ابهام در نفوذ ویروس کرونا به مراکز تحت پوشش بهزیستی

بیماری کرونا این روزها همه را نگران کرده است. تقریباً تمام شهرها و روستاهای کشور درگیر مبارزه با شیوع این ویروس هستند. همه دستگاه‌ها بسته به ماهیتی که دارند موظف به حفظ سلامت گروه‌های هدف خود شده‌اند و سازمان بهزیستی هم از آن جمله است. اما وظیفه این سازمان به دلیل نوع وظایفی که دارد خطیرتر از باقی دستگاه‌هاست. چندین میلیون نفر از جمعیت کشور به‌طور مستقیم و غیرمستقیم با این سازمان ارتباط دارند و باید دید این نهاد با توجه به تجربیات و آموخته‌های 40 ساله خود برای رهاندن جامعه هدف از خطر چگونه وارد کارزار می‌شود؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، در مجموع دو هزار و ۳۰۰مرکز زیرنظر بهزیستی فعالیت دارند که از این تعداد ۸۰۰ مرکز، ویژه نگهداری است و هزاران فرد با انواع معلولیت‌ها در آن نگهداری می‌شوند. تعداد مراکز روزانه‌ای که تحت مدیریت این سازمان فعالیت دارند به حدود هزارو 300 مرکز می‌رسد و این مراکز نیز رقم قابل اعتنایی از جامعه هدف را مورد پذیرش قرار داده‌اند.
دو هزار مرکز نگهداری از سالمندان و افراد مهجور زیر نظر سازمان بهزیستی در حال ارائه انواع خدمات حمایتی، آموزشی، درمانی و... به هزاران فرد سالمند و معلول است و به گفته معاون امور توانبخشی سابق این سازمان دست‌کم 41هزار نفر در مراکز شبانه‌روزی بهزیستی خدمت می‌گیرند و طبق آماری که خود این سازمان آن را اعلام می‌کند حداقل یک میلیون و ششصد هزار معلول در سامانه بهزیستی ثبت شده‌اند.
این آمار با احتساب سایر گروه‌های هدف این سازمان از جمله معتادین و افراد بستری در کمپ‌های ترک‌اعتیاد، کودکان کار، زنان بدسرپرست و سرپرست‌خانوار، کارتن‌خواب‌ها، مهدهای کودک، شیرخوارگاه‌ها، مراکز نگهداری از کودکان و نوجوانان فاقد خانواده و...؛ با احتساب اینکه اگر هر فرد دارای یک خانواده 3 الی 4نفره باشد چندین میلیون نفر از جمعیت کشور را با پراکندگی بسیار بالا شامل می‌شود به جرأت می‌توان گفت: این گستردگی جمعیت در صورت ابتلای حتی یک درصدی می‌تواند آتش شیوع ویروس‌کرونا را در جامعه به‌گونه‌ای غیرقابل کنترل شعله‌ور کند. خطری که در صورت کم‌ترین بی‌توجهی قادر خواهد بود مرزهای بحران را به صخره‌های هولناک خطر و به صخره‌های غیرقابل پیش‌بینی سقوط بکشاند.
 
مستندات سازمان بهزیستی چیست؟
درحالی‌که برخی منابع از ابتلای تعدادی از معلولان برخی مراکز به ویروس‌کرونا حکایت می‌کنند، معاون توانبخشی و رئیس کمیته پیشگیری از بیماری‌های واگیردار سازمان بهزیستی کشور قاطعانه گفته: این افراد تنها به دلیل مشکوک بودن به این ویروس در مراکز درمانی و بیمارستانی بستری هستند و تست هیچ یک از آنان مثبت نیست.
این درحالی‌است که با توجه به کمبود کیت‌های تشخیص ویروس کرونا در کشور و نبود امکانات که معلولان را حتی در تهیه لوازم بهداشتی روزمره خود نیز با چالش مواجه‌ کرده، هنوز هیچ مرجعی از مستندات تأیید این ادعا پرده‌برداری نکرده و هیچ‌کدام از مسئولان از چگونگی ایجاد این‌میزان از اطمینان‌خاطر در مورد عدم ابتلای مددجویان بهزیستی و یا نحوه گرفتن آزمایش از افراد مقیم مراکز نگهداری اطلاعاتی نداده‌اند و معدود اخبار منتشر شده در این زمینه نیز فقط بر ضدعفونی کردن مراکز در چند روز گذشته دلالت داشته است.
 
ویروس کتمان واقعیت در خدمت شیوع کرونا
در دو هفته اخیر که ابتلا به ویروس ناشناخته‌ کرونا شدت پیدا کرده، مسئولان سازمان بهزیستی وجود حتی یک مورد ابتلا به این ویروس را در جامعه چند میلیونی مورد هدف بهزیستی رد کرده‌اند.
با اینکه رئیس بنیاد مستضعفان با تأکید بر نوسان قیمت لوازم و تجهیزات موردنیاز برای پیشگیری از شیوع کرونا، هزینه تأمین تمام اقلام مورد نیاز پیشگیری از شیوع این ویروس برای تمامی مددجویان کمیته امداد و بهزیستی به‌عهده گرفته اما وزیر رفاه هم با جدیت از عدم ابتلای معلولان، سالمندان، فرزندان و افراد مقیم در مراکز سازمان بهزیستی به ویروس کرونا خبر داد و از کمبود امکانات برای گرفتن تست از این افراد ابراز ناراحتی نکرد.
عدم ابتلای مددجویان بهزیستی به این ویروس‌خطرناک، اگرچه خبر خوشایندی است اما ابهاماتی را به‌همراه دارد. باید دید ویروسی که حتی شماری از نمایندگان مجلس و مسئولان رده بالای کشوری را گرفتار کرده چگونه در هزاران مرکز نگهداری از معلولان، سالمندان، نوزادان، کودکان، افراد معتاد و... که در برخی از آنها بهداشت در ضعیف‌ترین حد ممکن قرار دارد، نفوذ نکرده؟ آیا شرایط این مراکز از شرایط زندگی معاون وزارت بهداشت و یا محل کار رئیس کمیسیون امنیت مجلس استریل‌تر است؟
 
روز بزنگاه مدیریتی سازمان بهزیستی
یکی از مدیران سازمان بهزیستی می‌گوید: همه افراد جامعه در معرض ابتلا به ویروس‌کرونا هستند اما این خطر در مورد مددجویان سازمان بهزیستی به‌علت آسیب پذیری بالاتری که دارند، حادتر است. او که نخواست نامش را بگوید ادامه می‌دهد: افرادی که در مراکز نگهداری می‌شوند حتی با شدیدترین پیشگیری‌ها هم در معرض ابتلا هستند و در نحوه مراقبت از این افراد بحث انسانی، حرفه‌ای و مسئولیت پذیری پررنگ‌تر است.
این مسئول می‌افزاید: صدها مرکز ویژه نگهداری از طیف‌های مختلف مددجویان بهزیستی در سراسر کشور دایر است که از نظر رعایت نکات بهداشتی قابل مقایسه با هم نیستند، از همین‌رو نمی‌توان برای همه این مراکز نسخه واحدی پیچید و از راه‌دور دستور ضدعفونی کردن آنها را صادر کرد.
وی می‌گوید: به‌نظر می‌آید در این شرایط که حتی نوع بحران نیز ناشناخته‌ است رئیس بهزیستی یا معاونان وی و یا نمایندگان قابل اطمینان آنها حتما وضعیت مراکز را از نزدیک بازدید کنند و با علم بر شرایط فعلی هر مرکز، برای سلامت ساکنان آن تصمیم می‌گیرند.
این مدیر سازمان بهزیستی تأکید می‌کند: امروز سلامت فرزندان بهزیستی در گرو نحوه مواجهه مدیران این سازمان با بحران پیش‌آمده است و شرایط فعلی درست همان بزنگاهی است که مدیران سازمان باید دانش و قابلیت‌های خود را در آن نشان دهند و گرنه در شرایط عادی هرکسی توان تکیه زدن به صندلی مدیریت این دستگاه را دارد.
 
نقش بهزیستی در جلب مشارکت‌‌همگانی برای سرکوب کرونا
یکی از موارد قابل تأمل این است که با تعمیم متوسطِ آمار مبتلایان به ویروس کرونا به جامعه هدف بهزیستی، ابتلای درصدی از این افراد، دور از ذهن نیست اما پافشاری مسئولان سازمان بر عدم وجود حتی یک فرد مبتلا، این احتمال معقول را رد کرده و به وجود شبهات دامن می‌زند.
از سازمان بهزیستی که در حق بخش زیادی از جامعه هدف خود نقش مقدس «مادر و حتی خانواده» را دارد انتظار می‌رود با تزریق اخبار صحیح و مبتنی بر واقعیت‌های موجود علاوه بر ایجاد ارتباط دوسویه با جامعه، حس مسئولیت‌پذیری مردم، نهادها، ان‌جی‌اوها، مسئولان و دستگاه‌های مختلف را در رفع چالش‌های پیش‌آمده برانگیزد. اشاعه امید در جامعه همان‌قدر که کار پسندیده‌ای است و به بروز رویدادهای مثبت منجر می‌شود اما اگر از مدار منطق فاصله بگیرد می‌تواند با ضایعه‌ بزرگی به‌نام فقدان اعتماد همراه شود و این دارایی ارزشمند، به آن راحتی که از دست می‌رود برگشتنی نیست.
رقیه بابائی- خبرنگار حوزه معلولان