بالاخره اینترنت حق مردم هست یا نیست؟!

اتفاق عجیبی که این روزها در فضای سیاسی کشور افتاده این است که عموم مشکلات و معضلاتی که مردم در این ایام با آن روبرو هستند چیزهایی است که وعده های زیبایی درباره آن در زمان انتخابات داده شده است و اولین چیزی که در مواجهه با این مشکلات به یاد می آید همان وعده های قشنگ است که هنوز چندماهی از دادن آنها نگذشته است. وضعیت نابسامان بورس، افزایش بی رویه قیمت کالاها و خدمات، قیمت گذاری دستوری، دخالت دولت در بازار و افزایش روزافزون قیمت دلار  از جمله مواردی است که دولتمردان قبل از تشکیل این دولت، از دولت قبل در ناتوانی حل آنها انتقاد کرده و درباره حل آسان و بلافاصله آن سخن می گفتند. اما این گزارش سعی دارد به موضوع دیگری بپردازد که اتفاقا شعار دادن درباره آن در ایام تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری بسیار بود ولی حالا وضعیت دقیقا برعکس آن چیزی است که در آن زمان ترسیم شده بود: وضعیت اینترنت در ایران.
در ماه های اخیر اگر از طرف مجلس طرح محدود سازی اینترنت آن هم با نام «صیانت از فضای مجازی» مطرح شده و پیگیری می شود تا به تصویب نهایی برسد اما همگام با آن سرعت اینترنت خانگی و همراه به قدری پایین آمده که تقریبا صدای همه را در آورده است. بیش از دو ماه است که کاربران فضای مجازی از کندی سرعت اینترنت در ساعات مختلف شبانه‌روز انتقاد دارند و درباره این نارضایتی بارها از سوی کاربران و کسب و کارها در شبکه‌های اجتماعی بحث و اظهارنظر شده است. حتی عده‌ای از کاربران و رسانه‌ها این افت کیفیت را به اجرای طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی و خدمات پایه کاربردی ارتباط دادند و کاهش دستوری پهنای باند را دلیل اختلال اینترنت بیان کردند.
در آغاز مهرماه رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از پیگیری علت کندی اینترنت خبر داده و درعین حال، علت این مسئله را آغاز سال تحصیلی و استفاده دانشجویان و دانش‌آموزان از اینترنت دانست؛ اما با این توجیه این سوال شکل گرفت که چرا در زمان دولت قبل و شرایط یکسان این وضعیت در آن زمان شکل نگرفت؟!
از سوی دیگر مدیران برخی اپراتورهای اینترنتی در همان زمان اعلام کردند که مشکل از زیرساخت‌های خدماتی آن ها نبوده بلکه پهنای باندی که از شرکت ارتباطات زیرساخت دریافت می‌کنند، کاهش یافته و با افت کیفیت مواجه است. این در حالی است که با افزایش مصرف اینترنت در کشور، نیاز است که ماهانه به میزان پهنای باند کشور افزوده شود اما این طور که ادعا می‌شود شرکت ارتباطات زیرساخت برای خرید پهنای باند بین‌الملل با مشکلاتی روبه رو است و به همین دلیل ظرفیت پهنای باند اینترنت کشور به حد اشباع رسیده و این مشکل در زمان پیک مصرف، نمود بیشتری دارد.
بهر حال در مهرماه این تصور وجود داشت که شاید به مرور این مشکل حل شود ولی حالا بعد از به پایان رسیدن آبان ماه اعلام شد که سرعت اینترنت موبایل در ایران با متوسط 35 مگا بایت بر ثانیه ، نسبت به ماه قبل باز هم با سقوط همراه شده است!
طبق آخرین آمار منتشر شده در اسپیدتست، در حال حاضر متوسط سرعت دانلود اینترنت موبایل در ایران ۳۲.۳۰ مگابیت‌برثانیه و رتبه‌اش ۸۰ جهانی است، متوسط سرعت دانلود اینترنت ثابت نیز ۲۱.۳۵ مگابیت‌برثانیه است و در جایگاه ۱۳۴ اینترنت ثابت در جهان قرار دارد.
متوسط سرعت اینترنت ثابت در ماه گذشته،  ۲۱.۳۵ مگابیت‌برثانیه و متوسط سرعت آپلود ۱۲.۶۲ مگابیت‌برثانیه بود و ایران در رتبه ۱۳۴ قرار داشت. این نشان می‌دهد که سرعت اینترنت ثابت، تغییری نداشته است. در ماه گذشته متوسط سرعت دانلود اینترنت موبایل در ایران ۳۵.۴۸ مگابیت‌برثانیه بوده است که رتبه ایران را به ۷۱ از میان ۱۴۰ کشور رسیده بود.
این در حالی است که سید ابراهیم رئیسی در اواسط خرداد و در اوج تبلیغات صراحتا وعده داد بود: نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: در دولت مردمی، اینترنت با حداکثرِ سرعت و با نگاه به عدالت جغرافیایی و تأمین زیرساخت‌های لازم گسترش خواهد یافت و فضای مجازی علاوه بر زمینه اشتغالزایی، برای شفافیت و نظارت مردم بر عملکرد دولت خواهد بود.
رئیسی در آن زمان درباره برنامه‌های دولتش برای اینترنت و فضای مجازی هم گفت: اینترنت و فضای مجازی تمام لایه‌های زندگی ما را تحت‌تاثیر قرار داده و هیچ ساخته بشری به این سرعت فراگیر نشده است. امروز اینترنت به حق مردم تبدیل شده و مسائل آموزشی و اقتصادی و تحقیق و پژوهش در اقصی نقاط کشور در بستر فضای مجازی انجام می‌شود. باید استفاده از اینترنت برای دهک‌های پایین رایگان شود.
وی با طرح این پرسش که چرا با وجود گسترش استفاده از فضای مجازی زیر ساخت‌های مورد نیاز برای آن تهیه نشده، متذکر شد که اگر این زیرساخت‌ها فراهم شده بود امروز هیچ کاری در فضای اداری و در عرصه تحقیقات و پژوهش دچار وقفه نمی‌شد.
رئیسی بر همین اساس خاطر نشان کرد که دولت آینده زیرساخت‌های لازم برای تامین اینترنت در کشور را کامل می‌کند.
بازخوانی این سخنان و مقایسه آن با شرایط امروز اینترنت در کشور نشان می دهد که نه تنها در این راستا حرکتی نشده بلکه دقیقا برخلاف آن گام برداشته شده است.
اما نکته جالب تر در روزهای گذشته نحوه مواجهه وزیر ارتباطات با این موضوع است. وی که چندی پیش وعده افزایش سرعت اینترنت را داده بود، چند روز پیش در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره کندی اینترنت در این روزها، در لحظه، با یک گوشی تست سرعت اینترنت انجام داد و ادعا کرد: در حالی که به دلیل مشکلات مربوط به عدم توسعه شبکه توسط اپراتورها، سرعت کاربران در سراسر کشور به طور میانگین ۵ تا ۶ مگابیت بر ثانیه را نشان می‌دهد و در پروانه اپراتورها ۲ مگابیت بر ثانیه آمده است اما الان سرعت دانلود حدود ۸ برابر این مقدار را نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: ما ادعا نمی‌کنیم که این سرعت ایده‌آل است بلکه باید به چند ده و حتی چند صد مگابیت بر ثانیه هم برسیم.
 
 
 
جواد سازگار