مهمترین چالشی که دولت دوازدهم در سال ۹۷ با آن روبرو است و رئیسجمهور در تبلیغات انتخاباتی وعده داده بود موضوع بیکاری و اشتغال جوانان است.
بحث اشتغال موضوع یک وزارتخانه به تنهایی نیست و تمامی وزارتخانهها در ایجاد فرصتهای شغلی مسئول هستند، یکی از وعدههای وزرا در زمان رای اعتماد از مجلس تعهد در ایجاد بستر و زیرساختهای لازم جهت ایجاد فرصتهای شغلی برای جوانان بوده است.
رئیس مرکز آمار ایران نرخ بیکاری مطلق در کشور را ۱۱.۸ درصد دانست و گفت: به طور متوسط سه میلیون و ۱۵۶ هزار نفر از جمعیت کشور به طور مطلق بیکار هستند.
نرخ بیکاری جوانان ۲۹ - ۱۵ ساله نیز حاکی از آن است که ۲۴.۴ درصد از جمعیت فعال ۲۹- ۱۵ ساله بیکار بودهاند. این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است.
جوانان در هر جامعه نیروهای محرک و سرمایههای آن کشور محسوب میشوند. باتوجه به اینکه بیش از ۳۲ درصد جمعیت کشور را جوانان بین ۱۵ تا ۳۰ سال تشکیل میدهند ضرورت سرمایهگذاری برای جوانان و ایجاد بسترهای لازم جهت آموزش و اشتغال آنها نیاز به حمایت مسئولین کشوری دارد.
دولت برای عبور از بحران بیکاری جوانان باید بسترهای لازم برای حضور نیروهای جوان را دربخشهای کشاورزی، صنعت، مدیریت و خدمات ایجاد کند و مانع حضور نیروهای بازنشسته در بخشهای مختلف شود. با به کار گیری جوانان در عرصههای مختلف علاوه بر رفع بحران بیکاری، بسترهای لازم برای پویایی و رشد در بخشهای کشاورزی، صنعت، مدیریت و خدمات فراهم خواهد شد.
طبق گزارش جدید مرکز آمار ایران، استانهای چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و خوزستان در تابستان سال ۹۶ بالاترین نرخ بیکاری را به میزان 3/18 درصد، ۱۸ درصد و 9/14 درصد داشتهاند. استانهای گیلان با ۹.۲ درصد، مرکزی با 2/8 درصد و سمنان با 1/7 درصد هم کمترین نرخ بیکاری را دارند.
با اینکه ظرفیتهای بزرگ اقتصادی در مناطق غربی و شرقی کشور وجود دارد اما بیشترین نرخ بیکاری را هر ساله این مناطق به خود اختصاص دادند، دولت میتواند با تمرکز بر این مناطق و ایجاد بسترهای لازم جهت توسعه زیرساختهای صنعتی و کشاورزی ضمن رونق اقتصادی در این مناطق، اشتغال برای مردم بومی و جوانان ایجاد کند.
بررسی نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله در کل کشور به تفکیک فصول مختلف از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۶ نشان میدهد این نرخ در بهار ۹۶ به بالاترین حد خود رسید به طوریکه نرخ بیکار فصلی جوانان در بازه سنی ۱۵ تا ۲۴ ساله در بهار امسال 8/28 درصد اعلام شد.
وزارت کار و اموراجتماعی به عنوان یکی از مهمترین وزارتخانهها که وظیفه آموزش و ایجاد فرصت شغلی برای جوانان را دارد، میتواند با ایجاد زیرساخت و بسترهای لازم جهت آموزش واشتغال جوانان بخشی از بحران بیکاری را حل کند. یکی از موضوعاتی که در جلسه استیضاح علی ربیعی وزیر کار از سوی موافقین استیضاح مطرح شد بحث ایجاد اشتغال برای جوانان بود.
این وزارتخانه علاوه براینکه یکی از وظایفش آموزش و ایجاد اشتغال است با بحرانهای دیگر مانند اعتراضات،مشکلات و خواست کارگران روبرو است که باید به وضعیت آنها به سرعت رسیدگی کند، در صورتی که وزارت کار نتواند نیازهای کارگران را مرتفع کند و کارگران با تعطیلی کارخانجات و بنگاههای اقتصادی روبرو شوند، بحران تازهای متوجه دولت خواهد شد و به درصد بیکاران افزوده خواهد شد.
در سالهای اخیر فضای مجازی توانسته فرصتهای شغلی قابل توجهی را برای جوانان ایجاد کند، اما بحثهایی که حول محور فیلترینگ برخی از پیامرسانها یا اپلیکیشنها در روزهای گذشته مطرح شده، نگرانیهایی را برای افرادی که از طریق فضای مجازی کسب درآمد میکنند به وجود آورده، تا جایی که رئیس جمهور در پاسخ به سوالی در مورد فیلترینگ تلگرام گفت: کام مردم را با اینگونه حرفها تلخ نکنید، در فضای بحران بیکاری تیشه به ریشه اشتغال نزنید.
موضوع بیکاری و اشتغال جوانان را میتوان یک ابرچالش برای دولت دوازدهم دانست که تمام وزارتخانهها باید برای رفع این بحران تلاش
کنند.