ژرمن‌ها در انتظار رکوردشکنی مرکل

ژرمن‌ها امروز (یکشنبه) برای انتخابات پارلمان فدرال آلمان به پای صندوق‌های رای می‌روند. از زمان تشکیل جمهوری فدرال آلمان در سال 1949 این هجدهمین انتخابات پارلمانی این کشور است. «آنگلا مرکل» عزم کرده است با چهاردوره متوالی صدراعظمی ‌آلمان همچنان عنوان قدرتمندترین زن جهان را در برلین یدک بکشد.
 نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که خانم مرکل به موفقیت دست خواهد یافت اما فضای سیاسی قدرتمندترین کشور اروپایی در حال تغییر است. این فضا در حال دگرگونی است ودر بوندس تاگ بعدی ممکن است از میان ۳۴ حزب حاضر، تعداد احزابی که به پارلمان راه می‌یابند به رقم بی‌سابقه شش برسد. صدای پای حزب آلترناتيو آلمان يا همان راست‌هاي افراطي اتفاقی ناخوشایند برای برلین و اتحادیه اروپایی است.
اروپایی‌ها تا اینجای کار و تا پیش از انتخابات پارلمانی آلمان‌، روزهای سختی را در هلند‌، بریتانیا و فرانسه از سرگذرانده‌اند. در هلند راست‌هاي افراطي در يك قدمي رسيدن به قدرت قرار گرفتند؛ در بریتانیا حزب حاكم اكثريت خود در پارلمان را از دست داد و در فرانسه امانوئل ماكرون شگفتي‌ساز شد و به رياست‌جمهوري رسيد. کابوس یک سال گذشته اروپا تقابل با حس ناسیونالیستی در قاره سبز و سرایت «برگزیت» بوده است که تبعات آن را امروز در وزن کشی پارلمان اروپا هم لمس می‌کنیم. جالب ترین اتفاق در انتخابات بوندس تاگ اینجاست که نسلی از رای دهندگان جوان باسن وسال 18 سال ظهور کرده اند که با تابوهای سنتی ژرمن‌ها غریبه اند و قطعا آینده سیاسی برلین را تحت تاثیر قرار خواهند داد.
رقابت سرد و کسل
6‌ماه پيش در سايه وقوع حملات تروريستي در خاك آلمان و افزايش انتقادها از آنگلا مركل به‌خاطر پذيرش پناهجويان، رقيب اصلي مرکل يعني «مارتين شولتز» رهبر حزب سوسيال دمكرات آلمان مورد اقبال عمومي قرار گرفت. صدراعظم آلمان در طول دوازده سال حضور در برلین آموخته است که اوضاع را به نفع خود تغییر دهد تا جایی که شولتز عملا شانسی نداشته باشد.
بعضی از رسانه‌های آلمان از این که مسئله پناهجویان بزرگ‌ترین موضوع بحث تنها مناظره تلویزیونی بین آنگلا مرکل و رقیب اصلی‌اش مارتین شولتز، رهبر حزب سوسیال دموکرات، بود راضی نبودند و این سوال را مطرح کردند که آیا واقعا موضوع دیگری به جز مهاجرت مهم نیست.
غیر از مسئله پناهجویی و مهاجرت، موضوعات دیگری هم در این انتخابات مطرح است: نابرابری اجتماعی، کمک‌خرجی‌های دولتی و فقر، در کنار امنیت داخلی و آموزش و پرورش از دیگر مسائل مهم و مطرح است. به همین دلیل هم آقای شولتزدر مبارزات انتخاباتی خود روی حقوق عادلانه، بهبود آموزش و پرورش و حقوق بازنشستگی تمرکز کرده است.
سیستم پیچیده اما سخت گیر
انتخاباتی که امروز،۲۴ سپتامبر برگزار می‌شود، مهم‌ترین انتخابات جمهوری فدرال آلمان است. در این انتخابات نه تنها نمایندگان مجلس آلمان یا بوندس‌تاگ انتخاب می‌شوند، بلکه صدراعظم این کشور نیز تعیین می‌شود. ساز و کار انتخابات در آلمان در مجموع پیچیده است.
حوزه‌ها راس ساعت ۸ صبح باز می‌شوند و راس ساعت ۱۸ بسته می‌شوند و هیچ استثنایی برای رای دادن در خارج از این بازه زمانی وجود ندارد.61 میلیون و 500هزار نفر واجد شرایط رای دادن هستند. رای‌دهندگان در آلمان، صرفا در حوزه‌های انتخاباتی معینی رای می‌دهند که در تقسیم‌بندی اداری محل سکونت‌شان قرار دارد. اگر در آمار اعلامی‌حوزه‌ها، در جمع و تفریق‌ها تنها یک رای جابجا شده یا در مورد برگه‌ای تردیدی وجود داشته باشد، دوباره همه چیز از اول شمارش می‌شود.
هر یک از احزاب برای راه یافتن به بوندس تاگ یا پارلمان فدرال آلمان باید یا پنج درصد آرا را از رای دوم کسب کنند یا سه کرسی از رای اول به دست آورد و بر این اساس، کرسی‌های پارلمان طبق فرمول خاصی به نسبت آراء ریخته شده بین احزابی که به این حد نصاب برسند تقسیم می‌شود.
آلمان‌ها در انتخابات پارلمانی دو رای می‌دهند: یکی رای به فرد که موجب می‌شود کاندیدای مورد نظر مستقیما وارد مجلس ‌شود. دوم رای به احزاب که بدینوسیله، تعدادی نماینده به صورت غیرمستقیم وارد مجلس سراسری می‌شوند. احزاب باید لیست ایالتی تعیین کنند و تعداد کاندیداها در این لیست به نسبت ایالت است. احزابی می‌توانند سهم بگیرند که از حد نصاب ۵درصد عبور کرده یا سه کاندیدای مستقیم داشته باشند.
آلمان به ۲۹۹ دایره اداری تقسیم شده که هر کدام حدودا ۲۵۰هزار نفر جمعیت دارند. بنا بر نص قانون اساسی آلمان، از هر منطقه یک کاندیدا مستقیما به مجلس می‌رود. هر حزب نیز برای هر دایره انتخاباتی می‌تواند یک کاندیدا معرفی کند. تعداد نمایندگان بوندس‌تاگ ۵۹۸ نفر است. اما به واسطه امکان ورود مستقیم نمایندگان از حوزه‌های انتخابی خود به پارلمان تعداد نمایندگان می‌تواند بیش از ۵۹۸ نفر گردد.در دوره کنونی تعداد نمایندگان حاضر در مجلس آلمان بالغ بر ۶۳۱ نفر است.
نظرسنجی‌ها به کام مرکل
به گزارش دویچه‌وله، نظرسنجی‌های متنوعی درباره انتخابات سراسری پارلمان آلمان (بوندس‌تاگ) برگزار شده است. حزب دموکرات مسیحی در واپسین‌روزها یک تا دو درصد از آرای خود را از دست داده است. به این ترتیب، حزب صدراعظم آلمان، آنگلا مرکل، می‌تواند حدود ۳۶ درصد از آرای مردم را به خود اختصاص دهد.میزان آرای مارتین شولتس و حزب سوسیال دموکرات نیز بین ۲۱ تا ۲۲ درصد تخمین‌زده می‌شود.
 بر اساس ارزیابی‌ها، حزب پوپولیست و راست‌گرای آلترناتیو برای آلمان در انتخابات پارلمانی این کشور حدود ۱۱ درصد از آرا را از آن خود خواهد کرد و پس از دو حزب دموکرات مسیحی و سوسیال دموکرات، به عنوان سومین حزب قدرتمند وارد مجلس این کشور خواهد شد.
بر اساس نظرسنجی موسسه آلنزباخ ، این حزب قادر به جذب ۹ درصد از آرا بود. این در حالی است که در نظرسنجی‌های بعدی صورت گرفته و از جمله در نظرسنجی روز ۲۲ سپتامبر موسسه Forsa، حزب AfD آلترناتیو برای آلمان می‌تواند روی ۱۱ درصد از آرای مردم حساب کند. به‌این ترتیب، این حزب موفق شده میزان آرای خود را نسبت به انتخابات دوره پیش، بیش از دو برابر افزایش دهد. باید یادآور شد که در انتخابات دوره پیشین بوندس‌تاگ، حزب آلترناتیو برای آلمان موفق به کسب ۴،۷ درصد آرا شده بود و به واسطه محدودیت ۵ درصدی ورود به پارلمان آلمان، نتوانسته بود صاحب کرسی در پارلمان شود.
نظرسنجی‌ها برای حزب سبزهای آلمان حدود ۸ درصد از آرای مردم را پیش‌بینی می‌کنند و حزب چپ‌ها نیز که در نظرسنجی‌های چند هفته گذشته با ۱۱ درصد از آرا در رتبه سوم قرار داشت، بر اساس نتایج نظرسنجی‌های واپسین روزهای پیش از انتخابات می‌تواند بین ۹ تا ۱۰ درصد از رای مردم را کسب کند.
چشم انداز سیاسی برلین
واقعیت اینجاست که هنوز برد مرکل کاملا قطعی نیست زیرا با وجود پیشتازی حزب او در نظرسنجی‌ها، هنوز تعداد زیادی از رای‌دهندگان تصمیم نهایی خود را نگرفته‌اند و در نظرسنجی‌ها حدود ۴۵ درصد نام مارتین شولتز را به زبان می‌آورند.
اما شولتزو حزب سوسیال دموکرات، در نظرسنجی‌ها ۱۴ درصد از حزب خانم مرکل عقب است و بعید است بتواند این فاصله را تا روز رای‌گیری جبران کند. او در تنها مناظره انتخاباتی نتوانست ضربه‌ای کاری به خانم مرکل بزند و درخواست‌هایش برای مناظره دوم هم راه به جایی نبرد.
اگر نتایج این نظرسنجی‌ها درست باشد، امکان ائتلاف 3 حزب سوسیال دموکرات، سبزها و چپ‌های آلمان وجود ندارد و مجموع آرای این سه حزب برای تشکیل دولت ائتلافی کفایت نخواهد کرد. حزب دموکرات مسیحی نیز نمی‌تواند همچون سال ۲۰۰۹ با حزب دموکرات آزاد ائتلاف دولتی ایجاد کند. در سال ۲۰۰۹، حزب دموکرات آزاد موفق شده بود ۱۴،۵ درصد از آرا را به خود جلب کند، حال آن که چنین چیزی در انتخابات روز ۲۴ سپتامبر بسیار بعید به نظر می‌رسد. از این‌رو و به لحاظ آماری، دو الگوی ائتلاف قابل تصور است: یکی ائتلاف بزرگ و دیگری ائتلاف جامائیکا.
ائتلاف بزرگ، از طریق همراهی دو حزب بزرگ آلمان یعنی حزب دموکرات مسیحی و سوسیال دموکرات شکل می‌گیرد و این همان ائتلافی است که در چهار سال گذشته اداره کشور را برعهده داشته است.
ائتلاف جامائیکا، متکی به همراهی سه حزب دموکرات مسیحی، حزب دموکرات آزاد و سبزها، یعنی ائتلاف سیاه، زرد و سبز است. با توجه به اختلافات بین مسئولان دو حزب سبزها و دموکرات آزاد، دولت احتمالی برآمده از این ائتلاف پیشبرد وظایف خود با دشواری‌هایی روبه‌رو خواهد بود.
باید پارلمان جدید آلمان در عرض ۳۰ روز بعد از انتخابات تشکیل شود اما تشکیل دولت ممکن است به گفته برخی تحلیلگران تا ۱۰۰ روز هم طول می‌کشد.
گزارش : علی ودایع