ایران کشوری با موقعیت ممتاز استراتژیک است که در طول تاریخ همواره با تهدیدهای زیادی روبهرو بوده است و امروز نیز ادامهدار بودن آنها را شاهد هستیم. به همین خاطر ایران تلاش داشته تا خود توانایی در زمینه نظامی را به شدت تقویت کند تا آنجایی که به قدرت اول منطقه و رقیبی سرسخت برای ترکیه و عربستان بدل شود. علاوه بر اینها باید به نقش و تاثیر جنگها در تثبیت این امر اشاره کنیم؛ از جمله این جنگهای مهم میتوان به جنگ ایران و عراق اشاره کرد جنگی که تبدیل به تجربه بزرگ و مهمی برای نیروهای مسلح ایران شد. در آغاز و پس از این جنگ نیروهای مسلح به تقویت و بازتولید توان نظامی خود پرداختند تا جایی که توانستند در برخی حوزههای نظامی به ویژه در بخش هوافضا از بقیه کشورها پیشی بگیرند.
در دوران جنگ تحمیلی و پس از تحریمهای ظالمانه قدرتهای جهانی علیه ایران در ارتباط با تسلیحات نظامی، موضوع توجه به توان دفاعی ایران و بحث خودکفایی در ساخت تسلیحات و به خصوص موشک از اهمیت خاصی برخوردار شد اما واقعیت آن بود که ایران در آن دوران به دلیل مشکلات ناشی از جنگ نتوانست تا به اهداف موردنظر خود در این زمینه دست یابد و در آن زمان ایران به وسیله کشورها یا افراد واسطه اقدام به خرید تسلیحات و موشکهای هاوگ و تاو کرد. آیتاللههاشمی رفسنجانی در گفتوگو با کیهان هوایی در ۱۳۶۶ خورشیدی میگوید:
ایران تسلیحات و موشکهای خود را به وسیله دلالهای اسلحه، کمپانیهای غربی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم خریداری میکرد. تا اینکه ایران در ۱۳۶۳ خورشیدی، نخستین تیم موشکی به نام حدید و به سرپرستی حسن تهرانیمقدم را جهت آموزش موشکی به سوریه فرستاد در همان زمان نخستین موشکها به وسیله لیبی و کرهشمالی در اختیار ایران قرار گرفت. بنابراین ایران از ۱۳۶۳خورشیدی برنامه موشکی خود را آغاز کرد و در ۱۳۶۶خورشیدی توانست موشکهایی با برد ۳۰۰ کیلومتر و با سوخت جامد را تولید کند.
بدین ترتیب پس از جنگ تحمیلی، نیروهای مسلح کشور با تکیه بر ظرفیت و توانمندی داخلی در فواصل مختلف موشکهای جدید و مدرنی را رونمایی کردند که پیشرفت روزافزون ایران در عرصه دفاعی را نشان میداد. در واقع نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در ۴ دهه سپری شده از عمر انقلاب اسلامی با وجود تمام تحریمهایی که توان دفاعی کشور را هدف گرفته بود و با بهرهگیری از توان متخصصان و دانشمندان متعهد، توانست به چنان پیشرفتی در حوزه دفاعی دست یابد که تمام معادلات و توازن قدرت در منطقه غرب آسیا را تحت شعاع خود قرار داد.
بررسی تکنولوژی موشکهای ایران نشان میدهد که ایران امروزه موشکهای گوناگون در بردهای مختلف و با ویژگیهای متفاوت در اختیار دارد. برد این موشکها به دورترین نقاط اروپا و بیش از ۷۰ درصد آسیا میرسد و این توان دفاعی باعث میشود که دشمنان نظام از حمله نظامی به خاک و تاسیسات حیاتی ایران خودداری کنند و ترجیح میدهند به جای تهدید بر سر میز گفتوگو بنشینند. در حقیقت قدرت موشکی ایران تا اندازهای است که دشمن با هزاران بمب نیز نمیتواند مانع از شلیک این موشکها شود زیرا محل بسیاری از این موشکها مخفی بوده و دشمن قادر به شناسایی آنها نیست.
در حال حاضر نیروهای مسلح ایران از نظر امکانات و انسجام درونی به پیشرفت بسیار خوبی رسیدند تا جایی که توجه برخی مقامات و رسانههای غربی را بر انگیخته و از طرفی نگرانی بسیار زیادی برای اسرائیل و کشورهای غربی به وجود آورده است. گویا ایران دیگر آن کشوری که در زمان جنگ هشت ساله تصور میکردند نیست؛ برای مثال در یک مصاحبه تلویزیونی با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل مجری میپرسد بزرگترین مشکل اسرائیل در حال حاضر چیست نتانیاهو سه مرتبه نام ایران را تکرار میکند. در جنگ اخیر اسرائیل فلسطین، واکنش جهانی و سیاستمداران جهان حاکی از این بود که ایران میتواند با تصمیمات و اقدامات خود حتی در زمینه عدم مداخله، معادلات را طور دیگری رقم بزند. به عنوان مثال مقامات آمریکایی به صراحت اعلام کردند که خواهان جنگ با ایران نیستند.
در کنار نقش مستقیم ایران در معادلات منطقه لازم است به نقش نیروهای نیابتی نیز اشاره داشت. حزبالله لبنان که به عنوان یک عامل بازدارنده در برابر اسرائیل ظاهر شده توانسته است در جنگ اخیر برجهای مخابراتی و تانکهای مرکاوا معروف اسرائیلی را از کار بیندازد. اثرگذاری ایران بر حزب الله لبنان و تبعیت این گروه از خط مشی جمهوری اسلامی بر هیچ کس پوشیده نیست.
علاوه بر اینها ما نباید قدرت موشکی و پهپادی ایران را که بومی هستند نادیده بگیریم. فعالیت ایران در زمینه ساخت و تولید موشک به سال ۱۹۸۰ بر میگردد. در آن سالها موشکهای ایران بسیار ساده بودند و در حد یک راکت به حساب میآمدند اما به مرور زمان ایران با استفاده از فناوری مهندسی معکوس توانسته است با فناوری تولید موشک آشنایی زیادی پیدا کند.
ارتباط گرفتن با کشورهای دیگر از جمله روسیه، چین و کره شمالی در این موفقیت بیثمر نبوده است. ایران با الهام گرفتن از فناوری این کشورها و غنیمتهای کشورهای غربی و مهندسی معکوس آنها توانسته است به پیشرفت نظامی بسیاری دست پیدا کند، به طوری که به راحتی میتواند موشکهای مختلفی از جمله کروز، هایپرسونیک و بالستیک بسازد. اکنون ایران بیش از ۱۰۰۰ پرتابگر راکت و موشک دارد و تعداد موشکهای ایران به گفته فرمانده سابق سنتکام، ژنرال مکنزی ۳۰۰۰ عدد موشک بالستیک عنوان شده است. ایران بزرگترین و پیچیدهترین زرادخانه موشکی در خاورمیانه را دارد و تمام این زرادخانهها در زیر زمین و در اعماق کوهها معمولا در عمق ۵۰۰ متری زمین قرار دارند به طوری که قویترین بمبها مثل بمبهای سری نیز نمیتوانند به این عمق نفوذ کنند. موشکهای ایران میتواند تا قلب بالکان در اروپای شرقی را نیز نشانه بگیرد. با گذشت زمان برد و توان تخریب موشکها افزایش چشمگیری داشته است.
علاوه بر اینها ایران این تکنولوژی موشکی را به تمام متحدان یا همان نیروهای نیابتی خودش فرستاده است تا اگر روزی خواستند ایران را هدف قرار دهند اول از سد موشکی آنها عبور کنند که این کار را بر دشمنان ایران بسیار پیچیده میکند.