جامعه جهانی لبه پرتگاه

گروه بين‌الملل-  مهدي يزدي: رهبران جهان از ديروز (سه‌شنبه) در مقر سازمان ملل متحد واقع در شهر نيويورک گردهم آمدند تا با شرکت در هفتاد و هفتمين نشست مجمع عمومي اين سازمان ديدگاه‌هاي خود را در خصوص مسائل و چالش‌هاي جهاني با هم در ميان بگذارند. اين نشست در حالي برگزاري مي‌شود که حمله روسيه به اوکراين و نيز بحران انرژي و غذا که در پي اين تحول نظامي در اروپا و جهان تشديد شده بر نشست امسال مجمع عمومي سازمان ملل متحد سايه انداخته است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،برنامه هسته‌اي ايران و چالش نگران‌کننده گرمايش زمين و تغييرات اقليمي که به گفته کارشناسان، حيات در کره زمين را در معرض خطر جدي قرار داده از ديگر بحران‌هايي است که همزمان با برپايي اين نشست در زمره دغدغه‌هاي بزرگ جهاني قرار گرفته است.
اين نشست از سوي ديگر همزمان با انباشت بي‌سابقه بحران‌هاي سياسي، اجتماعي و بهداشتي در جهان و عميق‌تر شدن شکاف‌هاي ژئوپولتيک پس از دوران جنگ سرد در پي پاگرفتن بزرگ‌ترين مناقشه نظامي در اروپا پس از جنگ دوم جهاني برگزار مي‌شود.
رهبران و نمايندگان 193 کشور عضو سازمان ملل متحد از روز سه‌شنبه به نوبت در سخناني دغدغه‌هاي خود را نسبت به چالش‌ها و بحران‌هاي دامنگير جهان با ديگر شرکت کنندگان در ميان مي‌گذارند.
«آنتونيو گوترش» دبيرکل سازمان ملل متحد چند روز قبل از برپايي اين گردهم‌آيي سالانه تاکيد کرده بود: «جهان ما از جنگ آسيب ديده، دستخوش تبعات ناشي از تغييرات اقليمي، متاثر از کينه و نفرت و شرمسار از فقر و نابرابري است.»
او ديروز هم ضمن هشدار نسبت به اينکه جهان در «خطري بزرگ و جدي» قرار دارد، گفت، رهبراني که براي نخستين بار در سه سال اخير به صورت حضوري با يکديگر ديدار مي‌کنند بايد با درگيري‌ها، فجايع مربوط به تغيير اقليمي و افزايش فقر و نابرابري مقابله کرده و به تفرقه‌ها در بين قدرت‌هاي بزرگ که از زمان حمله روسيه به اوکراين وخيم‌تر شده، رسيدگي کنند.
دبيرکل سازمان ملل در جريان سخنراني‌ها و اظهارات پيش از آغاز نشست ديروز (سه‌شنبه) رهبران جهان در مجمع عمومي سازمان ملل، نه تنها به وظيفه «خطير» نجات زمين که «به معناي واقعي کلمه در آتش است» اشاره کرد، بلکه بر مقابله با پاندمي کرونا نيز تاکيد داشت. وي همچنين به «عدم دسترسي به منابع مالي براي کشورهاي در حال توسعه براي احيا؛ بحراني که در يک نسل گذشته ديده نشده است» اشاره کرد که باعث از بين رفتن زمينه براي آموزش، بهداشت و حقوق زنان شده است.
گوترش سخنراني خود تحت عنوان «وضعيت جهان» را ديروز در مراسم افتتاحيه نشست سالانه مجمع عمومي سازمان ملل ايراد کرد. استفان دوجاريک، سخنگوي سازمان ملل اعلام کرد که اين سخنراني يک «گزارش آگاهانه، اساسي و راه‌حل محور» براي جهاني است که «تفرقه‌ها و اختلافات ژئوپلتيکي در آن همه ما را به خطر انداخته است.»
نام نزديک به 150 رهبر کشور و دولت در تازه‌ترين فهرست سخنرانان اين نشست قرار دارد. اين نشان مي‌دهد که علي‌رغم وضعيت متشنج و فروپاشيده جهان،‌ سازمان ملل همچنين اصلي‌ترين محل گردهمايي روساي جمهور، نخست وزيران، پادشاهان و وزرايي است که نه تنها ديدگاه‌هاي خود را مطرح کنند بلکه به صورت دوجانبه ديدارهايي با يکديگر داشته باشند و درباره چالش‌ها در جهان مذاکره کنند و به پيشرفت‌هايي دست يابند.
براي بسياري از رهبران جهان موضوع حمله 24 فوريه روسيه به اوکراين در راس برنامه قرار دارد؛ حمله‌اي که نه تنها استقلال و حاکميت اوکراين را تهديد مي‌کند بلکه نگراني‌هايي را در مورد وقوع يک فاجعه اتمي در بزرگ‌ترين نيروگاه اتمي اروپا در جنوب شرق اوکراين که اکنون تحت کنترل روسيه است، به وجود آورده است.
رهبران بسياري از کشورها تلاش مي‌کنند تا از گسترش جنگ جلوگيري کنند و صلح را به اروپا بازگردانند. اگرچه ديپلمات‌ها انتظار هيچ موفقيت و پيروزي را در اين هفته ندارند.
توقف صادرات مهم غلات و کود از اوکراين و روسيه يک بحران غذايي به ويژه در کشورهاي در حال توسعه به وجود آورده و باعث تورم و افزايش قيمت‌هاي زندگي در بسياري از کشورهاي ديگر شده است. اين موضوعات نيز در راس برنامه اين نشست قرار دارند.
گوترش در يکي از نشست‌هاي روز دوشنبه براي ترويج اهداف سازمان ملل تا سال 2030 از جمله پايان دادن به فقر شديد، تضمين برابري آموزش براي همه کودکان و رسيدن به برابري جنسيتي گفت: بسياري از خطرات بزرگ و جدي جهان ما را وسوسه مي‌کنند که اولويت‌هاي توسعه بلند مدت را کنار بگذاريم. اما برخي مسائل از جمله آموزش، اشتغال، برابري کامل براي زنان و دختران، خدمات درماني جامع و مقابله با بحران تغيير اقليمي مسائلي نيستند که بتوانند منتظر بمانند.
وي خواستار کمک‌هاي مالي و سرمايه‌گذاري عمومي و خصوصي و از همه آنها مهم‌تر صلح شد.
گروه بين المللي بحران با تهيه گزارشي به مناسبت نشست آتي مجمع عمومي سازمان ملل متحد که به نوعي سال نوي کاري اين نهاد بين‌المللي محسوب مي‌شود به برخي چالش‌هاي مهم پيش رو براي اين سازمان اشاره کرده است.
اين گزارش در ميان چالش‌هاي پيش رو، چهار ماموريت مهم و کلي سازمان ملل متحد طي سال‌هاي 2022 و 2023 را در زمينه تقويت صلح‌باني، مبارزه با فساد، تقويت کمک‌هاي بشردوستانه و امنيت آب و هوايي برجسته کرده است.
عمده چالش‌هايي که سازمان ملل متحد طي دوره ياد شده با آنها دست به گريبان خواهد بود از ديد تحليلگران گروه بين‌المللي بحران به مواردي چون «تقويت ماموريت حافظ صلح در مالي» ، «همکاري با طالبان براي بازسازي و بازيابي افغانستان»، «تحکيم آتش بس در يمن»، «بازگرداندن اعتماد به ماموريت حفظ صلح سازمان ملل در جمهوري دموکراتيک کنگو»، «مبارزه با فساد در هندوراس»، «تداوم جريان کمک به شمال غرب سوريه»، «کمک به غيرنظاميان در مناطق تحت اشغال روسيه در اوکراين»، «تهيه پيش نويسي براي برنامه زماني صلح» و «پيشبرد برنامه تامين امنيت آب و هوايي در شوراي امنيت» اختصاص خواهد داشت.
نشست مجمع عمومي سازمان ملل در سال 2020 به خاطر پاندمي کرونا به صورت مجازي برگزار شد و در سال 2021 ميلادي نيز به صورت ترکيبي از حضوري و مجازي برگزار شد. اما امسال، مجمع عمومي سازمان ملل با 193 عضو فعاليت خود را به صورت سخنراني‌هاي حضوري از سر گرفت و حضور مجازي ولوديمير زلنسکي، رئيس جمهوري اوکراين تنها استثناي اين رويداد است.
طبق رسوم و سنت، برزيل نخستين کشوري است که در مجمع عمومي سازمان ملل سخنراني مي‌کند. اين رسم بيش از هفت دهه است که پاي بر جا بوده و از نشست‌هاي اوليه مجمع عمومي سازمان ملل نشات مي‌گيرد چرا که در زماني که هيچ کشوري داوطلب نبود که در اين رويداد سخنراني کند، برزيل داوطلب شد.
پس از آن جو بايدن، رئيس جمهوري آمريکا به عنوان کشور ميزبان دومين سخنران اين رويداد مي‌شد، اما از آنجايي که بايدن براي شرکت در مراسم تدفين اليزابت دوم به لندن سفر کرده، سخنراني‌اش به صبح چهارشنبه موکول شده است. مکي سال، رئيس جمهوري سنگال احتمالا نوبت بايدن را مي‌گيرد و به عنوان دومين سخنران اين رويداد سخنراني خواهد کرد.