برنج به مرز صد هزار تومان رسید!

گروه اقتصادی-محمد سیاح: رشد فزاینده قیمت برنج که یکی از پرمصرف‌ترین محصولات مورد استفاده در وعده‌های غذایی ایرانیان است باعث شده تا قیمت این محصول پرمصرف به هر کیلوگرم 80 تا 95 هزار تومان برسد و این درحالیست که برخی، از تلاش گروه‌های پشت پرده برای رساندن قیمت برنج به 100 هزار تومان و بیشتر برای افزایش مصرف برنج خارجی خبر می‌دهند.یکی از محصولات کشاورزی اصلی ایران برنج است و افزایش قیمت برنج هم همیشه به گونه‌ای بوده که هر خانواده ایرانی با هرتوان مالی می‌توانست در ماه تا ۲۰ کیلوگرم برنج تهیه کند. در گذر زمان قیمت برنج هم مانند سایر کالاها افزایش یافت ولی نکته قابل توجه این است که رشد فزاینده قیمت در هفته‌ها و ماه‌های اخیر شتابی بی‌سابقه و چشمگیر گرفته به شکلی که خرید این محصول برای بسیاری از خانوارها ناممکن شده است.براساس گزارش مرکز آمار ایران، متوسط قیمت برنج ایرانی درجه یک در دی‌ماه امسال ۵۶ هزار و ۹۳۱ تومان بوده و برنج در بازار حداقل هر کیلو ۴۷ هزار تومان و حدکثر ۶۴ هزار و ۱۱۷ تومان قیمت داشته است. این اعداد نشان می‌دهد که برنج فقط در دی‌ ماه ۱۰.۲ درصد رشد قیمت داشته و این درحالیست که عددی که میزان افزایش قیمت برنج در طول یک‌سال گذشته ۶۸.۵ درصدی بوده است. با وجود این آمار، گزارش‌های میدانی حکایت از آن دارد که هم‌اکنون هر کیلوگرم برنج ایرانی در بازار از ۵۵ تا ۹۸ هزار تومان به فروش می‌رسد. فروشندگان برنج می‌گویند یک گونی ۱۰ کیلویی برنج مرغوب ایرانی، یک میلیون تومان بفروش می‌رسد. گرچه این عدد در گزارش مرکز آمار ایران دیده نمی‌شود، اما نگاهی به گزارش اخیر این نهاد آماری به خوبی از گرانی عجیب برنج روایت می‌کند!این گرانی کار را به جایی رسانده که خرید و مصرف برنج به شدت کاهش داشته و قاسمعلی حسنی، دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران با تایید این موضوع گفته است: «در سبد مصرفی خانوارها، ماکارانی جایگزین مصرف برنج شده است. نسبت به دو سال پیش برنج ۲۰۰ درصد گران شده است و این ۲۰۰ درصد در خرید اقشار آسیب‌پذیر خیلی تأثیرگذار بوده است.»جمیل علیزاده شایق، رئیس انجمن برنج هم ضمن تایید کاهش خرید و مصرف برنج از سوی مردم گفته است که «براساس آمارهای موجود هر ایرانی سالانه بین ۳۶ تا ۳۶.۵ کیلوگرم برنج مصرف می‌کند که البته این رقم با توجه به افزایش قیمت فزاینده و همچنین کاهش قدرت خرید، این ارقام کم شده است.»
مشکل کجاست؟
18 استان کشور برنج کشت می‌کنند و براساس آمارهای سالانه و وضعیت آب‌ و هوایی و بارندگی در کشور، بین 2.2 تا 2.8 میلیون تن برنج کشت می‌شود. فرامک عزیزکریمی، مدیرکل دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی شهریور امسال با بیان اینکه نیاز سالانه کشور به برنج سه میلیون تن است، به ایرنا گفته بود: «با توجه به شرایط آب و هوایی کشور و محدودیت منابع آبی، در سال زراعی جدید ۲.۲ میلیون تن برنج تولید خواهد شد.»با توجه به نیاز سالانه کشور حداقل ۸۰۰ هزار تن کمبود محصول برنج در کشور وجود دارد که این میزان باید از طریق واردات تامین شود؛. با اینکه دولت مدعی شده واردات برنج به کشور برای متعادل‌سازی بازار این محصول در حال انجام است و به زودی این بازار متعادل می‌شود، اما همچنان رشد قیمت برنج ایرانی ادامه دارد به حدی که هر روز قیمت‌ها تغییر و مصرف‌کننده‌ها را دچار شوک می‌کند! در حقیقت افزایش قیمت برنج در هفته‌های اخیر به حدی بوده که به گفته فعالان بازار، این محصول حکم طلا به خود گرفته و از این رو هم دلالان به این بازار ورود کرده‌اند و از تلاطم بازار به نفع خود بهره می‌برند.این در حالیست که کمترین سود به کشاورزان می‌رسد و این اتفاق هم صدای کشاورزان را درآورده و هم بالاخره صدای نمایندگان مجلس را! غلامرضا شریعتی، نماینده مردم بهشهر در مجلس به ایسنا گفته است: «قیمت برنج خریداری شده از کشاورزان بستگی به نوع و سطح کیفیت برنج نرخ گذاری شده و از کشاورز خریداری می‌شود، اما قیمتی که امروز برنج در بازار عرضه می‌شود تقریبا ۶۰ درصد بیشتر از قیمتی است که از کشاورز خریداری شده است!» همین موضوع نشان از فعالیت بالای دلالان در بازار دارد!
محصول پارسال قیمت امسال!
یکی از اقدامات غیرمتعارفی که در مورد قیمت برنج رخ داده این است که فروشگاه‌ها و عرضه‌کنندگان برنج در هر پلتفرمی، با اینکه محصولات برنج خود را از سال گذشته تهیه کرده و تاریخ‌های روی بسته‌بندی هم این موضوع را تایید می‌کند، ‌قیمت را پاک کرده و قیمت‌های جدید ثبت می‌کنند! این درحالی است که قیمت برنج سال گذشته هر کیلو ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان بوده اما امسال به دو‌برابر قیمت به فروش می‌رسد!جالب‌تر اینکه این تخلف آشکار و علیه حقوق مصرف‌کننده نه از سوی وزارت صمت نه از سوی سازمان حمایت از مصرف‌کننده و نه از سوی سازمان تعزیرات حکومتی و هیچ نهاد دیگری مورد پیگیری قرار نگرفته است! حالا با رشد فزاینده قیمت برنج ایرانی و همچنین کاهش توان مردم برای خرید، نرخ برنج‌های خارجی وارداتی هم در حال افزایش است و در آینده‌‌ای نزدیک حتی خرید این محصولات هم برای بسیاری از خانواده‌ها ناممکن خواهد شد و شاید دولت سیزدهم باید برای جبران این کمبودها نفت را با برنج بیشتری تهاتر کند!