معجزه غيب شدن کسري بودجه!

گروه اقتصادي – شهرام صدوقي: دولت و مجلس اين روزها درباره بودجه سال آينده با هم اختلاف دارند: در حالي که مجلس حاضر نيست لايحه بودجه 1402 را قبل از وصول برنامه هفتم توسعه اعلام وصول کند، دولت مي‌گويد که ابن کار قانوني نيست.
به گزارش مردم سالاری آنلاین،اما اين تنها اختلاف اين دو قوه نيست، آنها درباره تحقق بودجه امسال هم اختلاف نظر دارند و در حالي که بعضي نمايندگان مجلس از کسر بودجه 400 هزار ميلياردي سخن گفته اند، رئيس سازمان برنامه و بودجه و وزير اقتصاد از تحقق کامل بودجه مي‌گويند!اين داستان با سخنان محمدرضا پورابراهيمي، رئيس کميسيون اقتصادي مجلس آغاز شد که چند روز پيش به صراحت اعلام کرد: اگر براي کسري بودجه فکري نکنيد، روند افت ارزش پول ملي ادامه خواهد يافت در نتيجه بايد براي 300 تا 400 هزار ميليارد تومان کسري بودجه چاره‌انديشي شود.اولين تاکتيک در برابر اين سخنان، اين بود که اين موضوع را به گردن مجلس بيندازند. همشهري، ارگان شهرداري تهران که اين روزها همچنان يار سوپر پوششي دولت است، در واکنش به اين سخنان رئيس کميسيون اقتصادي مجلس نوشت: «ترديدي نيست که افزايش شکاف بين دخل و خرج دولت باعث تورم خواهد شد.
از اين جهت لازم است مجلس خودش پيشگام شود و جلوي افزايش هزينه‌هاي دولت را بگيرد. پيش‌بيني منابع بودجه‌اي بدون درنظر گرفتن محدوديت‌ها از يک سو و افزايش سقف تعهدات و مصارف بودجه سالانه در فرايند بررسي و تصويب بودجه در مجلس از سوي ديگر نتيجه‌ افزايش کسري بودجه خواهد بود. حال اين پرسش مطرح است که آيا مجلس سياست بودجه‌ ضدتورمي‌را در عمل دنبال مي‌کند؟ واقعيت اين است که رويکرد مجلس در طول سال‌هاي گذشته به جاي بررسي بودجه، بر مدار بودجه‌ريزي استوار شده و نمايندگان به جاي الزام دولت به در پيش گرفتن سياست انقباضي، خودشان در انبساط بودجه سهم داشته‌اند. وضع تکاليف بودجه‌اي و فرابودجه‌اي بدون درنگ در شکننده بودن منابع بودجه، نتيجه‌اش همانا کسري بودجه است. لازم است مجلس از خودش شروع کند.»با اين حال يک روز بعد اين تاکتيک عوض شد و ميرکاظمي‌رئيس سازمان برنامه و بودجه که اين هفته‌ها با مجلس رابطه خوبي ندارد، ادعا کرد که کسري بودجه 400 هزار ميليارد توماني مطلقاً واقعيت ندارد و تحقق بودجه نزديک به 100 درصد است. روز گذشته احسان خاندوزي وزير اقتصاد که سمت سخنگوي اقتصادي دولت را هم دارد، به کمک ميرکاظمي‌آمد و اعلام کرد: طبق اطلاعاتي که وجود دارد، اصلا چنين برآوردي براي بودجه نداريم و اين عدد غير دقيق است. در حوزه عملکرد بودجه‌اي 9 ماهه دولت 917 هزار ميليارد تومان درآمد داشتيم که 88 درصد عدد مصوب است و نيز 63 درصد بيش از رقم مشابه سال گذشته است که کمک مي‌کند درآمد پايدار افزايش يابد.ميرکاظمي‌همچنين ادعا کرد که اين موضوع را برخي از رسانه‌ها دامن مي‌زنند که مطلقاً واقعيت ندارد؛ در حالي که چنين موضوعي را «رئيس کميسيون اقتصادي مجلس» مطرح کرده است. اما شايد جالب باشد که بدانيم اولين کسي که اين کسري بودجه را در مجلس اعلام کرد، خود ميرکاظمي‌بود! وي در آبان ماه در مجلس گفته بود که در هفت ماه نخست امسال تنها 66 درصد منابع بودجه محقق شده و اين روند تا پايان سال نيز ادامه خواهد داشت. بر اين اساس کسري بودجه 1401 بالغ بر 470 هزار ميليارد تومان برآورد مي‌شود که بالغ بر يک سوم کل بودجه است.رسانه‌ها در آن زمان به نقل از  رئيس سازمان برنامه و بودجه نوشتند: در هفت ماه نخست سال جاري تنها 66 درصد از منابع عمومي‌بودجه کشور محقق شده است. به بيان ساده تر تا پايان مهر ماه امسال، حدود 66 درصد از درآمد‌هايي که در اين بازه زماني در قانون بودجه تعريف شده بود براي دولت وصول شده و مابقي آن کسري يا عدم تحقق بوده است. مير کاظمي‌عنوان کرد که تا پايان سال نيز همين روند تکرار خواهد شد، بنابراين دولت در پنج ماه پاياني سال جاري با حدود 200 هزار ميليارد تومان کسري بودجه مواجه است. بر اين اساس کل کسري بودجه يا منابع وصول نشده دولت در سال جاري حدود 474 هزار ميليارد تومان خواهد بود که برابر با بيش از يک سوم رقم بودجه عمومي‌کل کشور است.وي البته اين موضوع را در آن زمان به گردن مجلس انداخته بود!  بنا بر اظهارات ميرکاظمي‌افزايش غير کارشناسي رقم تبصره 14 بودجه يا همان هدفمندي يارانه‌ها توسط مجلس، علت اصلي اين کسري است.
به گفته رئيس سازمان برنامه همان زمان هم اعلام شد که اين منابع قابل وصول نيست زيرا دولت برنامه‌اي براي افزايش قيمت حامل‌هاي انرژي و آب، برق و گاز ندارد. به عبارت ديگر در قانون بودجه هزينه‌هاي جديدي نسبت به لايحه تعريف شده که منبع براي آن تعيين نشده و همين امر منجر به ناترازي شده است.سخنان ميرکاظمي‌تقريبا شبيه چيزي است که روزنامه همشهري در شنبه گذشته نوشته و سعي کرده که کسري بودجه را به گردن مجلس بيندازد اما احتمالا مجلس حالا بايد خوشحال باشد که ظرف دو ماه با لطايف الحيل دولت، کسري بودجه صفر شده است، البته منوط به اينکه دولتمردان روي حرفشان بمانند و دوباره يکي – دو ماه ديگر اعلام نکنند که کسري بودجه داريم، آن هم بيش از 400 هزار ميليارد تومان!