توقف جوزدگی روسی!

این روزها میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات هسته ای مشهورترین نام در وین است. توئیت های او درباره روند مذاکرات برای بسیاری مهمترین منبع کسب خبر در این باره است و البته انتشار عکسی از مذاکرات دو جانبه وی با رابرات مالی نماینده آمریکا نیز در هفته های اخیر بازتاب بسیاری در فضای مجازی و افکار عمومی داشت. این عکس باعث شد انتقادات به نقش روسیه در مذاکرات هسته ای بیشتر شود و بسیاری با قرار دادن این عکس در کنار عکسی که در آن ظریف به طور مستقیم با جان کری وزیر خارجه آمریکا مذاکره می کرد، به مذاکرات باواسطه، ان هم با وساطت روس هایی که اصلا قابل اعتماد نیستند اعتراض کردند. اگرچه در مقابل این انتقادات، این پاسخ غیر رسمی داده شده که روسیه یکی از کشورهایی است که نقش واسطه را در این مذاکرات بازی می کند.
با این همه گویا روسیه خودش هم باورش شده که میانجی اصلی است. این موضوع از توئیت های اولیانوف مشخص است که دائما سعی دارد مذاکرات را رو به جلو و موفقیت آمیز نشان دهد. از سوی دیگر واضح است که این فرصت یگانه در دوران جدید برای اولیانوف شکل گرفته و در دوران وزارت محمدجواد ظریف و مذاکراتی که عباس عراقچی مسئولیت تیم مذاکره کننده ایران را داشت، مجالی برای اولیانوف نبود که تبدیل به منبع خبری شود. چند ماه پیش شاید خود اولیانوف هم توقع نداشت که چنین فرصتی را به دست آورد و احتمالا برای همین هم اندازه خود را نمی شناسد و روز جمعه توئیتی توهین آمیز علیه محمدجواد ظریف وزیر خارجه سابق ایران منتشر کرد!
این مقام نه چندان بلندپایه روسی در پاسخ به توییتی خطاب به او که گفته بود «دکتر ظریف درمورد نقش منفی روسیه در مذاکرات برجام درست گفته بود»، نوشت: شما مختارید که بر اساس نظرات شخص دیگری که تحت تأثیر دندان درد، سردرد یا چیزهای دیگر بوده؛ خود را گمراه کنید.»
وی افزود: «افراد جدی به نظراتی که در نتیجه ی دندان درد یا سردرد به زبان آورده شده باشند، اهمیتی نمی دهند.»
پس از انتشار توییت تند، نماینده روسیه در مذاکرات وین، تعدادی از فعالان رسانه ای، سیاسی و کارشناسان امور بین الملل به این موضوع واکنش نشان دادند. منتقدان اولیانوف را متهم می‌کنند که در مقام یک دیپلمات ارشد، نسنجیده سخن گفته است.
  رحمان قهرمان پور، کارشناس مسائل بین الملل نوشت: حرف‌های اولیانف درباره ظریف بی شک خارج از شان یک دیپلمات است که باید در سخت‌ترین بحران‌ها هم آرامش خود را حفظ کند و از مدار عقلانیت خارج نشود. بغض ظریف نباید به حب و حتی سکوت در برابر حرف‌های خارج از شان دیپلماتیک یک خارجی علیه او منجر شود.»
دیاکو حسینی کارشناس ارشد سیاست خارجی در واکنش به توئیت اولیانوف نوشت: میهن پرستان واقعی مانند اولیانوف و ظریف گاهی اوقات دچار سردرد می شوند و گاهی اوقات در مواجهه با واقعیت های تلخ به شدت توئیت می کنند. اما یک تفاوت بزرگ وجود دارد: دیپلمات های حرفه ای هر آنچه را که اعتقاد دارند در انظار عمومی اعلام نمی کنند، به خصوص زمانی که توهین آمیز باشد.
محمدرضا نوروزپور مدیر عامل سابق ایرنا نیز در توئیتی در پاسخ به توئیت اولیانوف نوشت: جناب آقای سفیر، هیچ چیز بیشتر از مداخله خارجی، مردم و دیپلمات های ما را دچار سر درد نمی کند. همچنین وقتی به یکی از بهترین دیپلمات های ما توهین می شود، ما بخاطر فشردن دندانهایمان بهم از سر خشم، دندان درد هم می گیریم. لطفا به عنوان یک دیپلمات سنجیده سخن بگویید و با سخنان زهرآگین خود احساسات مردم ایران را تحریک نکنید.
سایت اصولگرای رجانیوز نیز در واکنشی تحسین برانگیز نوشت: این اهانت از سوی یک دیپلمات درجه چندم به مقام ارشد سابق وزارت خارجه باید با تذکر و هشدار جدی دستگاه رسمی دیپلماسی روبرو شود.
با این حال، دستگاه رسمی دیپلماسی هیچ واکنشی در قبال این توهین نشان نداد و در عوض محمدجواد ظریف، بدون توجه به توهین اولیانوف، در توییتی به حمایت از تیم مذاکره کننده ایرانی پرداخت. او در این توییت ضمن حمایت از تلاش‌های تیم ایران برای اطمینان یافتن از اجرایی شدن کامل برجام، گفته که این اتفاق منطقا باید از سوی طرفی انجام شود که از توافق خارج شده بود. ظریف در ادامه تاکید کرد که احیای برجام موفقیتی جهانی و پیروزی منطق و دیپلماسی بر تعصب و تفکر صفر و صدی است که هم به نفع ایران و هم به نفع جهان است.
کمتر از یک روز بعد از انتشار این توئیت، گویا اویلانوف متوجه شده که چه باید بگوید و چه نباید بگوید؛ چرا که این توئیت را حذف کرد و به جای آن نوشت: «تولد آقای ظریف را تبریک می گویم. بهترین ها! در جلسات متعددی با حضور ایشان شرکت کردم و در این زمینه احساس احترام دارم. نمونه های متعددی از همکاری های موفق روسیه و ایران در مورد برجام را فراموش نخواهیم کرد.» به این ترتیب شاید بتوان گفت که وی فهمیده که چطور باید سخن بگوید، ولی هنوز «عذرخواهی» را یاد نگرفته است. شاید این توقع زیادی است که از وی بخواهیم ظرف یک روز، دو نکته اجتماعی را یاد بگیرد.
زهرا تاجیک