- تصویب ۱۲۴ هزار میلیارد تومان طرح برای محرومیت‌زدایی از سیستان و بلوچستان
- میزان عیدی و پاداش کارگران در سال ۱۳۷۳ چقدر بود؟
- بخش انرژی کشور نیازمند تحول بنیادین است
- طلب 127 میلیاردی پرسپولیس از وزارت ورزش!
- درباره دستور بازداشت نتانیاهو و گالانت چه می دانیم؟
- قیمت کارخانه ای محصولات ایران خودرو، ویژه آذر 1403
- عراقچی: عملیات «وعده صادق ۳» حتما اجرا می‌شود
- غریب‌آبادی: قطعنامه، هیچ ارتباطی بین برنامه هسته‌ای ایران و شورای امنیت برقرار نمی‌کند
- پاسخ ایران به قطعنامه آژانس؛ راه‌اندازی مجموعه قابل‌توجهی از سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته
- تصویب قطعنامه سیاسی شورای حکام علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران
چنـد صـدايي در کـاخ سـفيد
حسن روحاني پس از انتخاب شدن به عنوان رئيس‌جمهور ايران، از طرح خود براي کاهش تنش ميان ايران و آمريکا سخن گفت.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، روحاني با آن که مي‌دانست بهبود روابط دو کشور با چالش‌هاي زيادي رو به رو خواهد شد و مشکلات عميق و ريشه‌داري در تاريخ روابط ايران و آمريکا وجود داشته است،اما حسن روحاني سياست خود را بر اساس بهبود روابط ايران و آمريکا قرار داد.اين سياست هوشمندانه به آن سبب است که قدرت آمريکا در صحنه بين‌الملل غير‌قابل انکار است، در عين حال نياز آمريکا به ايران به ويژه درعرصه خاورميانه نيز از جمله مسائلي است که خود آمريکايي‌ها به آن معترف‌اند. روحاني مي‌دانست به دليل نياز متقابل دو کشور به يکديگر از سرگيري رابطه با آمريکا مي‌تواند بر قدرت ايران در صحنه بين‌الملل بيافزايد.
حالا بعد از گذشت سه سال از روي کار آمدن دولت يازدهم تنش‌ها ميان ايران و آمريکا «کاهش» يافته است. اما کاهش يافتن تنش‌ها امري نسبي است. نمي‌توان انکار کرد توافق هسته‌اي و دست يافتن به برجام، گامي‌مثبت در جهت بهبود روابط دو کشور بوده است. اما ادامه يافتن اين روند رو به جلو در روابط دو کشور تا حد زيادي به اجراي درست برجام بستگي دارد. اجرايي شدن برجام مي‌تواند گامي‌در جهت اثبات حسن نيت آمريکا براي ايران باشد.
پس از برجام به گزارش آژانس انرژي هسته‌اي ايران از تعهدات خود تخطي نکرده و حسن نيت خود را در اجراي توافق‌نامه نشان داده است. حال که حسن نيت ايران اثبات شده نوبت آمريکا رسيده تا حسن نيت خود را براي تهران ثابت کند. مطابق با برجام، تحريم‌ها عليه ايران برداشته شد وايران از ذيل فصل هفت منشور ملل متحد خارج شد. اما لغو تحريم‌ها و خروج ايران از فصل هفت منشور ملل متحد، بديهي‌ترين مسئله در تحقق برجام بود و به تنهايي نشان‌دهنده حسن نيت طرف‌هاي غربي نيست. در واقع لغو تحريم‌ها روي کاغذ نه تنها مشکلي را حل نمي‌کند و موجب بهبود وضع ايران نمي‌شود، بلکه فشار‌هاي داخلي را بر دولت ايران افزايش مي‌دهد و قدرت عمل را از دولتي که خواستار رفع تنش‌ها است مي‌گيرد.
علاوه بر آن تهديد مداوم آمريکايي‌ها در مورد تحريم‌هاي جديد، موجب بدبيني طرف ايراني مي‌شود. از جهت ديگر زمزمه‌هايي شنيده مي‌شود که آمريکايي‌هاهمچنان اجازه برقراري روابط با ايران را به برخي سازمان‌ها و کشورها نمي‌دهند و برخي دولت‌ها از اقدامات آمريکا در صورت برقراري رابطه با ايران ترس دارند. مشکل وقتي دو چندان مي‌شود که نه تنها تاثير عملي لغو تحريم‌ها ديده نشده است، بلکه سخن از اعمال تحريم‌هاي جديد به بهانه آزمايش‌هاي موشکي ايران هم مطرح مي‌شود.
همه اين مسائل منجر به بدبيني ايران نسبت به ايالات متحده شده است و در صورت اقدام مثبت آمريکا در جهت بهبود اين بدبيني بعيد نيست تلاش‌هاي دوساله براي دستيابي به برجام تحت تاثير قرار گيرد.
از تهديد تا نامه‌نگاري
سياست دوگانه آمريکا در رابطه با ايران تا آنجا پيش رفته است که از يک سو اما و اگرهاي اعمال تحريم‌هاي جديد عليه ايران مطرح مي‌شود و از سوي ديگر سخنگوي وزارت خارجه آمريکا از نامه اوباما به 50 ايالت آمريکا درباره تجديد نظر در رابطه با ايران خبر مي‌دهد. البته نامه‌هايي که بيشتر شبيه توصيه‌نامه هستند تا فرمان. جان کربي در نشست مطبوعاتي خود در اين باره گفت:«دولت آمريکا در پاسخ به سئوالاتي که در ايالت‌هاي اين کشور در مورد برجام پيش آمده، نامه‌هايي را ارسال کرده که در آنها شاکله و خلاصه برجام توضيح داده شده است. در اين نامه‌ها تغييراتي که برجام در پي خواهد داشت، قيد شده و منابع لازم براي آگاهي بيشتر ايالات در اين مورد فهرست شده است. در اين نامه، تغييرات تحريم‌هاي کنوني در پسا برجام قيد شده و از مقام‌هاي ايالتي خواسته شده است تغييرات ناشي از اجراي برجام را در قوانين و مقررات ايالتي و محلي خود در نظر بگيرند.»
اين در حالي است که به گزارش روزنامه «شيکاگو تريبون» با وجود درخواست اوباما از ايالات مبني بر عادي‌سازي روابط تجاري با ايران و جلوگيري از اعمال تحريم جديد، دادستان ايالت ميشيگان آمريکا با ارسال نامه‌اي به فرمانداران همه ايالت‌هاي آمريکا از آنها خواسته بود همزمان با تلاش اوباما براي لغو تحريم‌هاي فدرال به عنوان بخشي از توافق هسته‌اي ايران، تحريم‌هاي اقتصادي ايالات متبوع خود را عليه ايران اجرا يا تمديد کنند. خبرگزاري رويترز هم درگزارشي از تدابير تنبيهي برخي ايالات عليه ايران نوشته بود :«نزديک به 24 ايالت آمريکا تدابير تنبيهي عليه شرکت‌هاي فعال در بخش‌هاي خاصي از اقتصاد ايران وضع کرده و صندوق‌هاي بازنشستگي عمومي‌را که ميلياردها دلار دارايي دارند، موظف کرده‌اند سرمايه‌هاي خود را از حساب شرکت‌هاي ياد شده بيرون بکشند و در برخي مواقع هم اين شرکت‌ها را از قراردادهاي دولتي کنار مي‌گذارند.»
اين گزارش در ادامه به شرط برخي از اين ايالات براي برداشتن محدوديت‌ها و تحريم‌ها عليه ايران اشاره مي‌کند. بيش از نيمي‌از اين ايالت‌ها تنها در صورتي محدوديت و تحريم‌هاي خود عليه ايران را ملغي مي‌کنند که تحريم‌هاي دولت فدرال از ايران برداشته شوند. در اين صورت بايد منتظر ماند تا دولت فدرال سياست خود را در مقابل ايران نشان دهد. در صورتي که دولت فدرال آمريکا سياست واحدي را در مورد رفع محدوديت‌ها اتخاذ کند، نگراني‌ها نسبت به ايالات کاهش مي‌يابد:
جان‌کري در ادامه صحبت‌هاي خود به احتمال اعمال تحريم جديد عليه ايران نيز اشاره مي‌کند. کربي در مورد فروش سامانه پدافند هوايي اس 300 به ايران گفت که آمريکا از تحويل اين سامانه به ايران آگاهي دارد و مخالفت هميشگي آمريکا با فروش اين سامانه به ايران را يادآوري کرد و احتمال اعمال تحريم جديد عليه ايران را نيز رد نکرد.
سياست يک بام و دو هواي آمريکا از چند جهت محل بحث است. در ابتدا اين نکته به ذهن مي‌آيد که شايد آمريکا واقعا قصد بهبود روابط با ايران را ندارد و توافق هسته‌اي آخرين تکه از پازل آمريکا براي محدود کردن ايران است تا باخيال راحت بتواند نظم نوين مد نظر خود را عملي کند. يا آنکه سياست‌مداران آمريکا مي‌خواهند استفاده لازم را از برجام در انتخابات ببرند و پس از آن موضع اصلي خود را نشان دهند. حالت ديگر هم اين است که آمريکايي‌ها در پي آن‌اند که همگام با بهبود رابطه خود با ايران جلو گسست رابطه خود با اسرائيل را نيز بگيرند. در واقع مي‌خواهند از يک سو اتحاد خود را با شرکاي قديم خود حفظ کنند و از سوي ديگر بتوانند در آينده شراکت استراتژيک با کشور قدرتمندي مانند ايران را تجربه کنند. به همين جهت آمريکايي‌ها در بهبود رابطه با ايران محتاط عمل مي‌کنند.
برجام به دنبال مداخله نکردن آمريکا
در ارتباطات ايران با ساير کشورها بود
وزير خارجه کشورمان در موضع‌‌گيري خود نسبت به اظهارات اخير سخنگوي وزارت خارجه آمريکا مبني بر «احتمال اعمال تحريم عليه ايران براي استفاده از سامانه موشکي اس 300» از لزوم ديدار با جان‌کري سخن گفت. ظريف همچنين سفر به نيويورک را فرصتي براي پيشگيري از اقدامات ضدايراني گروه‌هاي معاند و جلوگيري از ادامه ايران‌هراسي دانست.
وزير خارجه کشورمان همچنين تصريح کرد:« لازم بود با توجه به ضرورت پيگيري اجراي جدي برجام توسط آمريکا، يک ديدار با جان‌کري وزير امور خارجه آمريکا انجام شود.»
وي در سخنان خود به مشکلات کنگره آمريکا هم اشاره کرد و امکان برقراري رابطه اقتصادي سالم با آمريکا را منوط به حل مشکلات دروني آمريکايي‌ها در کنگره دانست و گفت:« برجام به دنبال تغيير آن مصوبات نبود بلکه برجام به دنبال مداخله نکردن آمريکا در ارتباطات ايران با ساير کشورها بود.»
ظريف همچنين به قوانين گذشته آمريکايي‌ها در منع رابطه با ايران اشاره کرد و از انتظار ايران براي اصلاح اين قوانين سخن گفت: «بايد جلوگيري کنيم از مقرراتي که قبلا آمريکايي‌ها داشتند که بخواهند مانع از اين شوند که ساير موسسات پولي و مالي در اروپا و آسيا با جمهوري اسلامي‌ارتباطات بانکي و مالي داشته باشند. در طول سال‌هاي گذشته آمريکايي‌ها يک مجموعه‌اي مقررات و موانع ايجاد کردند که به علت برجام از نظر قانوني رفع شده حالا لازم است همه موسساتي که از اين مقررات در گذشته خسارت ديده‌اند اطمينان حاصل کنند که در آينده خسارت نخواهند ديد.»
با توجه به اظهارات وزير خارجه کشورمان و همچنين عملکردهاي بعضا متناقض آمريکا بايد گفت اجرايي شدن برجام بيش از هرچيز به رسيدن واشنگتن به يک سياست واحد بستگي دارد. چندصدايي در کاخ سفيد نه تنها موجب بدبيني ايران به واشنگتن مي‌شود که موجب سردرگمي ساير کشورها در اتخاذ سياست درست در رابطه با ايران نيز مي‌شود. چرا که نمي‌توان تاثير آمريکا را بر تصميم گيري‌هاي ساير کشور‌هاي اروپايي ناديده گرفت.
گزارش : سحرمهرابي
