چرا موزه جواهرات ملي ايران همچنان تعطيل است؟

گروه فرهنگي: حواشي گاف خبرساز علي بهادري جهرمي سخنگوي دولت، هر روز زاويه تازه اي پيدا مي کند. حالا در تازه ترين واکنش به سخنان آقاي سخنگو، اين پرسش در شبکه‌هاي اجتماعي و بين افکار عمومي مطرح شده که چرا موزه جواهرات ملي ايران پس از نزديک به سه سال همچنان تعطيل است؟!
به گزارش مردم سالاری آنلاین،ماجرا از آنجا آغاز شد که بهادري جهرمي در توئيتي همزمان با سالروز فرار محمدرضا شاه از ايران نوشت: «35 ميليارد دلار اموال ايرانيان؛ 384 چمدان جواهر و الماس؛ دو تاج با 5 هزار قطعه الماس، 50 قطعه زمرد و 368 حبه مرواريد که از نظر قيمت غيرقابل تخمين است و... اين‌ها بخشي از اموالي است که ديکتاتور هنگام فرار با خود به خارج برد. امروز سالگرد مرگ سلطنت، وابستگي و وطن‌فروشي در ايران است.»
در پاسخ به اين توئيت، حسين دهباشي، مستندساز نوشت: «با سلام و احترام. کليه‌ي جواهرات خاندان سلطنتي، از جمله دوتاج مذکور هم اينک در موزه جواهرات بانک مرکزي موجود است و ساعت 14 تا 17 روز‌هاي شنبه تا سه‌شنبه جهت بازديد عموم در دسترس است. زشت است به خدا! شما به سلامتي سخنگوي دولت‌ايد پسرم!» هرچند احتمالا آقاي دهباشي هم آن زمان يادش نبود که اين موزه همزمان با شيوع کرونا تعطيل شده و بر خلاف ساير موزه‌ها که پس از کرونا بازگشايي شدند اين موزه به بهانه جابجايي مکان موزه همچنان ادامه دارد.
با اين حال سخنگوي دولت در توئيتي جديد مدعي شد که غارت سرمايه ايرانيان توسط شاه را حاميان آمريکايي شان هم تاييد کرده اند؛ بديهي است سلطنت طلبان از پذيرش آن واهمه دارند! اما دهباشي باز هم به او پاسخ داد و نوشت: آقاي سخنگو لطفا لينک تاييد آمريکايي‌ها مبني بر غارت ايرانيان توسط شاه را مرقوم فرماييد. خصوصا منبع خبري خود جهت خروج 35 ميليارد دلار ( دو برابر و نيم گل بودجه کشور در سال 57 معادل 350 پالت صد ميليون دلاري !) همراه با هواپيماي شاه را ذکر کنيد.
اما نه تنها سخنگوي دولت، لينک يا سندي ارائه نداد، بلکه در حاشيه جلسه هيئت دولت و در پاسخ به واکنش فرح ديبا، همسر محمدرضا پهلوي در خصوص اموال خارج شده توسط اين خاندان از ايران گفت: اين واکنش را به فال نيک ميگيريم و اميدواريم يک محکمه صالح ميزان اموال غارت شده توسط اين خاندان و محل خرج شدن اين اموال که عمده آن براي ايجاد فشار رسانه‌اي و ناامني در ايران بوده است را بررسي کند. در اين ميان خبرگزاري فارس نوشت: «در واکنش به فضاي رسانه اي ايجاد شده، همسر شاه، فرح پهلوي واکنش نشان داده و گفته: « من چيزي ندزديدم؛ جواهراتم را در گنجه‌هاي کاخ نياوران گذاشتم و فقط يک جفت پوتين براي پياده‌روي برداشتم!» فرح پهلوي در حالي اين سخنان را مطرح کرده که فرزند خودشاه پندارش در مصاحبه‌اي جواب مادرش را داده و گفته: پدرم هنگام خروج از ايران حدود 62 ميليون دلار از ايران خارج کرده و دارايي ما فقط همين مقدار است! البته که بايد گفت؛ اين تازه بخشي از آن ميلياردها دلاري است که روزنامه‌هاي آمريکايي و انگليسي به آن اعتراف مي‌کنند و ربع پهلوي مي‌خواهد اين سرمايه هنگفت ايرانيان را که به دست پدرش دزدي شده،‌ تقليل دهد اما براي بهتر مواجه شدن با اين موضوع بايد سري بزنيم به اسنادي که خود رسانه‌هاي اروپايي و آمريکايي از اموال ميليارد دلاري شاه و خانواده‌اش منتشر کرده‌اند.» اما صرفنظر از اين که چه ميزان از ثروت خاندان پهلوي از کشور خارج شده، نکته جالب اينجاست که حداقل دو تاج مربوط به شاه و ملکه که ارزش مادي بسيار زيادي دارند و توسط سخنگوي دولت ادعاي خروج آنها از کشور توسط خاندان پهلوي مطرح شده بود، در موزه جواهرات ملي بانک مرکزي ايران نگهداري مي‌شوند. خسرو سينايي مستندساز فقيد ايراني در سال 1387 فيلم مستندي از مجموعه موزه جواهرات ملي ايران به سفارش بانک مرکزي ساخته است. در بخشي از اين فيلم و در معرفي آثار اين مجموعه، دو تاج مربوط به پهلوي دوم و ملکه در دو ويترين متوالي ديده مي‌شوند. بانک مرکزي ايران نيز در معرفي آثار گنجينه جواهرات ملي خود بخش‌هايي از فيلم خسرو سينايي را روي وب‌سايت خود قرار داده و در همين بخش کوتاه از مستند نيز تاج‌هاي شاه و ملکه پهلوي در ويترين ديده مي‌شوند.
در سال 1316 بنا به مصوبه مجلس شوراي ملي جواهرات ملي ايران به بانک ملي منتقل شد و پشتوانه اسکناس ايران شد. خزانه فعلي جواهرات ملي در خيابان فردوسي تهران يا همان «موزه جواهرات ملي» نيز در سال 1334 ساخته شد و بعدها همزمان با تأسيس بانک مرکزي در سال 1339 شمسي افتتاح شد و زير نظر بانک مرکزي قرار گرفت. بر اساس متني که در صفحه فرزانه ابراهيم زاده، پژوهشگر تاريخ منتشر شده، تمام موجودي خزانه جواهرات ملي، حتي تاج‌هاي شاه و ملکه براي مراسم خاص تنها زماني قرض داده مي شد که پنج نفر يعني رئيس کل بانک مرکزي، وزير اقتصاد و دارايي، رئيس سازمان برنامه و بودجه، رئيس بانک ملي و رئيس خزانه حاضر باشند و پاي صورت جلسه را امضا کنند. اما در سال 57 که اوضاع کشور نابسامان بود، هر روز يکي از آنها در جلسه اي که براي بررسي تقاضاي قرض گرفتن موجودي موزه تشکيل مي شد حاضر نمي شد تا امکان قرض گرفتن آنها فراهم نشود.
بر اساس اطلاعاتي که از موزه جواهرات ملي بانک مرکزي پيش از اين منتشر شده و در دسترس همگان قرار دارد، تاج پهلوي که به دستور رضاشاه ساخته و در تاج‌گذاري او و جانشينش محمدرضا شاه به کار برده شد در خزانه بانک مرکزي ايران  يا همان موزه جواهرات ملي نگهداري مي‌شود. در ساخت اين تاج 3380 تکه الماس روي هم به وزن 1144 قيراط (229 گرم) که بزرگ‌ترين آن، يک الماس زرد برليان 60 قيراطي (12 گرم) است به کار رفته است. اين الماس در مرکز تاج به شکل يک خورشيد تابان و در ميان الماس‌هاي کوچک‌تر قرار داده شده‌است. پنج تکه زمرد روي هم به وزن 199 قيراط (40 گرم)، دو قطعه ياقوت کبود به وزن 19 قيراط و تعداد 368 حبه مرواريد سفيد طبيعي تقريباً يک‌شکل و يک‌اندازه در سه رديف به‌کار برده شده‌است. وزن تاج با کلاه مخمل دروني ان برابر با 444 مثقال يا در حدود دو کيلو و هشتاد گرم است.
تاج ملکه هم تاجي بود که فقط توسط فرح پهلوي استفاده مي‌شد و جزو جواهرات ملي ايران محسوب مي شود که در همان موزه نگهداري مي شود. تاج بر بستر طلاي سفيد و يک کلاه مخمل سبز يشمي با 38 زمرد، 34 ياقوت، 105 مرواريد، 1446 الماس و با يک زمرد شش‌ضلعي 150 قيراطي در مرکز تاج تزئين شده‌است. دو قطعه اسپينل حدود 83 قيراط و بزرگترين مرواريد حدود 22 ميلي‌متر طول دارد و وزن تاج حدود دو کيلوگرم است. گردنبند فرح پهلوي، خواهر ناتني محمدرضا شاه، تاج کياني، الماس‌هاي معروف درياي نور و نورالعين و کره جواهنشان از ديگر آثار قيمتي هستند که به عنوان پشتوانه پول ملي ايران در موزه جواهرات ملي بانک مرکزي نگهداري مي شود و لااقل تا اسفند 1398 که به دليل شيوع کرونا درهاي موزه بسته شد، در معرض ديد عموم قرار داشت. اما اکنون نزديک به سه سال است که موزه تعطيل شده و هيچ توضيح دقيقي هم درباره زمان اتمام اين تعطيلي داده نمي شود. در واقع در سه سال اخير، کسي اين جواهرات را که سخنگوي دولت مدعي خروج آنها از کشور توسط شاه شده اما تا سه سال پيش در موزه موجود بود، نديده است و همگان منتظر بازگشايي مجدد اين موزه هستند. مجموعه جواهرات ملي ايران از لحاظ هنري، تاريخي و منحصربه‌فرد بودن به گونه اي است که حتي زبده‌ترين کارشناسان و ارزيابان جهان هم نتوانسته‌اند ارزش واقعي يا تقريبي آن را محاسبه کنند چراکه در اين مجموعه گوهرهايي است که در جهان نظير ندارد.