قطر در کانون توجه مشتريان بزرگ گازی

گروه اقتصادي – محمدرضا حقي: قطر در دومين قرارداد خود با يک خريدار اروپايي ظرف مدت يک هفته گذشته، موافقت کرده است به مدت 27 سال، به شل در هلند، گاز بفروشد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،آمار آژانس همکاري رگولاتورهاي انرژي اتحاديه اروپا نشان مي‌دهد 13 کشور اروپايي براي تامين 6 تا 100 درصد گاز مورد نياز خود به روسيه متکي هستند. سه کشور مقدونيه شمالي، بوسني و هرزگوين و مولداوي 100 درصد گاز مورد نياز خود را از روسيه وارد مي‌کنند و اين رقم براي فنلاند 94 درصد و لتوني 93 درصد است. آلمان هم 49 درصد و فرانسه 24 درصد از گاز مورد نياز خود را از روسيه وارد مي‌کنند. تحليلگران معتقدند وابستگي شديد کشورهاي اروپايي به نفت و گاز وارداتي از روسيه يکي از علل انفعال اين کشورها در برابر حمله روسيه به اوکراين است. کشورهاي اروپايي به دنبال يافتن مسيري جايگزين براي عرضه گاز هستند. به دنبال مخالفت با درخواست مسکو براي پرداخت پول گاز به روبل روسيه جريان گاز آنها را قطع کرد.برخي از اين کشورها همچون آلمان همچنان به گاز روسيه نياز دارند و تلاش مي‌کنند در آستانه‌هاي زمستان ذخاير گازي خود را پر کنند. برخي از کشورها گزينه‌هاي جايگزيني براي عرضه گاز دارند. شبکه گاز اروپا به هم متصل است تا بتوان منابع را به اشتراک گذاشت، با اين حال بازار جهاني گاز حتي قبل از بحران اوکراين هم دچار محدوديت‌هايي بوده است. خريداران اتحاديه اروپا مدت‌ها تمايلي به امضاي قراردادهاي گازي بلندمدت با قطر نداشتند، زيرا کميسيون اروپا اعلام کرده که قراردادهاي بلندمدت ممکن است مانع جريان آزاد گاز در اروپا شود و نبايد فراتر از سال 2049 ادامه پيدا کنند.آلمان، بزرگترين مصرف کننده گاز روسيه در اروپا، که صدور مجوز خط لوله جديد نورد استريم 2 از روسيه را به دليل جنگ اوکراين متوقف کرده است، مي‌تواند از انگليس، دانمارک، نروژ و هلند از طريق خطوط لوله گاز وارد کند. نروژ، دومين تامين کننده بزرگ گاز اروپا پس از روسيه، توليد خود را افزايش داده است تا به اتحاديه اروپا در رسيدن به هدف پايان دادن به اتکا به سوخت‌هاي فسيلي روسيه تا سال 2027 کمک کند. نروژ و اتحاديه اروپا در بيانيه‌اي اعلام کردند که همکاري خود را براي تامين گاز کوتاه مدت و بلندمدت بيشتر از اين کشور اروپاي غربي افزايش خواهند داد. اتحاديه اروپا تقريباً يک پنجم گاز مورد نياز خود را از نروژ تامين مي‌کند. شرکت برق انگليسي «سنتريکا» قراردادي با شرکت انرژي دولتي نروژ موسوم به «اکوينر» براي عرضه اضافي گاز در سه زمستان آينده امضا کرده است. انگليس به گاز روسيه متکي نيست و مي‌تواند از طريق خطوط لوله به اروپا نيز صادرات داشته باشد.
توافق قطر با شرکت شل، مشابه توافقي است که هفته گذشته با شرکت فرانسوي «توتال انرژي» داشت. هر دو قرارداد، بزرگترين و طولاني ترين قراردادهاي تامين گازي هستند که قطر با اروپا دارد.قطر که بزرگترين صادرکننده گاز طبيعي مايع (ال‌ان‌جي) در جهان است، پيش از اين به قراردادهاي فروش بلندمدت به بازار آسيا، متمرکز بود. اما خريداران اتحاديه اروپا، قراردادهايي را براي واردات گاز و جبران از دست دادن عرضه گاز از روسيه پس از تحريمهاي اتحاديه اروپا عليه واردات انرژي روسيه، امضا کرده اند.شرکت «قطر انرژي» اعلام کرد اين شرکت و شل با دو قرارداد براي 3.5 ميليون تن ال‌ان‌جي در سال به مدت 27 سال، توافق کرده اند.سعد الکعبي، وزير انرژي قطر و رئيس شرکت «قطر انرژي» اعلام کرد اين توافق‌ها، تعهد قطر براي کمک به تامين نيازهاي انرژي اروپا و تقويت امنيت انرژي اين منطقه را مجددا تائيد مي‌کند.
هر دو قرارداد بلندمدت برخلاف اهداف اتحاديه اروپا براي صفر کردن آلايندگي‌ها تا سال 2050 هستند.فرانسه ماه گذشته اعلام کرده بود اتحاديه اروپا بايد تاريخ حذف سوخت فسيلي را تعيين کند تا تلاش‌هاي خود براي دستيابي به توافق جهاني در اين خصوص را در نشست اقليمي‌سازمان ملل متحدد (COP28)، تقويت کند. سخنگوي وزارت اقليمي‌هلند اعلام کرد: دولت اين کشور قصد دارد تقاضا براي گاز را کاهش دهد اما براي يک آينده قابل پيش بيني، به گاز نياز دارد زيرا گزينه‌هاي تجديدپذير و زيرساخت، به ميزان کفايت موجود نيستند.وزارت نيروي فرانسه هم اعلام کرد که قرارداد توتال، يک توافق تجاري ميان دو شرکت بوده که فرانسه را ملزم نمي‌کند و هدف اين کشور، رسيدن به وضعيت کربن خنثي در سال 2050 است.طبق اعلام شرکت «قطر انرژي»، تحت دو قرارداد، از سال 2026 به مدت 27 سال، سالانه 3.5 ميليون تن ال‌ان‌جي از دو جوينت ونچر ميان «قطر انرژي» و شل در پروژه توسعه ال‌ان‌جي «نورت فيلد»، به پايانه واردات «گيت» روتردام هلند تحويل خواهد داد.شرکت شل در پروژه توسعه ال‌ان‌جي «نورت فيلد ايست» 6.25 درصد و در پروژه «نورت فيلد ساوت»، 9.375 درصد سهم دارد. تاکنون آسيا در امضاي قراردادهاي طولاني مدت خريد ال‌ان‌جي از برنامه توسعه دو مرحله اي قطر، جلوتر از اروپا قرار داشت. تحت اين برنامه، ظرفيت مايع سازي گاز قطر از 77 ميليون تن در سال، به 126 ميليون تن تا سال 2027 افزايش خواهد يافت. قراردادهاي قبلي «قطر انرژي» شامل توافق 27 ساله براي فروش سالانه چهار ميليون تن ال‌ان‌جي به شرکت سينوپک چين بود که در نوامبر امضا شد و يک قرارداد ديگر هم در ژوئن با شرکت ملي نفت چين امضا شد.
پيش از حمله نظامي‌روسيه به اوکراين، کشورهاي اروپايي تقريبا 40 درصد از گاز روسيه را دريافت مي‌کردند. آلمان بزرگترين خريدار گاز روسيه بود. اين کشور هم بواسطه قرارداد 15 ساله اي که در نوامبر سال گذشته براي تامين سالانه دو ميليون تن ال‌ان‌جي بين «قطر انرژي» و کونوکو فيليپس امضا شد، به گاز قطر روي آورد.کوشال رامش، نائب رئيس تحقيقات ال‌ان‌جي شرکت «ريستاد انرژي» در اين باره گفت: خريداران اروپايي جذب قراردادهاي بلندمدتي شده اند که در دهه 2030، به حدود 27 ميليون تن در سال مي‌رسند و از اين ميزان 9 ميليون تن در سال از قطر است.بر اساس گزارش رويترز، قيمت گاز در سال ميلادي گذشته به دنبال مختل شدن عرضه گاز روسيه به اروپا، به شدت افزايش يافت. هر چند قيمت‌ها از آن زمان، کاهش پيدا کرده است اما تحليلگران مي‌گويند عرضه محدود به معناي افزايش دوباره قيمت‌ها در صورت وجود اختلال يا زمستان سخت در اروپا و شمال شرقي آسيا، خواهد بود.
ژاپني‌ها مشتري پروژه توسعه گازي قطر شدند
شرکت بازرگاني ژاپني «ميتسويي اند کو» در حال بررسي خريد سهمي‌در پروژه افزايش ظرفيت توليد گاز طبيعي مايع (ال‌ان‌جي) «نورت فيلد» قطر است.سخنگوي شرکت ميتسويي گفت: ما همواره گفته‌ايم که سرمايه‌گذاري در هر گونه پروژه ال‌ان‌جي ارزشمند را بررسي خواهيم کرد و پروژه «نورت فيلد» يکي از اين پروژه‌ها است.زوطيترز در گزارشي آورده است، ژاپن پس از بحران انرژي که سال گذشته در پي جنگ اوکراين به وجود آمد، به دنبال متنوع کردن منابع انرژي و امضاي قراردادهاي بلندمدت بيشتر براي گاز طبيعي مايع است تا نسبت به امنيت تامين انرژي، اطمينان حاصل کند.
نشريه اقتصادي نيک‌کي اوايل اکتبر گزارش کرده بود ميتسويي سرگرم بررسي خريد سهمي‌در «نورت فيلد» در راستاي يک کنسرسيوم ژاپني است و شرکت JERA هم ممکن است مشارکت کند.شرکت JERA که بزرگترين توليدکننده برق و بزرگترين خريدار ال‌ان‌جي در ژاپن است، سرگرم مذاکرات مختلف با قطر به عنوان يک تامين کننده مهم ال‌ان‌جي است. سخنگوي اين شرکت گفت: در خصوص توافق خريد بلندمدت براي خريد ال‌ان‌جي، شرکت JERA با تامين کنندگان مختلف از جمله قطر مذاکره کرده است اما توضيح بيشتري نداد.ژاپن بزرگترين واردکننده ال‌ان‌جي جهان در سال 2022 بود.
اين کشور بخش عمده انرژي خود را از خاورميانه وارد مي‌کند. فوميو کيشيدا، نخست وزير ژاپن در سفري که در ژوئيه به قطر داشت، با تحکيم روابط انرژي و همکاري اقتصادي با قطر، موافقت کرد.شرکت «قطر انرژي» اعلام کرده که انتظار دارد قراردادهاي خريد براي همه ظرفيت توليد پروژه «نورت فيلد» در سال 2023 امضا شود.بر اساس گزارش رويترز، واحد بازرگاني JERA و ادنوک ژاپن اعلام کرده اند که توافق ال‌ان‌جي به ارزش 500 تا 700 ميليون دلار امضا کرده‌اند.