهار هزار ميليارد ريال ... در جهت حمايت از طرح‌هاي توليد، اشتغال و آموزش و كمك به كارورزي جوانان دانش‌آموخته دانشگاهي پرداخت نمايد. این تبصره به خوبی نشان می‌دهد که دولت قصد دارد منابع حاصل از افزایش قیمت حامل‌های انرژی را در سال آینده در جهت ایجاد اشتغال و مبارزه با بیکاری هزینه کند. توسط دولت بارها عنوان شده است که بیکاری مهم‌ترین خطری است که اقتصاد ایران را تهدید می‌کند.
البته همه چیز به تبصره‌ها و بندهای بودجه‌ای ختم نشد و روزنامه اعتماد به نقل از مدیران سازمان برنامه و بودجه، عنوان کرد که «دولت قصد دارد از ابتدای دی ماه سال جاری قیمت بنزین را به 1500 تومان و قیمت نفت گاز را به 400 تومان افزایش دهد». سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش خیلی زود به این خبر واکنش نشان داد و با تکذیب آن، گفت: «افزایش قیمت بنزین نهایی نشده است و بنابراین هر مبلغ و هر زمانی که برای افزایش قیمت بنزین اعلام شده تکذیب می‌شود، زیرا هنوز مجلس شورای اسلامی به لایحه بودجه رسیدگی نکرده است». البته شرکت ملی پالایش و پخش اختیاری در قیمت‌گذاری بنزین و گازوئیل ندارد و این شرکت تنها مجری تصمیماتی است که دولت با هماهنگی مجلس در این خصوص می‌گیرد!
بیژن زنگنه وزیر نفت نیز که برای پاسخ در مورد سوال چند تن از نمایندگان به مجلس رفته بود، گفت: افزایش قیمت بنزین در بودجه سال ۹۷ دیده شده است، اما زمان و چگونگی افزایش قیمت بنزین هنوز مشخص نیست. قطعات مختلف پازل را که کنار هم قرار دهیم متوجه می‌شویم که افزایش قیمت حامل‌های انرژی در سال آینده قطعی به نظر می‌رسد. مدتی است که قیمت حامل‌های انرژی ثابت بوده و این امر باعث شده تا دولت به دلیل کمبود منابع و درآمدها شدیداً تحت فشار قرار گیرد. قیمت بنزین در خرداد 94، هزار تومانی شد و در آبان ماه همان سال نیز رسماً با برچیده شدن بساط بنزین دو نرخی، برای همیشه سهمیه‌های 700 تومانی بنزین به تاریخ سپرده شد. از آن زمان تاکنون قیمت بنزین تغییری نکرده است و حالا لایحه بودجه 97 برای افزایش قیمت این حامل انرژی، زمینه لازم را فراهم ساخته است.
حمیدرضا حاجی‌بابایی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در مورد افزایش قیمت حامل‌های انرژی طبق بودجه سال 97 می‌گوید: تبصره ۱۸ لایحه بودجه ۹۷ به منزله چک سفید امضای مجلس برای دولت در مورد افزایش قیمت حامل‌های انرژی تلقی می‌شود. وی با توجه به عملکرد بودجه سال 96 و عدم تحقق بخش زیادی از درآمدهای امسال که همراه با افزایش تنخواه 36 هزار میلیارد تومانی بوده است، می‌گوید باید در لایحه سال آینده نگاه واقع‌بینانه‌تری به درآمدها وجود داشته باشد.
حاجی بابایی که از نمایندگان مخالف دولت در مجلس محسوب می‌شود و سابقه وزارت در دولت دوم احمدی‌نژاد را نیز در کارنامه خود دارد، می‌گوید: 9 حامل انرژی مانند بنزین، آب، گاز، نفت و گاز، نفت کوره، خوراک پتروشیمی، نفت سفید، CNG و برق با تصویب این مجوز (یعنی تبصره 18 بودجه) افزایش خواهند یافت و آن‌طور که پیش‌بینی شده، در مسیر تولید و اشتغال به خدمت گرفته خواهد شد. وی عنوان می‌کند که با توجه به کاهش درآمدهای دولت، چاره‌ای جز افزایش قیمت‌ها وجود ندارد.
به نظر می‌رسد افزایش قیمت حامل‌های انرژی موضوعی است که مخالفان و موافقان دولت در مجلس بر سر آن اتفاق نظر دارند و با تصویب قانون بودجه 97 در مجلس، زمینه برای افزایش قیمت این حامل‌ها فراهم خواهد شد. این عنصر قطعی در افزایش قیمت حامل‌های انرژی است؛ ابهامات نیز این است که هنوز زمان دقیق افزایش قیمت‌ها و میزان افزایش مشخص نیست و در مورد آن تصمیم‌گیری نهایی صورت نگرفته است.