ریشه یابی خشونت در مدارس

عجله دارد، دستانش می لرزد و کنترلش را از داده است. به اقتضا مسائل مملکت ما، او هم مثل همه ایرانی ها روزی شلوغ با هزار و یک مشکل را پشت سر می گذارد. هزینه های زندگی اش روز به روز بیشتر می شود. بچه هایش بزرگ تر می شوند و هر روز التماس دعایی پر هزینه تر دارند. به تنگ آمده، حقوقش زیر خط فقر است و هر چه خود و همکارانش به کمی میزان دریافتی اعتراض می کنند، کسی ترتیب اثر نمی دهد، فکرش مشغول و نگران آینده خود و فرزندانش است. اتومبیلی قدیمی دارد و بعد از ساعت کار مسافرکشی می کند، صبح ها 6 صبح بیدار می شود و از خانه بیرون می رود، بعضی شب ها تا یازده شب مشغول مسافرکشی است. در صف نانوایی با او آشنا شدم، مرد خوش برخوردی بود، پرسیدم شغلت چیست؟ کمی مکث کرد و چیزی نگفت. از خودم خجالت کشیدم، فکر کردم باعث اذیت مرد شده ام، عذرخواهی کردم، لبخند زد و گفت اشتباه نکن ناراحت نیستم، من دو شغل دارم و داشتم فکر می کردم کدام را بگویم. لبخندی زد و گفت در آژانس کار می کنم و کارت ویزیتی را که با خودکار، نام و شماره اش روی آن نوشته شده بود به من داد. مرد لحن شیرینی داشت. خداحافظی کرد و دیگر او را ندیدم. بعد از رفتنش جوانی به من گفت که آن آقا دروغ می گوید، تعجب کردم، چرا باید به من دروغ می گفت، گفتم کدام آقا؟ گفت همان آقا که به شما گفت راننده آژانس هستم، قبل از اینکه حرفی بزنم، ادامه داد؛ دبیر است، دبیر!!! سری تکان دادم و رفتم، چند ساعتی نگذشته بود که شنیدم معلمی در کرمان با خشونتِ تمام مدادی را در سر دانش آموزی فرو کرده است. چند دقیقه ای بهت زده به تنبیهات مشابه دانش آموزان در گذشته فکر کردم. چهره متین آقای دبیر، در صف نانوایی از جلوی چشمانم دور نمی شد، خشونت قابل توجیه نیست و قطعا معلم خاطی باید مجازات شود ولی چگونه از بروز چنین اتفاقاتی باید پیشگیری کرد؟ آیا معلم به تنهایی مقصر است؟ آیا آموزش و پرورش به عنوان متولی آموزشی کشور شرایط لازم را برای کلاسی توام با مهر و محبت فراهم کرده است؟ مگر ممکن است، معلمی که ساعت ها پس از پایان ساعت کاری استاندارد، به شغل دوم می رسد، خسته و خمیده نشود؟ مگر ممکن است دانش آموز شیطنت نکند؟ مگر کلاسی با تراکم استاندارد دانش آموز در اختیار معلم بوده است؟ مگر نه اینکه معلم امکان ایجاد جو مناسب و صمیمی و فضای راحت در کلاس را به علت کلاس های 40 و 50 نفره از دست داده است؟ مهربانی و اخلاق دوستانه آموزگار، موجب آرامش و جذب دانش آموز می شود ولی در سیستم آموزشی ما معلم برای کنترل کلاس پر جمعیت، به ناچار آرامش و مهربانی را فراموش می کند. تبدیل به شخصی سختگیر، مستبد و خود رای می شود. البته همیشه بوده و هستند آموزگارانی که در هر شرایطی کلاس های پربار با اثر گذاری فوق العاده داشته اند، ولی سوال این است که آیا همه معلمین این توانایی را دارند؟ و آیا انتظار اینکه این توانایی را داشته باشند انتظار به جائی است؟ کلاس های با تراکم بالا موجب هدر رفت انرژی آموزگاران جهت حفظ نظم و آرامش کلاس می شود. استرس و فشار بیش از حد روحی و روانی تاثیر به سزائی بر عملکرد روزانه معلمین می گذارد و در نهایت موجبات آسیب های روحی بسیاری را برای آنها فراهم می کند، تعلیم، عملی فرسایشی و آموزگارانِ بی انگیزه، دچار روزمرگی می شوند. گذشته از مسائل آموزشی که با مشکلات عدیده همراه است، از بین هزاران معلم چند نفری کنترل خود را در قبال شیطنت دانش آموزان از دست می دهند و فاجعه ای رقم می خورد. در برخورد با معلمی که دیوارش از همه دیوار ها کوتاهتر است کوتاهی نمی شود و سخت ترین تنبیهات در انتظار اوست. ولی به علت عدم توجه به ریشه های بروز خشونت، شاهد تکرار مسئله هستیم. سهمی برای مسئولین در چنین رخداد هایی قائل نمی شویم و معلم باز هم به تنهایی با مسئه روبرو می شود، بی شک تحمل فشارها، آسیب روحی بسیاری به او زده است تا جایی که کار را به جایی کشانده که حرکتی می کند که نه تنها آسیب به دانش آموز می زند جامعه ای را هراسان و نگران آینده می کند.
*فعال حقوق کودک