بی خود و بی جهت و خلاقیت بالفطره کاهانی

سینمای کاهانی با رویکرد خالصانه ای که به مکتب ابزورد( نهیلیسم سینمایی) دارد توانسته تا مخاطبان خاص خود را بیابد. سبک کاهانی دقیقا مطابق با عنوان آثارش است. او توانایی بالایی در ساختن یک موقعیت کمدی ناب از هیچ و پوچ دارد. موقعیت هایی که به نوعی بی خود و بی جهت ایجاد می شوند به همان گونه ای که در زندگی روزمره هر یک از ما نیز شکل گیری رویدادها به شیوه ای اتفاقی و تصادفی ملموس است. این موقعیت ها در نظر اول چندان کمدی به نظر نمی آیند اما در وقت اجرا به یک کمدی ناب بدل می شوند. از اینروست که می توان کاهانی را معماری دانست که تلقی خود از سینمای مطلوب و عامه پسند را فرای تمامی مکانیسم های کسب گیشه، در نقدی هوشمندانه و زیرکانه از برخی قواعد رسمی لحاظ می کند. هندسه ای که وی برای بازگویی قصه آدم هایش از آن بهره می برد در عین ساده انگاری های تعمدی اش برای نقد به ساختارهای رسمی به دل می نشیند و کارگردان را به عنوان یک منتقد وضع موجود یا نواندیش می نمایاند. از اینروست که بازی ها در فیلم های کاهانی غافلگیر کننده و جذاب در نظر می آیند و آثارش چه در رویکرد نقد سیستمی(آنجا)، فضاسازی های روایی بکر(آدم)، گزندگی ملودرام پایین شهری(بیست)، ترکیب استادانه ملودرام و کمدی(هیچ)، نقد آسیب شناسانه بزه اجتماعی(اسب...) و بازسازی برشی کوتاه از یک زندگی(بی خود و بی جهت) مخاطبان خود را می یابند.
کاهانی در بی خود و بی جهت سراغ یک قصه تک خطی نسبتا جذاب رفته است. تلاش دو فرد برای ازدواج سریع با هم و واکاوی علت های این تعجیل که بالاخره در سکانس پایانی از زبان جواهریان بیان می شود، خانه به دوشی آنها و مددگرفتن از یک دوست برای آنکه اثاثیه خود را در خانه وی بچینند و مراسم عقد را در آنجا برگزار کنند تداعی گر موقعیت خاص یا ویژه ای نیست و شاید تا حدودی کلیشه ای هم در نظر آید، اما به دلیل تنش و استرسی که شخصیت ها را درگیر حوادث غیر قابل پیش بینی می کند مهارتی ویژه از سوی کارگردان را می طلبد تا با چینش درست اشیا و مهندسی محیط به میزانسنی همگام با این شرایط برسد. شرایط درگیری ذهنی و به هم ریختگی فضای خانه و حیاط کاملا با وضعیت اثر مماس است و با میزانسن هوشمندانه کاهانی در بازتاب این ویژگی ها ذهن مخاطب را درگیر فضای ارتباطی آدم هایش می کند. بازیگران در ایفای نقش خود به توفیقی مناسب می رسند. استرس عطاران و جواهریان در کنار بی خیالی و آرامش بهرام و مهرانفر هارمونی خوبی را ایجاد کرده و موقعیت های کمدی خوبی را از تضاد لحظه ای رفتارهای بازیگران می پروراند. به همین علت است که یک داستان تک خطی به مدت ۹۰ دقیقه اغلب مخاطبان را با اثر همراه می کند و با رضایت آنها را به بیرون سالن می فرستد. جایی که تفکر مخاطب به بازبینی و مرور مجدد سکانس های اثر می پردازد و از اینکه خنده را به واسطه موقعیتی بسیار ساده و گاه بدون رابطه علت و معلولی و حتی منطق وایی گونه کمدی تجربه کرده است متعجب شده و نسبت به کاهانی کارگردان حسی همدلانه می یابد.