گروه بین الملل – علی ودایع : ژنرال پینوشه در گور به تابوت ناخن می ساید. چپ گرایان شیلی بازهم به یک پیروزی بزرگ دست پیدا کردند. کشوری که خاطره کودتای پینوشه و اعدام آلنده را در خاطره دارد ؛ به صحنه جدال با میراث دیکتاتوری ژنرال تبدیل شده بود.
به گزارش یورونیوز ، «گابریل بوریک» نامزد جناح چپ و سیاستمدار 35 ساله شیلی با کسب ۵۵.۸۶ درصد آراء توانست «آنتونیو خوزه کاست» رقیب راستگرای خودرا شکاست دهد و به مقام ریاست جمهوری دست پیدا کند. انتخابات یکشنبه، حساسترین انتخابات دهههای اخیر این کشور در یک 2قطبی بزرگ بود.
کاندیدای چپ گرایان و کاندیدای راست گرایان در موضوعات مختلف از حقوق بازنشستگی و خصوصیسازی گرفته تا حقوق بشر، چشماندازهای بسیار متفاوتی برای آینده شیلی داشتند. آنتونیو کاست، رقیب بوریک با تاکید بر اجرای نظم و قانون، کاهش مالیات و بودجه رفاه اجتماعی توانست بخشی از آراء را به خود اختصاص دهد. وی مورد حمایت مستقیم جریانات راست گرا بود.
مساله اساسی اینجاست که شیلی زمین جدال سیاست های لیبرالی و سیاست های چپ گرایانه بوده است. سیاست هایی که پس از کودتای خونین 11 سپتامبر1973 در شیلی حاکم بود ، بازهم متحمل یک شکست سنگین شده است.
در این دور از انتخابات شیلی که با حضور بیش از ۸میلیون و ۳۰۰ هزار نفر برگزار شد؛ بوریک جوان با کسب بیش از چهار میلیون و ۶۰۰ هزار رأی، رئیس جمهوری منتخب مردمی شد که برای تغییر مسیر این کشور به سوی تحقق برابری های اجتماعی پای صندوق های رأی آمدند. به این ترتیب، این دوره از انتخابات با بیش از ۵۵ درصد رأی دهندگان، بیشترین درصد مشارکت مردم شیلی را از سال ۲۰۱۲ که رای دادن اختیاری و داوطلبانه شد، ثبت کرده است.
ستاره ای از دل اعتراضات
بوریک ۳۵ ساله به عنوان یکی از جوانترین رهبران سیاسی جهان از رهبران سابق اعتراضات دانشجویی بوده از اعتراضات گسترده در این کشور علیه بیعدالتی و فساد حمایت کرده است. نام گابریل بوریک، در جریان جنبش جوانان شیلیایی علیه افزایش قیمت بلیط مترو بیش از همیشه شنیده شد. او در ۳۳ سالگی یکی از رهبران این جنبش بود. بوریک در جریان همین جنبش در یک از سخنرانیها گفت: « اگر شیلی بهشت نئولیبرال ها طی دهه ها شده است امروز ما آنرا به جهنم نئولیبرالیسم تبدیل خواهیم کرد.»
نابرابری های اجتماعی دلیل اعتراضات گسترده مردم شیلی از سال ۲۰۱۹ بود که آنها را نسبت به سیاست های این کشور بی رغبت کرده بود. شیلی از جمله کشورهایی است که بیشترین اختلاف سطح درآمد را در جهان دارند؛ یک چهارم ثروت کشور متعلق به یک درصد از جمیعت آن است، اگرچه زمانی این کشور باثباتترین اقتصاد در آمریکای لاتین را داشت.
وی نخستین بار به عنوان رهبر دانشجویان معترض در سال ۲۰۱۱ در عرصه سیاسی شیلی ظاهر شد. جنبشی که او آن را رهبری میکرد خواهان تحصیلات دانشگاهی رایگان در نظام تحصیلات عالی شیلی بود. شیلی بالاترین نرخ خصوصی سازی مدارس و دانشگاه ها در آمریکای جنوبی دارد. گابریل بوریک اولین بار در سال ۲۰۱۳ بهعنوان نامزد مستقل از ناحیه ماژالان به کنگره شیلی راه یافت. سال ۲۰۱۷ مجددا انتخاب شد و در فراکسیون جبهه لیبرال کنگره عضو حزب پیشروی «همگرایی اجتماعی» فعالیت کرد.
گابریل بوریک که در ۱۱ مارس ۲۰۲۲ (۲۰ اسفند) رسماً سکان کشور را به دست می گیرد، متولد یکی از شهرهای جنوبی شیلی است. وی با نشستن بر مسند «سباستین پینیرا» رئیس جمهوری سابق و سیاستمدار تاجری که مردم از عملکرد وی ناراضی بودند، مجری تحولات این کشور آمریکای لاتین خواهد شد.
دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در روز یکشنبه (۱۹ دسامبر/۲۸ آذر) یکی از حساس ترین انتخابات دهه های اخیر و گزینشی جدی بین بقای جریان دیکتاتوری و پایان دادن به آن بود.
مردم شیلی یک ماه پیش (۲۱ نوامبر/۳۰ آبان) برای برگزیدن رئیس جمهوری آینده خود از میان ۷ نامزد پای صندوق های رای رفتند، اما از آنجا که هیچیک از کاندیداها موفق به کسب آراء بالاتر از ۵۰ درصد نشدند، بوریک و کاست از دو جناح چپ و راستگرای افراطی با بیشترین آراء بدست آمده به دور دوم انتخابات راه یافتند.
مسئولیت سنگین گابریل جوان
رئیس جمهوری منتخب مردم در کارزارهای انتخاباتی خود به حامیان خود وعده تغییرات اجتماعی گسترده را داد و متعهد شد که با اصلاح نظام بیمه درمانی و بازنشستگی، سرمایهگذاری در صنایع سبز و کاهش ساعت کاری هفته از ۴۵ به ۴۰ ساعت، بیعدالتی اقتصادی در این کشور را درمان کند.
مسئولیت اصلی رئیس جمهوری جدید شیلی، انتقال کشور به دوران مهمی از تغییرات بزرگ اجتماعی اقتصادی شده است تا قانون اساسی در حال آماده سازی را تثبیت کرده و به رویای تحولات اجتماعی وعده داده شده جامه عمل بپوشاند.حالا شیلی نیز به جمع کشورهای آمریکای لاتین ازجمله آرژانتین، بولیوی، هندوراس، مکزیک و پرو پیوست که در سال های اخیر به جناح چپ گرایش پیدا کرده اند. این تحولات باعث فاصله گرفتن بیش از پیش آمریکای لاتین از واشنگتن شده است.
شیلی از سال گذشته که به بازنویسی قانون اساسی دوره پینوشه رای داد، با تغییرات زیادی روبرو شد. در پی همهپرسی تاریخی در ۲۵ اکتبر(چهارم آبان ۱۳۹۹) بیش از ۷۸ درصد شیلیایی ها، در پی اعتراضاتی گسترده برای مقابله با نابرابری های اقتصادی، با رأی به طرح بازنویسی قانون اساسی این کشور، گام بلندی در مسیر قانون اساسی جدید شیلی برداشتند.
چپ گرای متفاوت
گابریل بوریک در یک دهه اخیر بارها چه در مقام رهبر جنبش دانشجویی چه در مقام نماینده در کنگره شیلی، از سیاست های «استعماری دولت اسرائیل» انتقاد کرده است.وی در سال ۲۰۱۹ در مقام نماینده کنگره از پیش نویس لایحه ای حمایت کرده بود که واردات تمام کالاهایی اسرائیلی از مبدا شهرک های اسرائیلی به شیلی را ممنوع می کرد.
علاوه بر این گابریل بوریک در دیدار خود با جامعه یهودیان شیلی در جریان تبلیغات انتخاباتی، دولت اسرائیل را «آدم کش» خوانده بود. همزمان در دیدار با رهبر جامعه فلسطینیان ساکن شیلی بیانیه حمایت از «آرمان فلسطین» را امضا کرده بود.
اگرچه بسیاری از کشورهای آمریکایی جنوبی، از بولیوی تا اروگوئه و برزیل و آرژانتین شاهد به قدرت رسیدن چپ ها در قدرت بوده اند اما داستان به قدرت رسیدن گابریل بوریک در شیلی کاملا متفاوت است. تفاوت آن در سخنان رئیس جمهوری منتخب شیلی نهفته است. او بارها در جریان تبلیغات انتخاباتی، سیاست های دولت هایی سنتی چپ گرا همچون دولت نیکلاس مادورو، رهبر چپ گرای ونزوئلا و همچنین دانیل اورتگا، رهبر نیکاراگوئه را مورد انتقاد قرار داد. هرچند که نیکلاس مادورو یکی از اولین رهبران آمریکای جنوبی بود که پیروزی آقای بوریک را تبریک گفت. وی البته در بیانیه ای کوتاه با تبریک پیروزی اعلام کرد که «این یک پیروزی برای خلق سالوادور آلنده و ویکتور خارا، خواننده ای که با دستور آگوستو پینوشه اعدام شد، برای پیروزی شان بر فاشیسم است.»
«آگوستو پینوشه» ژنرال دیکتاتور شیلی بود که در کودتای ۱۹۷۳ شیلی (۱۱ سپتامبر سال ۱۹۷۳) دولت سوسیالیست سالوادور آلنده را سرنگون کرد و به مدت ۱۷ سال با حمایت مستقیم سفارت آمریکا قدرت را به دست گرفت و بی سابقه ترین جنایت ها را علیه مردم این کشور اعمال کرد.