آیا در دیگر کشورها هم هنرمندان مالیات نمی‌دهند؟!

 ایران برای رشدی پایدار و پیشرفت اقتصادی چاره‌ای جز کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی ندارد؛ چرا که با هر نوسان در بهای نفت و به طبع آن بالا و پایین شدن نرخ ارز میزان رفاه عمومی جامعه هم دستخوش این نوسانها می‌شود. برای اصلاح این مشکل، باید در اندیشه‌ی اصلاحاتی در نظام مالیات‌گیری ناکارآمد حاکم بر کشور بود؛ چرا که معافیتهای مالیاتیِ گسترده، بدون چارچوبهای نظری و تجربی، همچون سدی بزرگ در برابر توزیع عادلانه‌ی درآمدها و عدالت اجتماعی در کشور ما گردیده است.
به گزارش «مردم‌سالاری آنلاین»، یکی از این معافیتهای مالیاتی معافیتهای فعالان هنری است که چندی پیش سروصدایی گسترده در فضای مجازی به پا کرد و داد برخی از گروههای مالیات‌ده را هم درآورد.
بررسی تجربه‌های کشورهای گوناگون در زمینه‌ی معافیتهای مالیاتیِ فعالان هنری، می‌تواند الگویی برای نظام مالیاتی کشورمان باشد، در تنظیم چارچوبی در راستای معافیتهای مالیاتیِ هدفمند و راهگشا. در زیر شیوه‌ی مالیات‌دهی هنرمندان در چند کشور شرقی و غربی بررسی می‌شوند:
 
پاکستان
در پاکستان، هنرمندان، همچون دیگر شهروندان، باید مالیات بپردازند، و با توجه به محبوبیت گسترده‌ای که هنرمندان میان توده‌های مردم دارند دولت از آنان برای تشویق شهروندان پاکستانی برای پرداخت مالیات یاری می‌گیرد. برای نمونه، سازمان امور مالیاتی پاکستان که نشستهایی را در زمینه‌‌ی لزوم پرداخت مالیات برپا می‌دارد و شهروندان را تشویق می‌کند که داراییهایشان را اعلام کنند، از هنرمندان برای شرکت در این نشستها دعوت می‌کند تا آنان که از الگوهای جامعه‌ی پاکستان هستند مردم را به این کار تشویق کنند.

هند
در هندوستان هنرمندان هم مانند دیگر شهروندان این کشور مالیات پرداخت می‌کنند و نرخ مالیات پرداختی میان ۵ تا ۳۰ درصد است. این بازه به این معنی است که هر اندازه درآمدشان افزایش یابد پرداخت مالیاتشان هم به همان نسبت افزایش می‌یابد. در سال ۲۰۱۸، مالیات پرداختی پنج تن از هنرمندان سرشناس این کشور میان ۴۰ تا ۳۰۰ میلیون روپیه بوده است و یکی از سرشناس‌ترین هنرمندان هند ۴۵۰ میلیون روپیه، پارسال، مالیات داده است.
در هندوستان که هنرمندان و بازیگران سینما زیر نظر رسانه‌ها هستند هنرمندان می‌کوشند تا با پرداخت مالیاتشان چهره‌ای از یک شهروند مسئولیت‌پذیر از خود به نمایش بگذارند و از این راه، دیگر شهروندان را هم مجاب به پرداخت مالیات کنند.

کره‌ی جنوبی
نرخ مالیات هنرمندان در کشور کره‌ی جنوبی در سال گذشته میان ۸ تا ۴۲ درصد بوده است و آنان نیز همچون همتایان هندی‌شان زیر ذره‌بین رسانه‌ها هستند و به همین علت هم که شده می‌کوشند خوش‌حساب باشند و فرار مالیاتی نداشته باشند.

مالزی
در مالزی هنرمندانی که بیش از ۸۰۰۰ دلار در سال درآمد دارند باید مالیات بپردازند و اظهارنامه‌ی مالیاتی هم پر کنند. گفتنی است که در مالزی پیشه‌های هنری، معاف از پرداخت مالیات در زمینه‌ی بهره‌های بانکی و اجاره‌بها هستند.

ایرلند
در ایرلند آن دسته از آثار هنری که شایستگیهای فرهنگی و هنری داشته باشند و این شایستگیها را انجمن درآمد به رسمیت بشناسد معاف از مالیات هستند، ولی دیگر فعالیتهای هنری باید مالیات بپردازند. انجمن درآمد ایرلند آن دسته از فعالیتهای هنری و فرهنگی را معاف از مالیات می‌کند که به یک یا چند سویه از فرهنگ ایرلندی بپردازند و آن را توسعه‌ دهند. این فعالیتها می‌توانند در قالب موسیقی، کتاب، تندیس‌سازی، نگارگری یا نمایشنامه باشند. جالب آن که این معافیت هم نمی‌تواند بیش از یک اندازه‌ی مشخص باشد.

بریتانیا
درانگلستان هنرمندان، همچون دیگر شهروندان، مالیاتی میان ۲۰ تا ۴۵ درصد پرداخت می‌کنند. نکته‌ی جالب در انگلستان این است که هنرمندان کودک هم باید خوداظهاریِ مالیاتی انجام دهند و همچون هنرمندان بزرگسال مالیات بپردازند. در این کشور جایزه‌های هنری هم شامل مالیات می‌شود.

امریکا
هنرمندان امریکایی مالیاتی میان ۱۰ تا ۳۷ درصد می‌پردازند. در این کشور قوانین سخت‌گیرانه‌ی مالیاتی وجود دارد تا آنجا که بارها چهره‌های نامدار هالیوود به علت تخلفات مالیاتی دچار جریمه‌هایی سنگین، مصادره‌ی اموال ، زندان و ... شده‌اند. در این کشور هم همچون انگلیس جایزه‌های هنری مشمول مالیات‌اند. همچنین، حق امتیازهایی که برای کپی‌رایت، هنرمندان می‌گیرند باید در درآمدهای مالیاتی بیاید.
 
چنان که دیدیم، تجربه‌های کشورهای دیگر نشان می‌دهد که پشتیبانی از فعالیتهای هنری، جز در مواردی انگشت‌شمار، از راه معافیتهای مالیاتی نیست؛ چرا که چنین معافیتهایی نه تنها غیر هدفمند هستند که از شفافیتهای لازم نیز برخوردار نیستند. در کشورمان هم در این زمینه می‌توان راههای دیگر، راههایی غیر مستقیم، در پیش گرفت. برای نمونه، می‌توان با افزایش اعتبارات «صندوق هنر» از مباحث بیمه‌ای، معیشتی، پرداخت وام و ... فعالان هنری پشتیبانی و حمایت کرد، نه این که آنان را یکسره از پرداخت مالیات معاف داشت.