بدعهدي،بناي هميشگي در پرداخت شهريه‌ دانشگاه معلولان

رويا بابائي - خبرنگار حوزه معلولان: با گذشت حدود چهار ماه از آخرين پرداختي شهريه‌ها و گذشت دو ماه از آغاز سال تحصيلي جديد، سازمان بهزيستي هنوز وعده پرداخت شهريه دانشجويان جا مانده از ليست تسويه با دانشگاه‌ها را محقق نکرده است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین،مرداد ماه امسال بود که سازمان بهزيستي کشور از پرداخت شهريه دانشجويان تحت پوشش خود خبر داد، خبري که صداي تعداد زيادي از دانشجويان را بابت جاماندن از ليست پرداختي بهزيستي درآورد.
اکنون دو ماه از آغاز سال تحصيلي گذشته، بسياري از دانشجويان تحت‌پوشش بهزيستي اظهار مي‌کنند در وضعيت بدهکار، امکان انتخاب واحد نداشته‌ و در حال‌حاضر کلاس‌ها را بدون آنکه نامشان در ليست حضور و غياب درج شده باشد شرکت مي‌کنند. برخي ديگر مي‌گويند فعلاً با روابط دوستانه و با واريز مبلغ علي‌الحساب تلاش کرده‌اند ترم را از دست ندهند.
در اين ميان اما شرايط دانشجوياني که در شرف فارغ‌التحصيلي هستند جالب است. يکي از آنها مي‌گويد: شهريه ترم قبلي‌ام پرداخت نشده، اين ترم هم بايد از پايان‌نامه‌ام دفاع کنم و تسويه مالي، پيش شرط دفاع است. حالا اگر مبلغ را به دانشگاه پرداخت نکنم امکان دفاع ندارم اگر هم دست نگهدارم سنواتم تمام مي‌شود.
سرپرست دفتر توانمندسازي معلولان در مرداد ماه از احصاي اسامي دانشجويان جامانده از فهرست پرداخت شهريه دانشجويي، خبر داده بود اما حالا چهار ماه از اين وعده گذشته و بهزيستي همچنان بدقول است و «عطف به سوابق» به اين زودي‌ها هم به قول خود عمل نخواهد کرد. حبيبي در مرداد ماه از پرداخت شهريه سال‌هاي تحصيلي 1400-1399 و 1401-1400 خبر داده بود. اين اگرچه در جاي خود خبر خوبي است اما در باطن از اهمال بزرگ بهزيستي در پرداخت ديرهنگام و هميشگي شهريه‌ها گواهي مي‌داد. اين سازمان چطور توانسته شهريه دوسال مددجويان را نپردازد، آنان را بدهکار نگهدارد و پرداخت شهريه‌ معوقشان‌ را افتخار بداند؟ علاوه اينکه ترم دوم 1401 هنوز از راه نرسيده و شهريه ترم از راه نرسيده را نه مي‌توان محاسبه کرد نه پرداخت!
 اين مسئول اگرچه به اين قسمت از سوال خبرنگار مردم‌سالاري که پرسيده بود «کل مبلغي که درحال‌حاضر از طرف بهزيستي به‌منظور تسويه شهريه‌هاي دانشجويي پرداخت شده چقدر است» پاسخ نداده اما با اعلام خبر فوق، در واقع تأخير دو ساله بهزيستي در تسويه بدهي دانشجويان تحت‌پوشش سازمان را تأييد کرده است. دو سالي که مصادف با 4 ترم تحصيلي است و دانشجويان مقطع کارشناسي در اين مدت نيمي از سنوات و دانشجويان مقطع ارشد، تمام سنوات تحصيلشان را به پايان رسانده‌اند. حبيبي که در شهريور ماه سوالات ما را از طريق روابط عمومي دريافت و پس از گذشت دو ماه از همان طريق و تنها در قالب چند خط جواب داده‌، در همان چند خط تصريح کرده: «هنوز شهريه تعدادي از دانشجويان معلول جا مانده‌ که در حال احصاي اسامي و برنامه‌ريزي براي پرداخت شهريه آنها هستيم» اما معلوم نيست اين به قول حبيبي احصا، چند ماه و چند سال ديگر وقت لازم دارد! حبيبي در پاسخ به سوال بعدي مبني بر تعداد دانشجويان جا مانده از ليست پرداخت شهريه‌ها و چگونگي پيشگيري از عدم ثبت‌نام آنها بخاطر بدهي در سال تحصيلي جديد؛ در فايلي که توسط روابط عمومي برايمان ارسال شده، فقط برايمان نوشته: «شهريه دانشجويان تحت پوشش بر اساس شيوه‌نامه و آيين‌نامه اجرايي ماده 9 قانون مصوب هيأت وزيران پرداخت مي‌شود که شاخص‌هايي همچون دهک درآمدي افراد و مقطع تحصيلي آنان در نظر گرفته مي‌شود.»
ظاهراً وي به آنچه که سوال ما نبوده جواب داده. در بهترين حالت مي‌توان گفت او سوالات را بدون مطالعه پاسخ داده يا متوجه سوال نشده اما در واقع اين مدل پاسخگويي، نشان مي‌دهد اين مسئول از روي رفع تکليف عمل کرده و عامدانه خود را به راه ديگري زده تا پاسخ درست ندهد که در همه حالات ممکن، در حال اهانت مستقيم به شعور مخاطب است.
اگر شانس آورده باشيم و وي سوالات را شخصاً پاسخگويي کرده باشد مي‌توان فقدان دانش و مهارت مديريت را نيز در حبيبي احتمال داد که در اينصورت بايد قاطعانه به حال دفتر توانمندسازي سازمان و حال مديريت فعلي کل مجموعه گريست!گذشته از اينکه پاسخ وي پاسخ سوال ما نيست، اينکه دفتر توانمندسازي طبق کدام قانون و آيين‌نامه چه عملکردي دارد براي مافوقانشان شايد مهم باشد اما براي دانشجوي معلول بدهکار اين قواعد نه اهميت دارد نه ضرورت! چه بسا اگر آئين‌نامه‌هاي اين سازمان آئين‌نامه بودند پاي پرداخت شهريه‌ها پس از سالها آزمون و خطا همچنان لنگ نمي‌بود و طبعاً مسئولي که دستش از پاسخ پر باشد، طفره نمي‌رود! اين مسئول در پاسخ به سوال بعدي مبني بر «صحت اظهارات برخي دانشجويان در خصوص بدهکار بودن از سنوات گذشته و عدم امکان دفاع و بعضاً اخذ مدرک، همچنين تعداد کل اين دانشجويان و علت عدم تسويه بدهي آنها» تنها به اين پاسخ يک جمله‌اي: «شهريه هر ترم در پايان همان ترم تحصيلي پرداخت مي‌شود» بسنده کرده است. اين پاسخ کوتاه است اما تو خود حديث مفصل بخوان از اين مجمل.. حبيبي در پاسخ به اينکه درحال حاضر از کل تعداد دانشجوياني که سازمان شهريه دانشگاه آنان را پرداخت مي‌کند چه تعداد داراي معلوليت و چه تعداد مددجويان ساير حوزه‌ها (تندرست) هستند نيز فقط نوشته است: «تعداد دانشجويان داراي معلوليت تحت‌پوشش سازمان 11هزار نفرند» و بااينکه تعداد دانش‌آموزان معلول تحت‌پوشش بهزيستي سوال ما نبود اما او تعداد اين گروه را هم 82 هزار نفر اعلام کرده است. وي همچنين به سوال ديگرمان مبني بر اينکه کل اعتباري که سازمان سالانه صرف تأمين شهريه دانشجويي مي‌کند چقدر است، نيز پاسخي نداده و فقط نوشته: «کمک هزينه تشويقي دانشجويان معلول در دانشگاه‌هاي دولتي بر اساس ضوابط و مقررات و شامل مقطع تحصيلي و ميزان اعتبار هر ساله پرداخت مي‌شود.»گويا تصور وي اين بود که بايد بود و نبود ضوابط را شفاف‌سازي کند، درحاليکه عملکرد مجموعه به حد کافي گوياي احترام مجموعه به ضوابط هست! همه اين رويدادها تصريحي است بر کم‌کاري سازمان بهزيستي و بي‌اهميتي مشکلات جامعه براي مجريان امور. در واقع کارآمدي غالب مديران اين سازمان با ميزان شفاف‌سازي آنان و همچنين با اندازه شهامتشان در رويارويي با رسانه‌ها رابطه مستقيم دارد. مشخصاً مديران چيره دست، مسلط به امور و موفق در اجرا در مصاحبه و پاسخ دادن نه تنها باکي ندارند بلکه هر لحظه آماده ارائه گزارش عملکرد هستند و آنکه فلسفه مي‌بافد تکليفش مشخص است!  مشکل سازمان بهزيستي در بحث پرداخت شهريه‌ها، کوتاهي در جمع‌آوري اطلاعات، بروکراسي اداري به شدت کُند و عدم احساس وظيفه در قبال جامعه هدف است، اگر قانون در اين سازمان حاکم بود حتما مي‌پرسيد چرا شهريه‌ دانشجويان از دو سال پيش تسويه نشده و حتما با عاملان اين تأخير دو ساله برخورد مي‌کرد!
مگر علت اصلي پرداخت شهريه به خود افراد (و نه به دانشگاه‌ها) حفظ کرامت انساني دانشجويان معلول و تحت‌پوشش نبود تا آنها هنگام پرداخت شهريه گردن کج نکرده و در ميان جمع اعلام نکنند شهريه ما به عهده خودمان نيست؟
حالا آيا اين هدف محقق شده؟ آيا بدهکار نگه داشتن افراد براي 4 ترم حفظ کرامت است؟ نکند کرامت دانشجويان بهانه تغيير روال و برخي تغييرات ديگر در سازمان بوده؟! آيا «حفظ کرامت دانشجويان» تنها بهانه تغيير روال اين پرداخت‌ها بود؟ آيا با اين عملکرد، نبايد گفت حتي تلفظ «کرامت انساني» از دهان اين جماعت گنده‌تر است چه رسد به احقاق آن؟