راز صف‌های طولانی خرید گوشت وارداتی

افزایش قیمت گوشت باعث شده تا به گفته سازمان تعزیرات، یک رستوران در پایتخت یک پرس دنده گوسفندی را با قیمت ۳۲۵ هزار تومان، به فروش برساند. مراکز توزیع گوشت وارداتی به محلی برای نمایش صف‌های طویل که عزت شهروندان را لکه‌دار می‌کنند، تبدیل شده است و تصاویری از فروش ضایعات گوسفندی در یکی از فروشگاه‌ها در فضای مجازی منتشر شده است. این‌ها بخشی از عجایب این روزهای بازار گوشت در ایران است. چه شد که کار قیمت گوشت به اینجا رسید؟ راز تشکیل صف‌های طولانی خرید گوشت چیست؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، قیمت گوشت گوسفندی در قصابی‌ها به بیش از ۱۰۰ هزار تومان رسیده است. با افزایش قیمت گوشت قرمز، صف خرید گوشت وارداتی در فروشگاه‌های بزرگ و میادین میوه و تره‌بار نیز طویل و طویل‌تر شده است.
از حیث اجتماعی و فرهنگی، این حیثیت و عزت شهروندان است که با تشکیل صف‌های طولانی برای خرید گوشت، لکه‌دار می‌شود. از حیث اقتصادی، این صف‌های طولانی نشان می‌دهند که طیف وسیعی از مردم به سرعت در حال فقیر شدن هستند و از آن‌جا که نمی‌توانند نیازهای اولیه خود را در بازار آزاد تأمین کنند، مجبورند که ساعت‌ها در این صف‌ها منتظر بمانند تا شاید بتوانند گوشت را با قیمت پایین‌تری خریداری کنند.
اما از حیث مدیریت شرایط اقتصادی کشور، تشکیل این صف‌های طولانی به چه معناست؟ چرا قیمت گوشت در کشور تا این میزان بالا رفته است؟
 
دلایل افزایش قیمت گوشت
 از میان دلایلی که برای افزایش قیمت گوشت برشمرده می‌شود، دو دلیل بیشتر به چشم می‌خورد: قاچاق دام زنده به کشورهای همسایه و افزایش قیمت نهاده‌های دامی.
رئیس اتحادیه دامداران ایران، تقاضا برای گوشت‌های تولیدی ایران در بازار کشورهای همسایه و قیمت نهاده‌های دامی را از علل افزایش قیمت گوشت در کشور دانسته است. علیرضا عزیزاللهی گفته است: «تقاضای بسیار زیاد برای گوشت گوسفند ایرانی در کشورهای عربی همسایه، عده‌ای را به فکر قاچاق دام انداخته و کمبود گوشت را در داخل تشدید کرده است. اکنون شاهد قاچاق سالانه حدود یک میلیون رأس دام زنده از کشور هستیم».
حمیدرضا دهقانی‌نیا، رئیس مجمع صادرکنندگان دام زنده نیز گفته است ۴۵ درصد افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار مرتبط با قاچاق دام زنده است.
وزیر جهاد کشاورزی حتی برآورد بالاتری در مورد قاچاق دام زنده دارد. وی میزان قاچاق دام را حدود ۲ میلیون رأس اعلام کرده و گفته است: «با توجه به جمعیت دامی کشور، حجم قاچاق به مقداری نیست که تأثیری بر تولید کشور داشته باشد، اما وقتی هر کیلوگرم لاشه گوشت قاچاق در سلیمانیه عراق به قیمت ۱۳۶ هزار تومان فروخته می‌شود، این کشف قیمت بر افزایش قیمت داخلی دام اثر گذاشته است!» حجتی گفته است از نظر ما قیمت ۲۴ هزار تومان برای هر کیلوگرم گوشت دام زنده منصفانه است؛ در حالی که هم اکنون هر کیلو گوشت دام زنده با قیمت ۴۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود.  
طبق آمار ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز در در ۹ ماهه سال ۹۷ قاچاق دام زنده با رشد ۴۵۷ درصدی به ۹۲۶ هزار و ۴۷۷ رأس دام رسیده است.
اما شاید این آمارها که متناقض هم هستند، هیچ کدام قابل اتکاء نباشند. قاچاق چون به‌صورت غیرعلنی و غیرقانونی انجام می‌شود، قاعدتاً قابل اندازه‌گیری نیست.
مهدی میراشرفی رئیس کل گمرک ایران امروز (یکشنبه ۱۴ بهمن) صراحتاً آمارهای اعلامی توسط وزیر جهاد کشاورزی را زیر سوال برده و رد  قاچاق ۲ میلیون رأس گوسفند گفته است: «من حاضرم به صورت حضوری به وزارت جهاد رفته و ثابت کنم که این ارقام اصلا وجود ندارد و باید توجه داشت که اصلا کشورهای هدف قاچاق گوشت بازاری به این اندازه ندارند؛ بنابراین نباید با دامن زدن به اینگونه شائبه‌ها در میدان دشمن بازی کنیم».
فرمانده نیروی انتظامی نیز گفته است قاچاق دام به آن حدی نیست که تأثیری در افزایش قیمت گوشت داشته باشد.
در واقع، بعید است میزان قاچاق دام زنده در حد ارقام اعلامی یک میلیون تا دو میلیون رأس باشد. شاید تأکید بر قاچاق دام، صرفاً با هدف مشروع جلوه دادن چیزی صورت گیرد که هم‌اکنون در بازار گوشت روی داده است. شاید برخی مسئولان دولتی در آمار مربوط به قاچاق دام بزرگنمایی می‌کنند تا سوء‌مدیریت خود را در این حوزه پنهان نمایند.
از سوی دیگر، تأکید بر افزایش قیمت نهاده‌های دامی نیز چندان موجه نیست. این افزایش قیمت واقعاً روی داده است و دامداران، نهاده‌ها را با قیمت بسیار بالاتری نسبت به سال گذشته می‌خرند. اما مسأله در اینجا، این است که افزایش قیمت نهاده‌های دامی به دلیل عدم نظارت روی داده است.
۸۰ درصد نهاده‌های دامی کشور وارداتی است و برای واردات آن نیز از ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی استفاده می‌شود. قیمت این نهاده‌ها به این دلیل افزایش یافته که دولت نتوانسته بر توزیع درستِ این نهاده‌ها در کشور نظارت کند و پای دلالان و سودجویان به بازار این نهاده‌ها باز شده است.
در واقع، علت اصلی آشفتگی در بازار نهاده‌های دامی، ضعف‌های مدیریتی است که نتوانسته است راه‌حلی برای مقابله با دلالی‌های و سودجویان پیدا کند. در کل، همین ضعف مدیریتی بوده است که افزایش بی‌رویه قیمت گوشت را درپی داشته است.
 
صف‌های طولانی علی‌رغم افزایش واردات گوشت قرمز
واردات گوشت قرمز افزایش داشته است. وزیر جهاد کشاورزی هفته گذشته گفت: از ابتدای امسال تاکنون میزان واردات گوشت قرمز ۲۰ درصد نسبت به کل گوشت وارد شده در سال گذشته افزایش یافته است.
سهمیه گوشت برخی فروشگاه‌های فرعی قطع شده و برای این که نظارت بهتری صورت گیرد در حال حاضر گوشت وارداتی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای اصلی توزیع می‌شود. علاوه بر این، مدیران برخی فروشگاه‌ها به پرسنل خود گفته‌اند که حتی حق ندارند از گوشت وارداتی، سهمیه‌ای برای خانواده‌های خود بردارند تا بدین ترتیب در بازرسی‌ها، این فروشگاه‌ها با مشکلی مواجه نشوند. در واقع، به نظر نمی‌رسد مشکلی در مراکز توزیع گوشت وارداتی وجود داشته باشد.
قیمت گوشت در قصابی‌ها به حدی بالا رفته که تقاضا برای خرید گوشت وارداتی را به شدت افزایش داده است. درست است که واردات گوشت قرمز افزایش یافته، اما این افزایش، جوابگوی رشد بی‌سابقه تقاضای برای گوشت وارداتی نیست. چندین برابر افزایش میزان گوشت وارداتی، تقاضا برای خرید این گوشت افزایش داشته و این واقعیت ساده، راز صف طولانی خرید گوشت وارداتی است. مردم توانایی خرید گوشت از قصابی‌ها را ندارند و هر روز عده بیشتری به مراکز فروش گوشت وارداتی مراجعه می‌کنند. این افزایش تقاضا، دلیل صف‌های طولانی است.