جدال بی پایان بازنشستگان با همسان سازی حقوق

همسان سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی با بازنشستگان کشوری و لشگری یکی از پیچیده ترین و طولانی ترین پروسه هایی بوده که در کشور آغاز شده و از چندین سال پیش این پروسه ادامه دارد ولی همچنان به نتیجه مطلوبی برای بازنشستگان تامین اجتماعی نرسیده است؛ در این میان بازنشستگان تامین اجتماعی معتقدند که سرشان کلاه رفته و اضافه شدن حقوق آنها به همسان سازی کمکی نکرده است!
به گزارش مردم سالاری آنلاین، براساس بند ب قانون برنامه ششم توسعه، دولت و سازمان تامین اجتماعی مکلف هستند که حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری را همسان سازی و حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی را متناسب سازی کنند ولی همچنان این اتفاق رخ نداده چراکه وضعیت مشخصی از طبقه بندی شغلی در بین بازنشستگان تامین اجتماعی وجود ندارد.
سازمان تامین اجتماعی وظیفه دارد طبق ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی، مستمری‌های بازنشستگی، از کارافتادگی کلی و مجموع مستمری بازماندگان را متناسب با هزینه زندگی افزایش دهد. این افزایش باید در فواصل زمانی معین (حداقل سالی یک بار) و با تصویب هیات وزیران انجام گیرد. این قانون سال‌هاست نادیده گرفته شده و مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی، کمترین تناسبی با تورم پرشتاب و هزینه‌های جاری آنها ندارد.
رحمت ا... پورموسی یکی از فعالان کانون بازنشستگان درباره تفاوت همسان سازی و متناسب سازی حقوق بازنشستگان می گوید: «دلیل این تفاوت در همسان سازی و متناسب سازی این است که بازنشستگان لشکری و کشوری جزو مشاغلی هستند که طبقه بندی شغلی در آن‌ها مشخص است و مطابق قانون، ۹۰ درصد حقوق فرد شاغل را بازنشسته باید دریافت کند، این درحالی است که بیمه شدگان تامین اجتماعی دارای حداقل و حداکثر حقوق هستند که حداکثر حقوق هفت برابر حداقل است و در این بین، دریایی از تفاوت حقوق وجود دارد؛ به همین دلیل نیز فرمول خاصی برای همسان سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی نمی‌توان درنظر گرفت.»
در مرداد سال گذشته مرحله نخست متناسب سازی برای بازنشسته‌های تامین اجتماعی انجام شد، این درحالی است که از سال ۹۸ با درنظر گرفتن ۵ هزار میلیارد تومان، همسان سازی حقوق برای بازنشستگان کشوری و لشکری انجام شده بود. در فروردین سال ۹۹ نیز ۱۰ هزار میلیارد تومان دیگر به جز بحث سنواتی و در مهرماه ۱۸ هزار میلیارد تومان دیگر واریز شد؛ یعنی در عرض یک سال ۳۳ هزار میلیارد تومان برای ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بازنشسته کشوری و لشکری در کشور با عنوان همسان سازی پرداخت شد. میانگین افزایش حقوق برای بازنشستگان کشوری، ۴۶ درصد و برای بازنشستگان لشکری حدود ۵۷ درصد بود.
 
تفاوت دریافتی در بازنشستگان تامین اجتماعی
با وجود اینکه قرار بود ۳۲ هزار میلیارد تومان برای متناسب سازی بازنشستگان تامین اجتماعی واریز شود، در یک مرحله فقط ۱۷ هزار میلیارد تومان پرداخت شد که از این میزان ۳ هزار میلیارد تومان برای مسکن و... بود. در حقیقت این رقم افزایشی آن قدر ناچیز بود که حداقل حقوق برخی مستمری بگیران، ۱۵۰ هزار تومان در ماه افزایش یافت. این درحالیست که بازنشستگان لشکری و کشوری افزایش یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی در حقوق خود داشتند. همین موضوع فاصله بسیار زیادی بین این دو قشر مستمری بگیر ایجاد کرد.
حداقل میزان دریافتی بازنشستگان تامین اجتماعی چند نوع است؛ به عنوان نمونه فردی با ۳۰ سال کار و بیمه، در سال گذشته ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان دریافتی داشت که با کسر مالیات و... ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان دریافت می‌کرد. فردی با ۳۵ سال کار نیز ۳ میلیون دریافتی داشت که امسال این افراد به رقمی  حدود ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان با سابقه ۳۵ سال می‌رسند.
برخی از فعالان حقوق بازنشستگان در گروه های مجازی از وضعیت همسان سازی حقوق بازنشستگان صحبت می کنند و در باره اظهارات مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی نقدهایی دارند؛ آنها به فرمول های تعیین شده برای همسان سازی حقوق خود معترض هستند و می گویند اقداماتی که در این راستا انجام شده نه تنها باعث افزایش عادلانه حقوق آنها نسبت به بازنشستگان کشوری و لشگری نشده که بلکه سر آنها در این موضوع کلاه رفته است!
بر این اساس ابراهیم منصوری یکی از نماینده های بازنشستگان تامین اجتماعی گفته است که «برخلاف صحبت های رئیس سازمان تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۰ چهار نوبت افزایش حقوق خواهیم داشت نه دو نوبت.» او با اشاره به مطالبات و فرمول حکم فروردین ۱۴۰۰ اضافه کرده که «در این راستا باید پنج ماده مورد توجه قرار بگیرد که حقوق(مستمری) اسفند، مانده ۶۵ درصدی همسان‌سازی مرداد ۹۹، مابه‌التفاوت مرداد تا اسفند ۹۹ از محل مانده ۶۵ درصدی همسان‌سازی مرداد، افزایش ۳۹ درصدی ۱۴۰۰ و همسان‌سازی ۱۴۰۰ دریافتی ماهانه در سال ۱۴۰۰ را تشکیل می دهد و کف دریافتی کارگران بازنشسته و کارگران از کار افتاده و بازماندگان کارگران فوت شده نباید از ۱۰ میلیون تومان که کف معیشت است، کمتر باشد درحالیکه سازمان تامین اجتماعی در موارد ۲و۳و۵ درحال اختلاس است.»
او معتقد است سازمان تامین اجتماعی فقط یک سوم از همسان سازی مرداد ۱۳۹۹ را اجرا و دوسوم آن را پشت گوش انداخت. در مقایسه با میزان همسان سازی لشگری و کشوری در مهرماه ۱۳۹۹ سازمان باید قبل از صدور احکام ۱۴۰۰ حدود ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان به بازنشستگان و مستمری بگیران تامین اجتماعی بابت معوقه همسان سازی مرداد تا اسفند ۱۳۹۹ پرداخت می کرد ولی این اقدام را انجام نداد و به هیچ وجه قادر نیست از پرداخت این دیون قانونی خودداری کند.
منصوری می گوید: «سازمان بدون تسویه همسان سازی سال ۱۳۹۹ با بازنشستگان و مستمری بگیران نباید وارد همسان سازی ۸۹ هزار میلیارد تومانی سال ۱۴۰۰ شود. بازنشستگان کشوری و لشگری از مهرماه ۱۳۹۹ تا اسفند ۱۳۹۹ متوسط ۲ تا ۳ میلیون تومان بیشتر از بازنشستگان تامین اجتماعی دریافتی داشتند.»
او صحبت های سالاری رئیس سازمان تامین اجتماعی در این باره که "با اعمال افزایش حقوق و متناسب‌سازی، فاصله‌ای که بین حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی با صندوق‌های دیگر ایجاد شده بود، تقریباً رفع می‌شود" را بار دیگر رد و اضافه می کند: «اولاً قبلا حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران تامین اجتماعی ۳ تا ۴ برابر بازنشستگان کشوری و لشگری بود و حالا بعد از همسان سازی مجدد، فاصله مستمری بگیران تامین اجتماعی با بازنشستگان کشوری و لشگری تقریبا صفر می شود. در خوشبینانه ترین حالت سر مستمری بگیران تامین اجتماعی را چنان به مسائل مختلف گرم کردند که اصلاً متوجه این موضع نشدند و هیچگاه معترض این قضیه نبودند و فاصله حقوقی که از ده ها سال پیش بین مستمری بگیران تامین اجتماعی و بازنشستگان کشوری و لشگری موجود بود را از جیب بیت‌المال نه فقط به صفر رساندند بلکه حقوق کشوری و لشگری بیشتر از مستمری بگیر تامین اجتماعی شد.»
این نماینده بازنشستگان می افزاید: «حال اعتراض ما باید به نحوه همسان سازی باشد چرا که بیمه پردازی تحت پوشش تامین اجتماعی ۳۰ درصد و بیمه پردازی تحت پوشش کشوری و لشگری تنها ۱۸ درصد است. نتیجه گیری از این مساله خیلی ساده است حقوق مستمری بگیر تامین اجتماعی براساس بیمه پردازی باید 666/1برابر کشوری و لشگری باشد ولی متاسفانه مسئولان کانون بازنشستگان و مستمری بگیران متوجه این موضوع نشدند، در سازمان تامین اجتماعی، سازمان برنامه و بودجه و وزارت کار و رفاه اجتماعی که نسبت به این موضوع آگاه بودند کاری انجام ندادند.»
 
گزارش: محمد سیاح